434
мардымсыз мӛлшерлерде шығарылады.
Сондықтан тағаммен В
12
-
витамині тҥспегеннің ӛзінде оның қоры 2-3 жылға жетеді.
Этиологиясы.
В
12
-витаминінің тапшылығы мына жағдайларда
пайда болуы мҥмкін:
● тағаммен тҥскен кобаламиннің қанға сіңірілмеуінен;
ол ӛз алдына мына себептерден болады:
♣
асқазанда
ішкі
антианемиялық
фактордың
–
гастропротеиннің және тҧз қышқылының ӛндірілмеуінен;
мәселен, асқазанның іргелік жасушаларының аутоиммундық
бҥліністері кездерінде, асқазанды
сылып тастағаннан кейін
немесе атрофиялық гастриттер кездерінде,
♣ ішектерде жалпақ қҧрттар болғанда - байқалады. Бҧл
қҧрттар В
12
витаминді артық пайдаланып қояды.
● кобаламинге организмнің мҧқтаждығы артып кетуінен;
мәселен жҥкті әйелдерде (ҧрық дамуының 4-5 айлық
мерзімінде қанӛндірілу ҧрықтық тҥрден эритробластыққа
ауысуына байланысты нәресте анасының кобаламині мен фолий
қышқылын кӛп пайдаланады);
●
бауыр
аурулары
(гепатит,
цирроз)
кездерінде
витаминдердің қорға жиналуы бҧзылуынан;
● тағамда кобаламиннің (қатаң тек ӛсімдіктерден
тҧратын
тағаммен қоректенгенде, балаларды ешкі сҥтімен,
қҧрғақ
сҥт
қосындыларымен
тамақтандырғанда)
жеткіліксіздігінен.
Патогенезі.
Кобаламин жасушалардың ішінде болатын екі
тҥрлі ферменттердің белсенділігін кӛтеретін коферменті
болып саналады:
●
біріншіден,
метионин
тҥзілуіне
қажетті
метионинсинтаза ферментінің;
● екіншіден,
метилмалонил-коэнзим
А-ны сукцинил-
коэнзим А-ға ауыстыратын метилмалонил-коэнзим А-мутаза
ферментінің коферменті.
Метионинсинтаза
ферменті
метилтетрагидрофолий
қышқылынан
метил
тобын
ажыратып
алады
да,
оны
гомоцистеинге қосып, метионин тҥзуге қатысады. Бҧл кезде
метилтетрагидрофолий қышқылынан
тетрагидрофолий қышқылы
босап шығады. Бҧл қышқыл дезоксиуридинді дезокситимидинге
ауыстыру ҥшін қажет. Ал дезокситимидин ДНҚ молекуласы
тҥзілуі ҥшін пайдаланылады.
Достарыңызбен бөлісу: