Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету


Микроорганизмдердің жасушаларды бүліндіру тетіктері



Pdf көрінісі
бет305/600
Дата19.05.2022
өлшемі6,36 Mb.
#143928
1   ...   301   302   303   304   305   306   307   308   ...   600
Байланысты:
Патофизиология учебник (1)

Микроорганизмдердің жасушаларды бүліндіру тетіктері. 
Вирустар.
Вирустық жұқпалар кездерінде жасушалардың 
ішінде вирус өсіп-өнеді және вирустық геном мен жасушалық 
геномның өзара әрекетесуі болады. Вирустар жасушаны 
бірнеше жолдармен бүліндіреді: 
● 
жасушалардың нуклеин қышқылдарының қызметтерін тежеп 
нәруыздардың 
түзілуін 
бөгеп 
тастайды. 
Мәселен, 
полиовирустар жасушалардың m-РНК–ның трансляциясын бөгеп, 
вирустық m-РНК молекуласының трансляциясын әсерлендіреді; 

кейбір вирустардың (адамның иммундық тапшылықты 
вирусы, қызылшаның, ұшықтың вирустары) нәруыздары жасуша 
қабығына кіріп кете алады және тікелей оның рецепторлық 
т.б. қызметтерін бұзады; 
● вирустар жасушаларды ерітіп жібере алады. Мәселен, 
құтырма ауруының вирусы жүйке жасушаларын, сарғыш қызба 
ауруының вирусы бауырдың жасушаларын, тыныстық вирус тыныс 
алу жолдарының эпителий жасушаларын ыдыратып жібереді
● 
вирустар 
жасушалардың 
апоптозына 
әсер 
етеді. 
Мәселен, адамның иммундық тапшылықты вирусы, аденовирус 
E1A апоптозды әсерелендіреді; Кейбір вирустар (мәселен, 
өспе 
туындататын 
вирустар) 
керісінше 
жасушалардың 
апоптозын бөгеп тастайды
● вирустық нәруыздар жасушалардың сыртына шығарылып, 
организмнің иммундық жүйелерімен бөтен текті антиген 
ретінде танылады және ол жасушалар Т-лимфоциттерімен 
жойылып жіберіледі. Осыдан осы вирусы бар жасушалардан 
тұратын ағзалар мен тіндер бүлінеді; 
● вирустар микробтарға қарсы қорғаныстық жасушаларды 
бүліндіреді. Осыдан салдарлық жұқпалар дамып қосылуына 
мүмкіншіліктер пайда болады. Мәселен, адамның иммундық 
тапшылықтық 
вирусы 
Т-хелпер 
жасушаларын 
бүліндіріп, 
қалыпты жағдайларда дерт туындатпайтын бактериялардың 
әсерлерінен оппортунистік жұқпалар дамуына әкеледі
● 
вирустар 
бір 
жасушаларды 
бүліндіріп, 
олардың 
қызметтеріне тәуелді басқа жасушалардың тіршілігін бұзады. 
Мәселен, полиовирустар қимылдық нейрондарды бүліндіруден 
бұлшықет жасушалары семіп қалады; 
● 
жасушаға 
енген 
вирустар 
жасушаның 
өсіп-өнуін 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   301   302   303   304   305   306   307   308   ...   600




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет