З. С. Советова Ғылыми зерттеу негіздері және академиялық жазылым
Ғылыми ақпараттың негізгі көздері
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
Академ
|
9.3 Ғылыми ақпараттың негізгі көздері Ақпарат көзі деп қандай да бір мәліметтерді қамтитын құжатты айтады. Құжаттарға ғылыми ақпараттың негізгі көзі болып табылатын түрлі басылымдар жатады. Басылым – бұл ондағы ақпаратты таратуға арналған, редакциялық-баспалық өңдеуден өткен, баспа немесе баспалау арқылы алынған, өз бетінше полиграфиялық ресімделген, шығу мәліметтері бар құжат. Ғылыми ақпарат көздеріне жарияланбаған құжаттар: диссертациялар, сақтауға берілген қолжазбалар, ғылыми-зерттеу жұмыстары мен тәжірибелік- конструкторлық әзірлемелер туралы есептер, ғылыми аудармалар, шолу- талдамалық материалдар да жатады. Басылымдарға қарағанда бұл құжаттар кең және бірнеше рет пайдалануға есептелмеген, қолжазба түрінде болады немесе машиналық құралдарымен басылып аз мөлшерде тираждалады. Ғылыми ақпараттың барлық құжаттық көздері бастапқы және қайталама болып бөлінеді. Бастапқы құжаттар бастапқы ақпаратты, ғылыми зерттеулердің тікелей нәтижелерін (монографиялар, ғылыми еңбектер жинақтары, диссертациялардың авторефераттары және т.б.) қамтиды, ал қайталама құжаттар бастапқы құжаттарды аналитикалық және логикалық қайта өңдеу нәтижесі болып табылады (анықтамалық, ақпараттық, библиографиялық және басқа да осындай басылымдар). Басылымдар әртүрлі негіздер бойынша жіктеледі: - нысаналы мақсаты бойынша (ресми, ғылыми, оқу, анықтамалық және т.б.); - ақпаратты талдау дәрежесі бойынша (ақпараттық, библиографиялық, реферативтік, шолу); - материалдық құрылымы бойынша (кітап, журнал, газет және т.б.); - көлемі бойынша (кітап, брошюралар); - мерзімділігі бойынша (үздіксіз емес, сериялық, периодты, жалғасушы); - негізгі мәтіннің құрамы бойынша (монобасылым, жинақ); - құрылымы бойынша (серия, бір томдық, көп томдық, шығармалар жинағы, таңдамалы шығармалар және т.б.). Ғылыми зерттеулерде ғылыми-зерттеу жұмысы бойынша қажетті ақпарат басылуы мүмкін басылымдар аса қызығушылық танытады. Бұл ғылыми, оқу, анықтамалық және ақпараттық басылымдар болуы мүмкін. 4.2.8 Бағдарламалық жасақтама өнімінің бағасы 4.3 Бағдарламалық өнімнің экономикалық тиімділігі 4.4 Экономикалық бөлім бойынша қорытынды 5 Тіршілік қауіпсіздігі бөлімі 5.1 Компьютермен жұмыс жасау кезінде жағымсыз факторлар 5.2 Өндірістік бөлменің жасанды жарықтандыру жүйесін жасау 5.3 Тіршілік қауіпсіздігіне қорытынды Қорытынды Әдебиеттер тізімі 50 50 53 54 54 58 63 64 65 112 Ғылыми басылымдардың түрлері. Теориялық және (немесе) эксперименттік зерттеулердің нәтижелері, сондай-ақ, жариялауға ғылыми түрде дайындалған мәдениет ескерткіштері мен тарихи құжаттары бар басылым ғылыми болып саналады. Ғылыми басылымдар келесі түрлерге бөлінеді: монография, диссертацияның авторефераты, препринт, ғылыми еңбектер жинағы, ғылыми конференция материалдары, ғылыми конференция баяндамаларының тезистері, ғылыми-көпшілік басылым. Монография – бір мәселені (проблеманы) немесе тақырыпты толық және жан-жақты зерттеуді қамтитын және бір немесе бірнеше авторларға тиесілі ғылыми немесе ғылыми-танымал кітап басылымы. Диссертацияның авторефераты – ғылыми дәрежені алуға ұсынылған, автор жасаған зерттеу рефераты бар брошюралар түріндегі ғылыми басылым. Препринт – басылым жарыққа шыққанға дейін жарияланған алдын ала сипаттағы материалдары бар ғылыми басылым. Ғылыми еңбектер жинағы – ғылыми мекемелердің, оқу орындарының немесе қоғамдардың зерттеу материалдарынан тұратын жинақ. Ғылыми конференцияның материалдары – ғылыми конференцияның қорытындылары (бағдарламалар, баяндамалар, ұсыныстар, шешімдер) бар ғылыми-периодты емес жинақ. Ғылыми конференция баяндамаларының (хабарламаларының) тезистері – конференция басталғанға дейін алдын ала жарияланған материалдары (аңдатпалар, баяндамалар мен хабарламалардың рефераттары) бар ғылыми периодты емес жинақ. Ғылыми-көпшілік басылым – ғылым, мәдениет және техника саласындағы теориялық және эксперименттік зерттеулер туралы мәліметтері бар, арнайы маман емес оқырман үшін қолжетімді нысанда жазылған басылым. Оқу басылымдарының түрлері. Оқу басылымы – бұл ғылыми немесе қолданбалы сипаттағы жүйеленген мәліметтерді қамтитын, оқыту мен оқуға ыңғайлы нысанда жазылған және әртүрлі жастағы және оқу дәрежесіндегі оқушы қауымға арналған басылым. Оқу басылымдарының түрлері: оқулық, оқу құралы, оқу-әдістемелік құрал және т.б. Оқулық – оқу бағдарламасына сәйкес келетін және басылымның осы түрі ретінде ресми бекітілген оқу пәнінің (оның бөлімінің, бөлімшесінің) жүйелі баяндалуын қамтитын оқу басылымы. Оқу құралы – басылымның осы түрі ретінде ресми бекітілген оқулықты толықтыратын немесе жартылай (толық) ауыстыратын оқу басылымы. Оқу-әдістемелік құрал – пәннің мазмұндамасы, сондай-ақ практикалық және дербес жеке жұмыстарын жүргізуге арналған әдістемелік материалдар, оқу пәнін оқыту әдістемесі (оның бөлімі, бөлімшесі) немесе тәрбие әдістемесі бойынша материалдар қамтылған оқу басылымы. жүктеу/скачать 5,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|