Lie қазақстан және covid-19: медиа, МӘдениет, саясат қ а зақ ст ан ж

170
деген қорытынды жасауға болады.
• сандық статистикалық деректер;
• «біз», «сіз», «мен» есімдіктері;
• диалогтау;
• сұраулы сөйлем;
• келер шақ етістігі;
• тривиализация семантикасы.
42 500 теңге дискурсының қосымша сипаты жайлы айтар болсақ, бағалау 
сипаты деңгейінің төмен екені байқалды.
Брифингте сөйлеген саясаткерлердің мақсатын аудиторияның 
реакциясымен салыстырған кезде сөйлеу әсерінің сәтсіз болғаны 
анықталды. Перлокутив әсерді жоспарлағанына қарамастан жазылған 
пікірлер брифингті тыңдаушылардың реакциясы теріс екенін көрсетіп 
отыр: үкіметтің 42 500 теңге төлейтініне, мемлекеттің халықты қолдауға 
ықыласты екеніне сенбейтінін білдірген, әлеуметтік төлемнің көлеміне, 
іріктеліп берілгеніне наразылық, әділетсіздік пен қорғансыздық сезімін 
көрсеткен. Перлокутив салдарда, өкінішке қарай, пікір білдірушілердің 
көбі Қазақстанның саяси басшылығын тиімді деп атауға болмайтынын 
айтқан. Осы зерттеу жұмысымызда сөйлеу актісінің қаншалықты тиімді 
болғанын бағалау барысында брифингтің астына қазақстандықтардың 
ғана жазған пікіріне сүйенгенімізді атап өту маңызды. Бұдан да терең 
қарастырып, толыққанды нәтижесін шығару үшін пікір жазбаған 
адамдардың реакциясын да зерттеп, ескерген жөн.
Осы зерттеу жұмысымыздың мүмкіндіктерін шектеген фактордың 
бірі талдаған мәліметтер орыс тіліндегі пікірлер мен брифингтерді ғана 
қамтығаны болып тұр. Мемлекеттік тілдегі дәл осындай мәліметтерді 
талдау 42 500 теңге дискурсының прагматикалық дискурсын да, сөйлеу 
әсерін де толығырақ анықтауға мүмкіндік берер еді. Оны үстіне, 
жоғарыда айтып өткеніміздей, 42 500 теңге дискурсының прагматикалық 
аспектілерін кеңірек зерттеу үшін саяси коммуникациялардың басқа 
да желілерін, атап айтқанда, осы дискурстың контексіндегі «қоғам – 
институт», «азамат – институт» және «институт – институт» желілерін 
зерттеген жөн. Осы зерттеу жұмысымыздың нәтижесі саяси дискурстағы 
сөйлеу әсерінің сәтті болуын болжау әдістемесін одан әрі жалғастыруға 
мүмкіндік тудырды.

171
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Генералова, Светлана (2010). «Понятие ‘политический дискурс’ в 
лингвокультурологической парадигме». Вестник Ленинградского 
государственного университета им. А.С. Пушкина, 95-101.
2. Грачев, Михаил (2004). Политическая коммуникация: теоретические 
концепции, модели, векторы развития. Москва: Прометей.
3. Деминова, Марина (2018). «Демократизация языка сетевого текста (на 
материале интернет-издания ‘Lenta.ru’)». Современный дискурс-анализ. 
Дискурс современных массмедиа в перспективе теории, социальной 
практики и образования: Материалы Международной научно-практической 
конференции. Белгород: Политерра, 2 (20): 151-157.
4. «За взятку в 9 млн тенге задержан Тимуржан Нурымбетов». https://liter.
kz/42291-2. Дата последнего просмотра: 17.10.2020.
5. Звада, Оксана (2018). «Манипулятивные особенности политического дискурса в 
англоязычных СМИ». Вестник Волжского университета им. В.Н. Татищева, 1 (1): 
23-30.
6. «Казахстан на 113-м месте в ‘Индексе восприятия коррупции’: по соседству 
со Свазилендом и Замбией». https://rus.azattyq.org/a/30392862.html. Дата 
последнего просмотра: 17.10.2020.
7. Криворучко, Сергей (2014). «Система речевого воздействия в терминалах 
теории речевых актов». Вісник Харківського національного університету імені 
В.Н. Каразіна. Сер. : Романо-германська філологія. Методика викладання 
іноземних мов, 77: 50-56.
8. Кузьмина, Светлана (2011). «Политический дискурс как неотъемлемая часть 
политической коммуникации». Известия Саратовского университета. Новая 
серия. Серия Социология. Политология, 2: 54-56.
9. Мамырханова, Мадина (2020). «Сколько предпринимателей оказались на 
грани банкротства из-за коронавируса в Казахстане». https://liter.kz/skolko-
kazahstanskih-predprinimatelej-okazalis-na-grani-bankrotstva-iz-za-pandemii-
koronavirusa. Дата последнего просмотра: 17.10.2020.
10. Минина, Ольга и Полина Васильева (2011). «Некоторые принципы лингво-
прагматического анализа текста». Альманах современной науки и образования, 
3: 229-232.
11. Никифорова, Ольга (2014). «Политический дискурс, политическая 
коммуникация и СМИ». Вестник Сургутского государственного 
педагогического университета, 36-41.
12. Остин, Джон (1986). «Слово как действие». Новое в зарубежной лингвистике, 
(17): 22-129.
13. Паршина, Ольга (2007). Российская политическая речь: Теория и практика. 
Москва: ЛКИ.
14. Радюк, Александра (2013). «Коммуникативные стратегии как способ 
манипулятивного речевого воздействия в английском деловом дискурсе». 
Вестник Ленинградского государственного университета им. А.С. Пушкина, 1 
(4): 181-190.
15. Рюкова, А. Р. и Е. А. Филимонова (2016). «Языковые способы реализации 
персуазивности». Вестник Башкирского университета, 21 (2): 431-435.
16. Рябинская, Наталья (2002). «Речь как социальное действие: основные понятия 
дискурсивного анализа». Социологический журнал, 4: 78-91.
17. Семкин, Максим (2012). «Стилистические средства в дискурсе политического 
комментария». Вестник Санкт-Петербургского университета, (2): 94-97.

172
18. Степанов, Юрий (1995). «Альтернативный мир, дискурс, факт и принцип 
причинности». Язык и наука конца XX века, 35-73.
19. Стригина, Татьяна и Владимир Лазарев (2017). «Функционально-семантические 
и стилистические особенности политического дискурса». Филологический 
аспект, 5 (25): 134-143.
20. Халатян, Анжела (2011). «Предвыборный дискурс». Политическая лингвистика, 
2: 180-187.
21. Шварценберг, Роже-Жерар (1992). Политическая социология. Москва.
22. Шейгал, Елена (2000). Семиотика политического дискурса. Волгоград.
23. Шейгал, Елена (2004). Семиотика политического дискурса. Москва: ИТДГК 
«Гнозис».
24. Grice, Herbert Paul (1975). «Logic and conversation». Syntax and semantics 3: 
Speech arts, 41-58.
25. Linskу, Leonard (1967) Referring. New York.
26. Searle, John R. (1976). «A Classification of Illocutionary Acts». Language in Society, 5 
(1): 1-23.
27. Strawson, Peter F. (1964) «Intention and convention in speech acts». The 
Philosophical Review, 73: 439-460.
28. Tepavčević, Miodarka (2014). «Political Discourse-a Syntactic and Semantic 
Analysis». Logos and Littera. Journal of interdisciplinary Approaches to Text. 
Podgorica: Institute of Foreign Languages, University of Montenegro, 93-120.
29. Transparency International, «Индекс восприятия коррупции», https://www.
transparency.org/ru/news/cpi-2019-global-highlights. Дата последнего просмотра: 
03.06.2020.
30. Vendler, Zeno (1967) Linguistics in Philosophy. Ithaca: Cornell University Press.

173

жүктеу/скачать 10,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: