Сборник II научно-практической международной студенческой конференции Narxoz Student Research-2021
жүктеу/скачать 3,66 Mb. Pdf көрінісі
|
narxoz-student-research-2021
- Бұл бет үшін навигация:
- Narxoz Student Research-2021 Сағыныш Нұрғали
- Салимбаева
- Секция « Экология и
| Секция
« Экология и устойчивое развитие » Əдебиеттер тізімі 1. Джусупова Д . Б ., Нуртаев С . Охрана водных ресурсов – важный фактор устойчивого развития Казахстана . - // Вестник КазНПУ им . Абая , 2019, № 1, С .73-76. 2. Диагностический доклад « Рациональное и эффективное использо - вание водных ресурсов Центральной Азии ». - Ташкент - Бишкек , 2017. 3. Водные ресурсы Казахстана в новом тысячелетии . – Алматы : ПРООН , 2014. -23 с . 4. Национальны Атлас Республики Казахстан . – Алматы , 2010 г . 5. Абиева Л . К . Экологическое состояние почвенного покрова терри - тории нефтегазовых промыслов Восточного Прикаспия . - // Нефть и газ . 2014, № 2, С . 105. 6. Остроумов С . А . Загрязнение , самоочищение и восстановление водных экосистем . Pollution, self-puri fi cation and restoration of aquatic ecosystems. М .: Изд - во МАКС Пресс , 2015. – С .63–89 7. Водная безопасность Казахстана : проблемы и пути решения // Ре - жим доступа : https://camonitor.kz/5358-.html 8. Борисова , Е . А . Водные и энергетические ресурсы « Большой » Цен - тральной Азии . Дефицит воды и ресурсы по его преодолению / - М .: Ле - нанд , 2015. - 236 c. 9. Кукса В . И . Южные моря Аральское , Каспийское , Азовское и Чер - ное в условиях антропогенного стресса . - СПб .; Гидрометеоиздат , 1994. -319 с . 10. Международный экологический форум « Балхаш 2005». Сборник материалов и докладов . - Алматы , 2005. 11. Вторая международная научно - практическая конференция « Эко - лого - экономические проблемы освоения Каспийского шельфа ( сентябрь 2007 г .) // Нефть и газ , 2007. № 6.- С . 97-99. 12. Савон Д . Ю ., Гассий В . В . Информационное обеспечение системы экологического мониторинга в экономике природопользования ЮФО // Бизнес . Образование . Право . Вестник Волгоградского института бизне - са , 2019. – № 1. – С . 98–104. 13. Савон Д . Ю ., Гассий В . В . Региональная инвестиционная политика по охране окружающей среды // Вестник Московского университета . Се - рия 6: Экономика , 2019. – № 2. – С . 45–53. 34 Narxoz Student Research-2021 Сағыныш Нұрғали Есеп жəне аудит мамандығының 3- курс студенті Университет Нархоз » КЕАҚ , Алматы , Қазақстан Ғылыми жетекші : э . ғ . к ., « Экология » ББ доценті
Р . А . ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ӨНДІРІСТІК ҚАЛДЫҚТАР МƏСЕЛЕСІ ЖƏНЕ ОНЫҢ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ Аңдатпа Мақалада қазіргі заманның басты мəселесі – өндірістік қал- дықтар жайында айтылады. Қазақстан Республикасындағы өн- дірістік қалдықтар мен өзге мемлекеттер арасындағы өндірістік қалдықтарға салыстырмалы талдау жасалынады. Өндірістік қал- дықтар мəселесін шешу жолдары қарастырылады. Аннотация В статье рассматривается главная проблема современности - промышленные отходы. Проведен сравнительный анализ про- мышленных отходов в Республике Казахстан и промышленных отходов между другими странами. Будут рассмотрены пути реше- ния проблемы промышленных отходов. Abstract The article deals with the main problem of our time - industrial waste. A comparative analysis of industrial waste in the Republic of Kazakhstan and industrial waste between other countries has been carried out. Ways of solving the problem of industrial waste will be considered. Бүгінгі таңда қоршаған ортаға төніп тұрған қауіп-қатерлер саны көбейіп келеді. Сол қауіптердің бірі экологиялық мəселе- лер. Экологиялық мəселе дегеніміз — адамның табиғатқа жəне керісінше табиғаттың адамға тигізетін қолайсыз əсерлеріне бай- ланысты туындайтын кез-келген құбылыс (Жалпы экологиялық мəселелер туралы, n.d.). Эколгиялық мəселелер – жаһандық дəрежедегі ең өзекті мəселелердің бірі. Себебі, қоршаған орта – біздің, бүткіл əлемнің ортақ үйі. Оның ластаныуы барша ғалам- 35 Секция « Экология и устойчивое развитие » шарға өзіндік əсерін тигізеді. Экологиялық мəселелердің бірнеше түрлері болады. Сол мəселелердің ішіндегі қалдықтар мəселесін қарастырайық. Қалдықтар– табиғи шикізатты өңдеу нəтижесінде пайда болатын заттар мен өндірістік жарамсыз шығарылымдар. Қалдықтардың барлық түрлерін есептегенде өндірілетін табиғи заттар мен энергияның тек 2%-ы ғана пайдаға асырылады. Қалған 98%-ы əр түрлі қалдықтарға айналады (Қалдықтар мəселесі, n.d.). Кез келген табиғи заттар мен энергияның тек 98%-ы қалдықтарға айналатыны, қазіргі таңдағы қалдықтар мөлшерінің қаншалықты көп екендігінің дəлелі. Ал қалдықтардың қоршаған ортаға, жану- арлар əлеміне, флора мен фаунаға, тіпті, адамдардың өзіне тигі- зетін өзіндік зиянды қасиеттерінің бар екендігі анық. Қалдықтар шығаратын негізгі көздерге өнеркəсіп, ауыл-шаруашылығы жəне үй-жай шаруашылығы жатады. Осылар арасында өнеркəсіптен шығарылатын қалдық қоршаған ортаға аса зиянды қалдықтардың бірі. Өндіріс қалдықтары – құрамы жəне физикалық, химиялық қасиеті жағынан түрліше болатын, кез-келген өндіріс орны шыға- ратын қалдықтар. Өндірістік қалдықтар мөлшері өндіріс технало- гиясына,бастапқы шикізаттың сапасына, материалдық көлемділі- гіне, өндіріс процестерін ұйымдастыру барысына байланысты. Өндіріс қалдықтары химиялық, физикалық құрамымен қатар, улы, биологиялық, жарылғыш қауіпті де болып келеді. Сол себепті де, өндірістік қалдықтардың қоршаған ортаға, флора мен фаунаға ти- гізетін зияндылығы өте көп. Өндірістік қалдықтар мəселесі – ғаламдық мəселе болған- дықтан, Қазақстан Республикасында да кездеседі. Қазiргi уақытта мемлекетте өндірістік қалдықтардың қалыптасу көлемінің өсуі ба- сым. Оған дəлел ретінде төменде берілген кестені көрсетуге бола- ды. Кестеде Қазақстандағы қауіпті қалдықтар көлемі (мың тонна) келтірілген. Кесте деректеріне сүйенер болсақ, Қазақстан үшін сонау 2000 жылдан қазіргі күнге дейінгі барлық қалдықтардың ішіндегі ең қауіпті қалдық – тау-кен өнеркəсібінен бөлінетін, яғни, өндірістік қалдықтар екендігін байқауға болады. Бұл көбіне өндірістің өсуі- не, жаңа технологияларды енгізуге, қалалық тұрғындардың өсуіне байланысты болып келеді. Өндірістік қалдықтардың көп бөлігінің өндіріс орындары көп шоғырланған жерлерден шығатыны анық. Қазақстанда да, өндіріс орындары көп шоғырланған жерлерде-
|