475
тілімізде де қолданылатын кейбір аффикстердің Абай тіліндегі
атқаратын қызметі мен алатын мағынасы жайында, яғни ол
тұлғаларды қазіргі кезбен салыстырғанда Абайдың бірсыпыра
өзгеше қызметте, өзгеше мағынада қолданатындығы туралы
жайлар. Үшінші топтағы объектілер, негізінен, етістік сала-
сына қатысты. Бұлардың ішінде -
мақ, -ар, -ар + лық, -ар +
ға
тұлғалы етістіктерді, шартты райдағы етістіктің
керек
сөзі-
мен
(болса керек)
тіркесін, ортақ етіс тұлғалы етістіктің
мағыналары мен қызметтерін сөз етуге болады.
Біз осы мәселелердің біреуіне ғана –
-мақ
жұрнақты тұлға-
ға талдау жасамақпыз.
Абай мұрасын зерттеуші филолог-лингвистердің барлығы
да Абай тілінің грамматикасын (дәлірек айтсақ, Абай проза-
сының грамматикалық ерекшеліктерін) талдауға әрекет жа-
саса, ең алдымен, Абайдың
-мақ
тұлғалы етістікті жиі қолда-
нғанын атайды да
94
, оның себебін шағатай тілінің (ортаазия-
лық әдеби түркі тілінің) әсерінен деп табады немесе стил-
истикаға байланыстырып дәлелдейді.
Шынында, Абайдың «Сөздерінің» қай-қайсысынан да әр
алуан қызметте жұмсалған
Достарыңызбен бөлісу: