-кезең  1830-1890 жылдар –  эклектика; 2-кезең

252
Эклектика
ХІХ ғасырдың ортасында орыс қалалары сәулетінде ортақ 
тәртіп бастауының әлсіреу белгілері байқалады: стиль тазалығы 
едәуір жойылады, құрылыста былыққан элементтер күшейеді. Ре-
сейде капитализмнің нығаюы мен дамуына байланысты сәулет пен 
қала құрылысында жаңа кезең басталады.
Құрылыс техникасының жылдам дамуы сәулеттік пішіндер 
дамуында бейнеленбеді. Дәстүрлі пішіндер имараттың жаңа 
функционалдық және конструктивтік құрылымымен қайшылыққа 
түсті. Сәулетшілердің кейінгі сәулетшіліктің даму жолында ортақ 
көзқарастары болмады, әртүрлі тарихи стильдердің пішіндерін 
механикалық түрде жаңадан өндірді. Бұл кең тараған құбылыс 
эклектика деген атауға ие болды. Оған тарихи – барокко, ренессанс, 
готика және т.б. әр алуан көрінуі тән. 
Ресейде сәулетшілер «ұлттық романтизм» рухта пішіндерді 
іздестіруде меншікті мұраға жиі қарайды. Орыс сәулетінде ұлттық 
пішіндерді жаңадан өндіруге талпыну көбінесе, ежелгі орыс 
сәулетшілігінің пішіндеріне қайта Уралудан тұратын әртүрлі 
бағыттарды тудырды. 
ХІХ ғасырдың соңында орыс сәулетінің бағыттарының бірі – 
қазіргі ғимараттардың қасбеті мен интерьеріндегі әшекейде шаруа 
үйлерінің жиһазына еліктеу. Осындай «халық» сәулетін жақтаушылар 
халықтың қолданбалы өнер өрнектерін, кестелерді стильдеуді 
қолданды 
(Мәскеу 
Плитехникалық 
мұражайы қасбетініің орталық бөлігі, 
1875-1877 ж., И. Монигетти, Н. Шохин). 
Әдемі ағаш оюын қолданған ойылған 
ағаш конструкциялар өте жиі пайдала-
нылды. Бірақ осы эклектика бағытының 
үздік үлгілерінің өзі, мысалы, И. П. Ропет 
салған Ресейдегі және шетелдегі көрме 
павильондары 
(125-сурет)
қитұрқылы 
және мағынасыз.
1895 жылы орыс сәулетшілерінің 
екінші съездінде К. М. Быковский өткен 
орыс сәулетін жеткіліксіз зерттегендігі 
және «зердесіз эклектизм» үшін осы 
бағыттың ізбасарларын кінәлады.

жүктеу/скачать 32,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: