Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев


айы- ра білуіміз қажет. Иллюзия қабылда- натын затты теріс қабылдау. ИМАНСЫзДЫҚ-ИМАНДЫЛЫҚ



Pdf көрінісі
бет258/644
Дата01.03.2023
өлшемі11,21 Mb.
#170587
1   ...   254   255   256   257   258   259   260   261   ...   644
Байланысты:
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb

 
айы-
ра білуіміз қажет. Иллюзия қабылда-
натын затты теріс қабылдау.
ИМАНСЫзДЫҚ-ИМАНДЫЛЫҚ. 
Имансыздық – адамгершіліктік прин-
циптерден бас тарту, құлықсыздық 
(келеңсіз, ұнамсыз); адамға жат мі-
нез-құлықтың атауы. Мұндай жат 
мінез-құлық иелеріне көп жағдайда 
шектен шыққан арсыздық тән. Ол адам
бойында орынсыз қатыгездік, нем-
құрайдылық, қажетті тәлім-тәрбие 
көрмеуден туындап жатады, ондай 
кісі жағымды эмоцияға жұтаң, ке-
рісінше, бетімен кетушіліктің шек-
тен асқан көрінісі. И. түрлері әр-
түрлі: ашық арсыздық, адам баласын 
жек көру, мақсатқа жетудің қолай-
сыз тәсілдерінен бас тартпау және 
т.б. Аристотельдің пікірі бойынша, 
И-тың негізі, қайнар көзі саяси көз-
қарастардың кемшіндігінен, қоғам-
дық қатынастардың бұрмаланған 
түрлері (тирания, олигархия т.б.) әр-
түрлі күнәһарлықты тудырады: (пай-
дакүнемдік, мейірімсіздік, арамдық, 
дарақылық, шектен шығу, жаулық
т.б.). Қазіргі заманда бұл мәселе кө-
кейтесті болып отыр. Сондықтан қа-
зіргі жастарға ғылыми әдеп тұрғы-
сынан имандылық пен ар-ождандық, 
адамгершіліктік құндылықтар мен 
принциптерді қалыптастыру аса қа-
жет. И. опасыздық, ұждансыздық, 
ұятсыздық, ұлтсыздықпен тоқайла-
сады. Абай иман жайында мынадай
ой түйген: «Құдай тағала әрбір ақы-
лы бар кісіге иман парыз деген, әр-
бір иманы бар кісіге ғибадат парыз». 
Тағы бір жерде «Ұятсызда иман жоқ, 
түпке жетер» деген пікір білдіреді.
ИМАН
ИМАН


249
Имандылық – бұған қарама-қарсы 
мұсылман дінін ұстаушылар (әсі-
ресе бес парызын міндетті түрде орын-
дап жүргендердің), сондай-ақ адам-
гершіліктің деңгейіне дақ түсірмей-
тін (өтірік айтпау, кісі ақысын жемеу, 
зинақорлықпен айналыспайтын), адал 
еңбегімен күн көретін жаны жайсаң 
адамдардың психологиялық-мораль-
дік бейнесін көрсететін категория.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   254   255   256   257   258   259   260   261   ...   644




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет