132
20. Жеңіл автомобильдер (мүгедектер үшін арнайы тағайындалған,
қолға бейімделген басқару арқылы басқарылатын автомобильдер-
ден басқа);
21. Дәрімен және газбен атылатын қару (мемлекеттік билік ор-
гандарының мұқтаждықтары үшін сатып алынған қарудан басқа);
22.
Шикі мұнай;
23. Ойын бизнесі.
Акциздер өндіруші өнімінің сату бағасына енгізіледі. Акциздердің
мөлшері өткізу бойынша айналымға негізделіп есептеледі.
Егер еркін бағалар қолданылатын болса, онда топтың (партияның)
келісім құны салықтық мөлшерлемеге көбейтіледі және сонымен
бюджетке аударылуға тиісті сома есептеледі.
Егер мемлекеттік реттелетін бағалар қолданылса, онда өткізу
бойынша айналымның мөлшерінен
ҚҚС-ын шегеріп тастап және
қалдықты акциздер үшін қолданылатын салықтық мөлшерлемеге
көбейту қажет. Акциздерді салуға дейін өткізу бойынша айналым-
нан сауда жеңілдігі шегеріледі.
Өткізу бойынша айналымды есептеу кезінен бастап алушыларға
жөнелткен өнім үшін шот-төлем талабын ұсыну күніне дейінгі
уақыт өткізудің мезеті болып табылады.
Барлық тауарлар бойынша акциздер ҚР-ның бюджетіне төле-
неді.
Төлеушілер акциздер бойынша есептерін
өздерінің орналасу
орындары бойынша салық органдарына тапсыруы тиіс.
Бухгалтерлік есепте акциздер, барлық салықтар мен алымдар си-
яқты, № 31 бөлімшенің № 3140 «Акциздер» шотында бейнеленеді.
Мысал келтіреміз:
1) 1312 — 3310 = 1000000 теңге;
2) 1420 — 3310 = 140000 теңге;
3) 3140 — 3310 = 8000 теңге;
4) 1312 — 3140 = 8000 теңге.
Осы шаруашылық операцияларды түсіндірейік:
1) Жеткізушіден дизель отыны 1000000 теңгеге келді;
2) ҚҚС 140000 теңге көлемінде өтелуге ұсынылды;
3) Тауарға 8000 теңгеге акциз ұсынылды;
4) Акциз 8000 теңгеге дизель отынының құнына енгізілді.
Акциздер Қазақстан Республикасының «Салық
және бюджет-
ке төленетін басқа міндетті төлемдер туралы» 2001 жылғы 12 мау-
сымдағы №209 — II кодексі (Салық кодексі) бойынша (соңынан
енгізілетін өзгерістер мен толықтыруларды қоса) ұсталады.