Италиядағы қайта өркендеу мәдениеті. ХҮ-ХҮІ ғғ.
кейінгі қайта өркендеу мәдениеті қалыптасты. Бұл мәдениеттің
негізгі орталығы Италия болды. Оның атақты өкілі:
Леонардо да Винчи ,
(1452-1519) – суретші, скульптор, архитектор, инженер,
оқымысты. 15 сәуірде 1452 жылы Винчи қаласында дүниеге
келген.
Флоренцияның бір аймағындағы Пиеро да Винчи деген
нотариус пен диқаншы отбасынан шыққан Катерина деген
қыздың баласы, Вероккионың сурет өнері саласындағы шәкірті.
«Леонардо да Винчи» автопортрет 1512 ж. Мона Лиза – бұл шамамен 1503 жылдары салынған сурет.
Бұл сурет әлемдегі ең танымалы көркем суреттердің бірі болып
табылады. Қайта өркендеу заманына жатады. Луврда (Франция,
Париж) қойылған.
163
Мона Лиза (Джоконда) 1503 ж. Рафаэль
Қайта өркендеу за-
манының
аса
ұлы
суретшісі
Рафаэль Италияның Урбино деген
қалашығында туды. Оның бірінші
ұстазы өз әкесі - шіркеулерге әу-
лиелердің бейнесін салатын су-
ретші Санти еді. Ал екінші ұстазы -
өзі туған өлкенің әрдайым көгілдір
мұнарға оранып тұратын көркем
табиғаты болды. Рафаэль жастай
жетім қалып, жоқшылық көріп өсті. Бірақ сол кездегі көрнекті
суретшілер жас баланың қабілетін ерте танып, оған қол ұшын
берді. «Мадонна Конестабиле» атты картинасын салған кезде ол
жиырмаға әлі толған жоқ еді. Бұл тамаша туынды қазір
Эрмитажда сақтаулы. Мадонна Умбрия табиғаты аясында бей-
неленген. Картинадағы ана мен сәбидің ойлы жүздері ерекше
тартымды.
Рафаэль Санти Римде Рафаэль «Сикстин
мадоннасы» атты атақты шығарма-
сын жазды. Бұл картинаның атауы
суреттегі Рим папасының қо-
лындағы 6 саусағымен байланысты-
рылады. Себебі латынша сикстин
алты деп атайтын. Біз бұл кар-
тинадан бөбегін көтеріп келе жат-
қан жас ананы көреміз. Ол ұлының
алдында адмазат бақыты жолын-
дағы тауқыметке толы күрескер
жолы жатқандығын жақсы сезіп келеді, бірақ өңі сабырлы,
тәуекелге бел буған нық сенімде. Ана ерлігін марапаттайтын
бұл шығармаға адамдар әлі күнге қайран қалады. Қазір бұл
тамаша еңбегі Германияның Дрезден қаласындағы атақты
көрмеде сақтаулы тұр.
164
Тициан ж. т.б. қайта өркендеу мәдениетінің өклдері адам-
зат тарихында өшпес із қалдырды.