Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»


жіберген жендеттердің қолынан қайран ер қапыда қаза табады



Pdf көрінісі
бет158/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

жіберген жендеттердің қолынан қайран ер қапыда қаза табады.
Үлы ақын Махамбетше айтқанда, “Қара қазақ баласын, көзінен тізіп қор
қылған, хан мен ақ сүйек ата дұшпандар” халықты аяусыз қанап, тонағаны-
на қарсы шыққан бұл көтерілістің маңызы зор болды.
Ал, оның жеңіліс табуының себебі көтеріліс жан-жақтағы елді мекенге
ұласпай тек бір ғана тұйықталған аймақтағы қозғалыс болып қалды. Ресей
империясы қазақтардың еркін, дербес өмір сүруін қаламады. Олар үшін
елдің жер-жерде, бөлшектеніп, үдере көшіп жүргені тиімді еді.
К ерек д есең із, әр бір шала сауатты қазақтың тағдыры да солардың
қолында болды. “Аузы қисық болса да байдың баласы сөйлесін” дегеннің
бір куәсі сол, жоғарыда айтқандай, Исатай Таймановты шекаралық комис­
сия 
ш еш імімен 
түрмеге 
жаба 
салды. 
Мұндай 
әділ етсіздік
пен
зорлық-зомбылық күн өткен сайын, тіпті, шектен шығып жатты.
1836-1837 жылғы бұл көтеріліс 1790 жылы Сырым Датов қол бастаған
қазақ халқының бостандық пен бақыт жолындағы күресінің үзілмеген жал-
ғасы болып табылды. Ержүрек Сырым тыныш жатқан ел ішіне ойран салған
казак әскерлерінің сойқан істерін II Екатеринаға әлденеше рет ескертіп,
хабар жіберген еді. Алайда, қазақ шаруаларының бұл арыз-тілегіне Ресей
құлақ аспады. Бұдан соң Сырым Датов секілді ақ сұңқардай сойылды сар-
баздар сайланып, құтырған казак әскерлеріне қарсы қалың халық көтерілді.
Ашуыма көп тисең,
Өзекті жанға бір өлім
Орданды талқан қылып шабармын, - деп, Исатай мен Махамбет
сынды ерлер өлеңімен үрандатып, атой салды.
ҚҮРМАНҒАЗЫ САҒЫРБАЙҮЛЫ
1818-1889 
ж. ж.
Тұран өлкесі өз жерінің қазы на- байлығымен, ғана емес, әлемді аузына


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет