Оқулық. Алматы, 518 бет
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- Тарихи деректер.
- Қоздырушысы
| 9.6. Ауески ауруы
Ауески ауруы {Morbus AujeszKy, болезнь Ауески) - жіті өтетін, өкпе қа- бынған, орталық жүйке жүйесі зақымданған, шошқа, күзен және бұлғыннан басқа жануарларда денесі қышынған белгілерімен ерекшеленетін жүқпалы ауру. Тарихи деректер. Ауруды бірінші рет 1902 ж сипаттап, құтырықтан ажыратқан венгер ғалымы А. Ауески. Біраз елдерде бүдан бүрын да белгілі болған, ал 1930 жылдардан бастап көптеген мемлекеттерде байқалады. Қазіргі уақытта оның шошқа шаруашылығына тигізер зияны айтарлықтай. Әсіресе торайлар өте сезімтал, 80-90%-ға дейін қырылады. Ересек шошқалар төзімді, ал басқа жануарлардың жасы да, ересегі де, әдетте өліп қалады. Ауырып жазылған шошқаның өсуі баяулап, асыл тұқымды жануарлар қүнын жояды. Карантин мен басқа да шаралар шаруашылыққа зор зиян келтіреді. Қоздырушысы - Suid (alpha) herpesvirus 1 - құрамында ДНҚ бар герпес вирустар тұқымдастығына жататын, торшаның ядросында көбейетін вирус. 176 Жетілген вириондары 180-190 нм, липопротеидті қабығы бар. Барлық ауыл- шаруашылық малдары, терісі бағалы аңцар, жабайы жануарлар мен кеміру- шілср ұшін зардапіы. Қолдан жұктыруға үй қояны өте сезімтал, сондықтан оны балау үшін биосынамаға пайдаланады. Табиғатта уыттылығы әр түрлі штаммдары кездескенімен бұл вирус антигендік қасиеті жағынан біркелкі. Төзімділігі жағынан оңщама ерекшелігі байқалмайды, 50-60°С кезінде 30- 45 минутта, тура түскен күн сәулесінен 6 сағатта, шашыранды күн сэулесінен 12-48 сағатта, ультракүлгін сэуледен 1 мину тта зарарсызданады. Жемшші пен көңде, топырақта және басқа заттарда қыста 21-60 күн, көктемде 35 күн, жазда 20 күнге дейін сақталады. Шіріген өлекседе 10-28 күн, ал кеміруші- лердің кепкен өлексесінде 8-ден 175 күнге дейің сақталады,' Көңді биотер- миялық зарарсыздандырғанда 8-15 күн ішінде күшін жояды. Күйдіргіш натрийдің 3% ыстық ертіндісі, 1% формальдегид, жаңадан сөндірілген 20 % эк вирусты 5-20 мин ішінде өлтіреді, ал креодин мен карбол қышқылының эсері төмен. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|