Остеология – сүйекті зерттейтін ғылым. Қаңқа

болып табылады.тəн белгісі болып габылады, оның қаңқасы денесінің ұзына 
бойына арқа жағынан созылған арқа жтшесі мен оны қоршаған дəнекер 
тіннсн тұрады
Омыртқалылардың қарапайым түрлерінде дəнекер тінді хорданың 
айналасында жəне басқа жағында шеміршекті қаңқаға ауысады, оның озі, 
сүйекті балықтардан бастап сүтқоректілерді қоса сүйекке айналады.
Сүйектің дамуымен кішкентай ғана қалдықтары (омыртқааралык дискінін 
іркілдек ядросы) қалып, хорда жоғалады. Суда омір сүретін формалар 
шеміршекті қаңқамен кала алады, ойткені судағы меха-никалық ауырлық 
ауадағыға қарағанда əлдеқайда аз. Тек сүйекті қаңқа ғана жануарларға судан 
құрлыққа шығып, өз денесін жер үстінде көтеріп, аяғында берік тұруға 
мүмкіндік берді. Сөйтіп, филогенез үрдісінде қоршаған ортаға бейімделу 
қүбылысы ретінде біртіндеп қаңқаның үш түрі ауысады. Бұл ауысу адам 
онтогенезі үрдісінде де қайталанады, бүл ксзде қаңка дамуының үш сатысы 
байқалады: 1) дəне-кер тінді (жарғақты), 2) шеміршекті жəне 3) сүйекті. 
Шеке, бас сүйектері, бет сүйектерінің көбі, дəнекер тін негізінде пайда 
болады. Басқа сүйектер осы үш даму сатысынан өтеді.
Сүйек - мүше. 
Сүйек, оз, оззіз, тірі организмнің мүшесі ретінде бірнеше 
тіндерден тұрады, олардың ең бастысы сүйск тіні.
Сүйектердің 
химияпық қүрамы мен физикалық қасиеттері
Сүйек заты 
химиялық заттардың екі түрінен тұрады: органикалық заттар ('/
3
) -негізінен 
оссеин жəне бейорганикалық заттар (
]
/з) - негізінен кальций тұздары, əсіресе 
фосфорқышкылды ізбес (51,04%). Егер сүйекке қышқыл ерітшділерімен 
(азот, тұз жəне басқа) əсер етсек, ізбес тұздары еріп кетеді де (бесаісіпаіо), ал 
органикалык зат ерімей қалып, бірақ жүмсақ жəне серпінді күйде сүйектіц 
пішінш сақтайды. Егер сүйекті күйдіретін болсақ, онда органикалық зат 
жанып кетіп, ал бей-органикалық зат сақталып қалады, бірақ өте сынгыш 
түрде сүйектің
пішіні мен қаттылығын сақ-тайды. Бейорганикалық жəне органикалык 
заттардың тірі сүйекте аралас болуы оған аса беріктік пен серпімділік 
қасиет береді. Бұған сүйектің жасқа байланысты өзгеруі де дəлел болады. 
Жас балалардың сүйе-гінде оссеин көбірек болган-дықтан, олар өте иілгіш 
жəне көп сына бермейді. Керісіише, қартайғанда, сүйектің құра-мындагы 
органикалық жəне бейорганикалык заттардың ара-катынасы өзгеріп, 
бейорганика-лык заттар көбейгенде, сүйектің майыскактығы кеміп, олар 
морт сынгыш келеді, соның нəтиже-сінде қарт кісілерде сүйектің сынуы жиі 
кездеседі

жүктеу/скачать 0,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: