Оқулық I том Ш. С. Калиева, Н. А. Симохина, Т. К. Сагадатова клиникалық фармакология жəне ұтымды

172 
7 
- 
кесте. 
Антигипертензивті 
препараттар 
топтарын 
қолдануының көрсеткіштері [ESH-ESCGuidelinesCommittee. 2009 
guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertension 
2009] 
ААФИ
СЖЖ 
СҚ дисфункциясы
ЖИА
Диабеттік нефропатия
Диабеттік 
емес 
нефропатия
СҚГ
Ұйқы артериясының 
атеросклерозы 
Протеинурия/ 
микроальбуминурия
Жыбыр аритмиясы
ҚД 
Метаболитикалық 
синдром
АРБ
СЖЖ 
Өткерген МИ
Диабеттік 
нефропатия
Протеинурия/ 
микроальбуминур
ия
СҚГ 
Жыбыр 
аритмиясы 
Метаболитикалық 
синдром
ААФИ 
қабылдағандағы 
жөтел
β-АБ
ЖИА 
Өткерген МИ 
СЖЖ 
Тахиаритмиялар
Глаукома 
Жүктілік
КА 
(дигидропиридин
ді)
Жекеленген 
систолалық АГ 
(қарт адамдарда)
ЖИА
СҚГ
Ұйқы 
және 
коронарлы 
артериялардың 
атеросклерозы
Жүктілік
КА 
(верапамил/дилтиазе
м)
ЖИА 
Ұйқы 
артерияларының 
атеросклерозы 
Суправентрикулярлы 
тахиаритмиялар
Тиазидті 
диуретиктер
ЖСАГ
(қарттарда)
СЖЖ 
Диуретиктер 
(альдостеронн
ың 
антогонистері)
СЖЖ 
Басынан 
өткерген МИ 
Ілмекті 
диуретиктер 
СБЖ соңғы кезеңі
СЖЖ 
 
8-кесте. АГП топтарын тағайындауға абсолюттық және 
салыстырмалы қарсы көрсеткіштер [ESH-ESCGuidelinesCommittee. 
2009 guidelines for the management of arterial hypertension. J 
Hypertension 2009] 
Препараттар классы
Абсолюттық 
қарсы 
көрсеткіштер
Салыстырмалы қарсы 
көрсеткіштер
Тиазидті диуретиктер Подагра 
Метаболитикалық 
синдром, дислипидемия, 
жүктілік 

173 
β-АБ 
атриовентрикулярлы 
блокада 2-3 дәреже, БД 
Шеткері 
артериялардың 
аурулары, 
метаболитикалық 
синдром, 
глюкозаға 
толеранттылықтың 
бұзылысы, 
спортшылар 
мен физикалық белсенді 
науқастар, ӨСОА 
КА 
дигидропиридинді 
тахиаритмиялар, СЖЖ 
КА 
дигидропиридинді 
емес 
атриовентрикулярлы 
блокада 2-3 дәреже, СЖЖ 
ААФИ 
жүктілік, 
гиперкалиемия, 
бүйрек артерияларының екі 
жақты 
тарылуы, 
ангионевротикалық ісінуі 
АРБ 
Жүктілік, гиперкалиемия, 
бүйрек артерияларының екі 
жақты тарылуы
Диуретиктер 
альдостеронның 
антагонистері 
гиперкалиемия, СБЖ 
 
9 - кесте. Клиникалық жағдайға байланысты АГ бар науқастарға 
дәрілік 
препараттарды 
таңдау 
ұсыныстары 
[ESH-
ESCGuidelinesCommittee. 2009 guidelines for the management of 
arterial hypertension. J Hypertension 2009] 
Нысана-мүшелердің зақымдануы
СҚГ 
Симптомсыз атеросклероз
Микроальбуминурия
Бүйректердің зақымдануы
АРБ, ААФИ, КА
КА, ААФИ
ААФИ, АРБ
ААФИ, АРБ 
Ассоцирленген клиникалық жағдайлар
Алдында болған МИ
ЖИА
СЖЖ
Жыбыр аритмиясы пароксизмальды
Жыбыр аритмиясы тұрақты
Бүйрек жеткіліксіздігі/протеинурия
β-АБ, ААФИ, АРБ
β-АБ,КА, ААФИ
Диуретиктер, β-АБ, ААФИ, АРБ, 
альдостерон антагонистері
ААФИ, АРБ
β-АБ, дигидропиридинді емес КА

174 
Шеткері артериялар аурулары
ААФИ, АРБ, ілмекті диуретиктер
КА
Ерекше клиникалық жағдайлар
Жекеленген 
систолалық 
АГ 
(қарттарда)
Метаболитикалық синдром
Қант диабеті
Жүктілік 
диуретиктер, КА
АРБ, ААФИ, КА
АРБ, ААФИ
КА, метилдопа 
 
10 - кесте. Негізгі медикаментозды заттардың тізімі
Атауы 
Өл-
шем 
бірлігі 
Негіздеуі 
Дәлелд
ік 
тобы 
Дәлелді
лік 
деңгейі 
 ААФ
ингибиторы
Лизиноприл 10 мг 
Бастапқы мөлшері 2,5 мг, 
оңтайлы – 20 мг. 
Эналаприл 5 мг, 10 мг, 20 
мг/тәул. 
Периндоприл 5 мг, 10 
мг/с. 
Фозиноприл 10мг, 20 мг 
Рамиприл 1,25 мг, 2,5 мг, 
5 мг,10 мг 
Зофеноприл 7,5мг, 30мг 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Гемодинами-
калық 
және
мүшеқоғаушы
әсер
I 
A 
Ангиотензин 
II 
рецепторының
блокаторы 
Эпросартан 600 мг/тәул 
Кандесартан 8 мг, 16 мг 
Лозартан 50 мг
Валсартан 40 мг, 80 мг 
Телмисартан 20, 40, 80мг 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Гемодинами-
калық 
және
мүшеқоғаушы
әсер
I 
А 
 Кальций антагонисты 
Амлодипин 2,5 мг, 5 мг, 
10 мг/тәул 
Нифедипин 10 мг, 20 мг, 
40 мг 
Фелодипин 5 мг, 10 мг 
Лерканидипин 10 мг 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Шеткері 
және 
коронарлы 
тамырларды 
кеңейту, ЖПТҚ
төмендету, 
жүректің 
жүктемесін 
I 
A 

175 
Нитрендипин 10мг, 20мг
 
азайту 
және 
оттегіге 
қажеттілікті 
төмендету
Диуретиктер 
Гидрохлортиазид 25 мг 
Орташа мөлшері 25-50 
мг/тәул. Барынша жоғары 
мөлшері 200 мг/тәул. 
Табл 
Жүректің толық 
жүктемесі 
I 
A 
Индапамид 1,5 мг, 2,5 
мг/тәул. 
Табл 
қаб.
Тамырлардың 
эндотелиальдық 
қызметін 
жақсарту, ЖПТҚ
төмендету 
I 
A 
Фуросемид 40 мг 
Орташа бастапқы мөлшер 
40-80 
мг/тәул, 
ұстап 
тұрушы мөлшер 20-40 
мг/тәул. 
Табл 
Жүректің толық 
жүктемесі 
I 
A 
Торасемидті қосу 2,5мг, 5 
мг 
Табл 
Жүректің толық 
жүктемесі
I 
A 
Калий-ұстап 
тұрушы 
диуретик 
Спиронолактон 25 мг, 50 
мг/тәул 
Табл 
Миокардтың 
гемодинамикалық 
жүктемесі
I 
A 
Лазикс 40-120 мг/тәул 
(фуросемид) 
Амп. 
Үлкен және кіші 
қан айналымның 
жүктемесін түсіру 
үшін
I 
A 
Бета-адреноблокаторлар 
Карведилол 6,25 мг, 12,5 
мг, 25 мг 
Метопролол 50 мг, 100 мг 
Бисопролол 2,5 мг, 5 мг, 
10 мг 
Небиволол 5 мг 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Табл 
Миокардтың 
оттегіге 
қажеттілігін 
азайту, 
ЖЖЖ 
азайту, 
жүрек 
шығарылымын 
азайту
I 
A 
 АГП қосымша классы 
имидазолин 
рецепторларының 
агонисті 
Моксонидин 0,2 мг, 0,4 мг
 
Табл 
Тамыр 
қозғалтқыш 
орталықтың 
белсенділігін 
тежеу, 
ЖТЖ-не 
симпатикалық 
әсерді 
азайту,
седативті әсер
I 
А 

176 
Альфа-адреноблокатор
Урапидил 30, 60, 90мг 
Қаб. 
Шеткері 
тамырлардың 
қарсыласуын 
төмендетеді
I 
А 
Нитраттар 
Изосорбид динитрат 0,1 
%-10,0 
т/і 
тамшылап 1рет 
тәулігіне 
Амп. 
Кіші 
қан 
айналымның 
жүктемесін 
азайту
IIа 
В 
*Ацетилсалицил 
қышқылы 
75 мг, 100 мг
Табл 
Қанның 
реологиялық 
қасиеттерін 
жақсарту
IIа 
В 
**Статиндер 
Аторвастатин 10 мг, 20 мг
Симвастатин 10 мг, 20 мг, 
40 мг /тәул. 
Розувостатин 5-10 мг 
Табл 
Табл 
Табл 
Гиполипидемиял
ық зат, тамырдың
эндотелиальдық 
қызметін 
жақсарту үшін
I 
А 
Біріктірілген
препараттар 
ААФИ + диуретик;
АРБ + диуретик; 
ААФИ + КА;
АРБ + КА;
Дигидропиридинді Ка + 
β-АБ; КА + диуретик;
β-АБ +диуретик
 
Гемодинамикалы
қ 
және 
мүшеқоғаушы
әсер
I 
А 
 
*
Ацетилсалицил қышқылы, егерде басынан өткізген МИ,
инсульт немесе ТИШ болса және қан кетуге қауіп болмаса 
ұсынылады. Аспириннің аз мөлшері 50 жастан үлкендерде қан 
сарысуында креатиннің орташа жоғарлауы немесе басқа да ЖТА 
болмасада жүрек-тамыр зақымдануларына қауіпі бар науқастарға 
тағайындалады. Геморрагиялық инсульттің қаупін төмендету үшін 
аспиринмен емдеу АҚ бақылаумен жүргізілу керек.
 
**
Статиндерді холестириннің жалпы мөлшерін < 4,5 ммоль/л 
(175 мг/дл) және ЛТТ ХС < 2,5 ммоль/л (100 мг/дл) тең АГ-сы бар 
науқастарда СЖА, метаболитикалық синдром, қант диабеті және 
жүрек-тамыр аурулардың жоғары, өте жоғары қаупі болса ғана 
қарастырған жөн.

177 
Әр түрлі класстағы антигипертензивті препараттардың 
ұтымды біріктірілуі 
 
Тиазидты 
диуретиктер 
 
Бета- 
блокаторлар 
 
Ангиотензин 
рецепторларының 
блокаторы 
 
 
 
Альфа- 
адреноблокаторлар 
Кальций
антогонисті 
 
 
5 
- 
сурет. 
Әр 
түрлі 
класстағы 
антигипертензивті 
препараттардың болуы мүмкін біріктірулері. АГ бар науқастарға 
жақсы біріктірулер жалпақ сызықпен көрсетілген. Қоршауға 
зерттеулер кезінде жақсы нәтиже көрсеткен препараттар классы 
жазылған.
β-АБ + диуретик 
Атенолол ішке 50 немесе 100 мг + Хлорталидон ішке 25 мг 1 р/тәул 
немесе 
Бисопролол ішке 2,5, 5 немесе 10 мг + Гидрохлоротиазид ішке 
6,25мг 
1 р/тәул 
немесе 
Метопролол ішке 50 немесе 100 мг + Гидрохлоротиазид ішке 25 
немесе 50 мг 
ААФ
ингибиторы 

178 
1 р/тәул 
немесе 
Пиндолол ішке 10 мг + Клопамид ішке 5 мг 1 р/тәул 
 ААФ ингибиторы + диуретик 
Каптоприл ішке 25 немесе 50 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 
немесе 25 мг 1 р/тәул 
немесе 
Лизиноприл ішке 20 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 мг 1 р/тәул 
немесе 
Периндоприл ішке 2 мг+ Индапамид ішке 0,625 мг (АГ-ның 
бастапқы терапиясы үшін қолданылуы мүмкін) 1 р/тәул 
немесе 
Эналаприл ішке 10 немесе 20 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 
немесе 
25 мг 1 р/тәул. 
Ангиотензин II рецепторларының тежегіші+ диуретик 
Валсартан ішке 80 немесе 160 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 мг 
1 р/тәул 
немесе 
Ирбесартан ішке 150 немесе 300 мг + Гидрохлоротиазид ішке12,5 
мг1 р/тәул 
немесе 
Лозартан ішке 50 немесе 100 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 
немесе 
50 мг 1 р/тәул. 
β-АБ+ дигидропиридин тобынан кальций антагонисттері
Метопролол ішке 50 немесе 100 мг + Фелодипин ішке 5немесе 10 
мг 1 р/тәул. 
 ААФ ингибиторы + кальций антогонисті
Беназеприл ішке 10 немесе 20 мг + Амлодипин ішке 2,5 немесе 5 
мг 1 р/тәул 

179 
немесе 
Эналаприл ішке 5 мг + Дилтиазем ішке 180 мг 1 р/тәул 
немесе 
Эналаприл ішке 5 мг + Фелодипин ішке 5 мг 1 р/тәул. 
Орталыққа әсер ететін ДЗ + диуретик 
Гуанфацин ішке 0,5 немесе 1 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 
немесе 
25 мг 1 р/тәул 
немесе 
Моксонидин ішке 0,2 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 немесе 25 
мг 1 р/тәул 
немесе 
Лизиноприл ішке 20 мг + Гидрохлоротиазид ішке 12,5 мг 1 р/тәул. 

жүктеу/скачать 14,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: