Мінез-құлықты
басқару
494
мәліметтері бойынша мұғалім және оқушылар анкетасы мен ата-ана
-
лар пікірі үйлеспейді. OFSTED (2013) дерегіне сәйкес, шамамен 700 000
оқушы барып жүрген мектептерде мінез-құлық стандарты дамытуды
қажет етеді. Қауымдар палатасының білім комитеті (House of Commons,
2011) нақты мәліметтердің жетіспеуінен қиналады. Мәселен, мектеп
-
тердегі шынайы инциденттер туралы нақты мәліметтің болмауынан,
мектептегі мінез-құлық жайы немесе қай тұсын күшейту қажеттігі тө
-
ңірегінде айқын пікір қалыптаспай отыр. Білім комитеті мәліметті инс
-
пекторлар жүргізген нормативтік құжаттардың жарамдылығын тексе
-
ру және Басқару есебі сияқты ресми құжаттар арқылы алып отырған.
Тексеріс кезінде кейбір мектептердің нашар мінез-құлықты оқушыла
-
рын жасырып қалып отырғаны айтылады, ал кейбір директорлар Бас
-
қару есебіне мәлімет берген кезде тәртіп мәселесіне қатысты ақпарат
-
тарды
толыққанды бермейді, берсе «көп нәрсе жоғалтады».
Балалардың мінез-құлқы стандарты туралы берілген келесі маз
-
мұн ғылыми әдебиеттер шолуына сүйенеді (OFSTED, 2001, 2012; Munn
et al.,
2004; Scottish Executive, 2006; Paton, 2012; NFER, 2012; DfE, 2012;
Scottish
Government Social Research, 2012):
бастауыш мекептегі 10 оқушының тоғызының мінезі жақсы;
жалпы орта мектепке қарағанда, бастауыш мектеп оқушыларының
мінез-құлқы
жақсырақ көрінеді;
«ұсақ» тәртіпсіздіктің жиі болуы, кезексіз сөи�леп, өзгенің сөзін бөлу,
ысқыру, қылжақтау сияқты әдеттер оқушының теріс мінез-құлқын
-
да жиі кездесетін түрлері;
мектепте өрескел тәртіп бұзу өте сирек кездеседі;
оқушылардың 20–25 паи�ызы буллингке ұшыраи�ды;
мұғалімдер ұи�ымы мен білім туралы медиа оқушылардың тәртіпсіз
-
дігі жаи�лы
жиі мәселе көтереді;
мектеп ұжымына қарсы өрескел тәртіп бұзу өте сирек болса да ар
-
тып келеді;
мұғалімді стреске түсіретін басты себеп – оқушының тәртіпсіздігі;
аз ғана оқушының теріс мінез-құлқы мұғалімнің жақсы көңіл күи�і
мен басқа балалардың оқуына кері әсерін тигізеді.
Мектепке дейінгі жастағы балаларға жүргізілген
зерттеу көрсет
-
кендей, үлкенірек балалар, қыздар мен үлкен салмақпен туған бүл
-
діршіндер когнитивті тестте жоғары нәтиже көрсеткен және басқа
балалармен салыстырғанда мінез-құлық проблемасы аз болған (Cullis
and Hansen, 2007). Бес жасқа дейінгі баланың мінез-құлқының қалып
-
Мінез-құлықты басқару
495
тасуында анасының білім деңгейі (ұлты емес) басты фактор саналады.
Отбасының
табысы да маңызды рөл ойнайды, когнитивті нәтижеге
позитив
әсер етсе, мінез-құлық проблемасына негатив әсері болады.
Толық отбасында тәрбиеленген балаға қарағанда, жартылай отбасын
-
да өскен баланың мінез-құлқында проблема көптеу болуы мүмкін. Үкі
-
метке депрессияға ұшыраған, сондай-ақ сауаты төмен аналар, балалар
және шала туған нәрестелерді (салмағы жетпей) қолдауға бағытталған
саясат жүргізу ұсынылды (Cullis and Hansen, 2007: 9).
Мінез-құлыққа қатысты дақпырт әңгімелерді (миф) жауып тастап
отырған жөн, өйткені ол ұтымды қарым-қатынас орнату үшін аса ма
-
ңызды және жаңадан келген мұғалімнің өзіне сенімділігі мен балалар
-
дың танымына зиянын тигізеді (12.1-кесте ).
Достарыңызбен бөлісу: