Р. Т. Айтбай Еуропаның орта ғасырлық тарихы
жүктеу/скачать 2,16 Mb. Pdf көрінісі
|
Aitbau Europaortagasr
| Ағылшын реформациясы
. Парламенттің қолдауына сүйенген ҮІІІ Генрих ағылшын шіркеуін 1534 ж.Римнің ық- палынан шығарып , шіркеулік-монастырьлық жерге деген жеке меншікке өзгеріс енгізіп. өзін шіркеудің басшысы етіп тағайын- дады. Шіркеудегі басшылықты өз қолына алғаннан кейін 1536 ж .және 1539 жылдардағы парламенттік актілер бойынша Англиядағы барлық монастырьлар жабылды. Олардың барлық мүліктерін мен жерлері тәркіленді. 1545 жылы шағын шіркеулер де жабылды. Бұл тәркілеулер дворяндар мен буржуазияның жер иеліктерін ұлғайтты. Ал монастырьлық мүліктер мемлекет пай- дасына жаратылып, корольдың қазынасын толықтырды. Реформация барынша қатал жүргізілді. Ағылшындар ағылшын шіркеуіне бағынуы талап етілді. Ағылшын шіркеуін мойындамағандар өлім жазасына кесілді. Реформацияның белсенді қайраткерлері Томас Кромвель мен Томас Краимер болды. Реформацияның Англияда құрған шіркеуі англикандық деп аталды. Ол католиктік және протестандық шіркеудің ара- сындағы орта жағдайға ие болды. Шіркеу ұлттық деп жария- ланып, абсолютизмнің басты тірегіне айналды. Англияда про- тестанттық шіркеу және абсолютизм І Елизавета (1558-1603) тұсында ерекше күшейді. Бірақ католиктік бағыт та сақталды. Шіркеу құтқарғыш күш ретінде танылды. ХҮІ ғ.басында Англияда басы байлылық толық жойылып, шарауаларға бас бостандығымен қатар өздеріне тиесілі жерлерін заң жүзінде қолдарына алуға құқық берілді. Жүннің бағасының өсуіне байланысты егіншілікке қарағанда қой шаруашылығымен айналысу тиімді болды. Лордтар, дворяндар өз үлесіндегі жер- лермен бірге, шаруалармен бірлесіп пайдаланатын жерлерді де қоршап алып, өз жеке меншігіне айналдырды. Сөтіп, бұл қор- шалған жерлерде қой өсірді. « Сіздердің қойларыңыздың қома- 150 ғайлылығы мен тойымсыздығы соншалықты , адамдарды да жеп жатыр » деп Томас Мор мәлімдеді өз шығармасында. Жерлердің қоршалуы шаруалардың жағдайын қиындатты. Сондықтан 1549 ж. жазда Роберт Кет бастаған шаруалар кө- терілісі Норфольк графтығында болды. Бұл көтерілісті король өкіметі басып,. 3,5 мың шаруаларды өлтірді. Дегенмен, жерді қоршауға қарсы Тюдорлар әулеті бір жарым ғасырға жуық 1489, 1516, 1533,1597 жж.заңдар шығарып тұрды. Алайда, бұл заңдар дұрыс жүзеге асырылмады. жүктеу/скачать 2,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|