II бөлім. Дидактика
241
14-тарау. БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҮРДІСТЕР
14.1. Бііім беру жүйесіндегі инновациялық үрдістің түсінігі жәпе мәні
Әлеуметтік өмірдің барлық саласындағы түбірлі өзгерістер, ғылым мен
мәдениеттегі прогресс, педагогикалық қызмет саласындағы жаңа талаптар
білім жүйесіндегі қайта қүруға әкеліп соқтырды. Бүл
салаларды өрі қарай
жетілдірудің бірден-бір мүмкін жолы - инновация, яғни педагогикалық
жаңалықтарды игеру мен қолдануды басқаратын үрдістер. Бүл білім беру
мазмүнына, білім беру және тәрбиелеу әдістеріне,
білім беру мекемелерін
үйымдастыру және басқару жүмыстарына байланысты.
^“Инновация”
ағылшын
тілінен
аударғанда
Инновация деген не ?
(Іппоүаііоп)
“новацияға кіріспе” дегенді білдіреді./
Бүл термин мәдени антропологияда пайда болды.
Ол бір мәдениет жетістіктерін сауда, товар алмасу үрдістеріне пайдалану,
аудару дегенді білдіреді. “Инновация” термині антропологиядан экономикаға,
сонан соң педагогикаға көшіп, оқыту менн торбие жүйесіндегі,
оқыту
одістмесіндегі білім біру мекемелерінің гірактикалық немесе ғылыми
әрекетінде туындаған түрлі өзгерістерді зерттеді.
50-ші жылдардың аяғында Германияда, АҚШ-та және тағы басқа елдерде
педагогикалық жаңалықтарды оқу және қорыту орталығы пайда болып,
білім
беру саласының жаңалықтарына байланысты арнайы басылымдар шыға
бастады. (мысалы, “іпГогтаІіоп аі іппоуаііоп еп есіисаііоп Есіисаііоаі іппоуаііоп
іп іһе ІІпііесІ Біаіез” және басқалар).
Біздің елімізде де дәл осындай үрдістер жүріп жатты. Алайда олар басқаша
аталды. Әңгіме педагогикалық тәжірибенің таратылуы туралы,
білім қызмет-
керлерінің оны пайдалануға дайындығы туралы және үсынылған жаңалықтар-
дың жаңалығы, оларды бағалау тәсілдері туралы болды.
Әдетте инновация дәстүрлі моселелерді жацаша шешу нәтижесінде, факті-
лерді үғыну және жинақталу үрдісінің үзақтығы нәтижесінде пайда болды.
Қазіргі кездегі инновацияның көбі тарихи тәжірибемен тығыз байланысты
және
оның өткен уақытта белгісі, үқсасы бар. Бүл инновациялық үрдістің
белгілі бір түжырымдарға сәйкес келетін және белгілі бір жағдайларға өзекті
және бейімделген, белгілі бір мақсатқа бағытталған және казіргі заманғы идея-
ның қүрылу, орнығу, қолдану және жойылу үрдісі екенін түсінуге мүмкіндік
береді. Ол жаңалықтар кіретін жүйеніц сапалы жақсаруына бағытталған, оған
қатысушыларды ынталандырады және олардыц көзқарастарын жаңалықтар
түрғысынан өзгертеді.
Лінновациялық білім беру үрдісінің негізінде
педагогиканың екі басты
мәселесі жатыр:
- педагогикалық тәжірибені зерттеу моселесі;
- психология мен педагогика ғылымыныц жетістіктерін тәжірибеге жеткізу
моселесі.^
Білім берудегі инновациялық үрдісітің нотижесі теориялық және тәжіри-
белік жағынан жаңалықтарды қолдану болып табылады. Білім беру жүйесінде
инновация білім беру мақсатына жацалықтар енгізу, жаңа мазмүнды жаңа
