Narxoz Student Research-2021
гі қалдықтар саны өзге аймақтарға қарағанда едəуір көп. Ондай
аймақтардың бастылары Шығыс жəне Батыс Қазақстан өңірлері.
Себебі, осы өңірлерде тау-кен өнеркəсібі көбірек дамыған. Қазір-
гі таңда елімізде жалпы көлемі 30 млрд тоннаға жуық өндірістік
қалдықтар жатса, оның 5млрд-ы тау-кен өндірісінің үйінділеріне
тиесілі екен. Қошқар-Атадағы уран қалдығы 300 миллион тоннаға,
Ақмола облысындағы радиоактивті қалдық 45 миллион тоннаға
жетіп, «Теңізшевройлдың» жанындағы күкірт үйіндісі де биіктеп
бара жатқандығы, сонымен қатар, Екібастұз көмір кенінің ішінен
пайдасыз деп шығарылған тау-төбе үйіндінің биіктігі 630 метрді,
аумағы 60 шақырымды алып жатқандығы күрделі мəселелердің
бірі (Қазақстандағы өндіріс қалдықтары, n.d.). Бұл аталғандардың
барлығы өндірістік қалдықтар болғандықтан, олардың қоршаған
ортаға тигізіп жатқан зияндылығы аталған көлемдерінен екі есеге
артық болары белгілі.
Сурет
-1.
Қазақстандағы
қауіпті
қалдықтар
көлемі
(
мың
тонна
) (
Қалдықтардың
қалыптасуы
, n.d.)
Қазақстандағы өндірістік қалдықтар жағдайына салыстырма-
лы талдау жасау мақсатында Швейцария мемлекетін қарастырып
өтсем. Швейцария мемлекетінің экологиялық жағынан əлемде-
гі ең таза елдердің бірі екендігі жəне қалдықтарды, қоқыстарды
реттеудегі, қайта өңдеудегі алдыңғы қатардағы мемлекет екендігі
белгілі. Швейцария мемлекеті қалдықтың, əсіресе, өндірістік қал-
дықтың шығарылуының көп мөлшері бойынша да əлемдік көш-
басшы. Қалдықтың шығарылатын мөлшері көп болса да, мемлекет
таза елдер қатарында болуына не себеп?! Басты себеп – мемлекет-
те қалдықтарды қайта өңдейтін орындардың жеткіліктілігі.
|