Байланысты: Д ріс П нге кіріспе арастырылатын негізгі с ра тар
Белсенділік -
белсенділіктің қозғаушы
күші
-
қажеттілік
пен
құштарлық. Тіршіліктің негізі - қозғалыс пен іс-әрекет болса, оның не қарқынды, не баяу
жүруі қажеттілік пенқұштарлық шегіне байланысты.
Белсенділік ,
элементарлық
белсенділік ,
биологиялық
белсенділік , әлеуметтік
белсенділік болып жіктеледі.
Белсенділіктің бұл түрлерін өзінің қамтылу аясына қарай әр
ғылым өз әдісіне сай зерттейді. Әлеуметтанудағы белсенділік адамның мінез-құлқы
мен іс-әрекетін сипаттайтын негізгі белгілердің бірі. Мұны саяси белсенділік, әлеуметтік
белсенділік және психикалық
белсенділік деп бөледі: Саяси белсенділік - жеке түлғаның
не әлеуметтік топтың саяси процеске араласу деңгейін білдіретін ұғым. Бұл
белсенділік әлеуметтік топтың өзі көздеген мақсаттарына сай саяси жүйеге ыкпал етіп,
оны өзгертуге ұмтылуынан байқалады.Әлеуметтік белсенділік - белгілі бір тарихи
кезенде әлеуметтік топтың, қауымның қоғам алдына қойылған міндетті саналы түрде
шешуге бағытталған іс-әрекеттерініңжиынтығы. Әлеуметтік белсенділік қоғам өмірін
әртүрлі аясында (саяси-қоғамдық істерде, еңбек, мәдениет және тұрмыс саласында)
көрініс береді. Психикалық
белсенділік - субъектінің ұстанған бағдарын жүзеге асыру
барысыңдағы іс-әрекетінің жігерліліп. Ол жеке түлғаның өзіндік ерекшеліктеріне, яғни
белгілі бір ахуалға сай әсерленуіне, мінез-кұлқына, шешім қабылдау қабілетіне
байланысты. Психологиядағы
белсенділік - адамның сыртқы ортамен 93 қарым-қатынас
жасауының сипаты. Бұл орайда белсенділік іс-әрекетпен байланысты бағаланады.
Психологияда белсенділікті тұлға белсенділігі, ситуацияға үстем белсенділік , іздену
белсенділігі,
шектен
асқан
белсенділік
деп
бөледі.
Тұлға
белсенділігі -
адамның шығармашылықтағы,
іс-әрекеттегі,
қоғамдағы,
қарым-катынастағы
тегеуріңділігі. Бұл адамның әлеуметтікөзгерістерге араласуынан байқататын қасиет.
Тұлға
белсенділігі оның идеялық принциптіліп мен өз көзқарасынан таймауынан, сөзі мен
ісінің бірліпнен көрінетін адамның белсенді өмірлік позициясы ретіңде сипатталады;
ситуацияға үстем
белсенділік - субъектінің ситуациялық алаптардьін деңгейінен биік болу
қабілеті. Ситуацияға үстем белсенділік арқылы субъект іс-әрекеттің ішкі және сыртқы
кедергілерін (мысалы, енжарлық самарқаулық селқостық, т.б.) жеңеді
белсенділік тің бұл
түрішығармашылық жағдайларда, танымдық белсенділікте риясыз бас тігуде және шекген
аскан белсенділікте көрінеді; іздену
белсенділігі болашағы беймәлім ситуацияны өзгертуге
бағытталатын мінез. іздену
белсенділігі - міңез-құлықтың көп типтерінің бірі болып
табылады Оның психикалық көріністері - жоспарлау, киялдау, т.б.; шектен
асқан
белсенділік нәтижелі іс-әрекетті сипаттайтын, істің жоғары нәтижелігінің маңызды
көрсеткіштерінін бірі.