~ 235 ~
бейім етеді. Алкоголизмнен зардап шегетін адам тҧлғасы жетілмеген,
әлеуметтік бейімделуі жеткіліксіз және тҧлға аралық қатынастар тҥзуге
қабілеті тӛмен болып табылады. Мҧндай тҧлғалық ерекшеліктерді қазіргі
уақытта тҧқым қуалаушылықпен немесе тәрбиедегі ақаулар нәтижесімен
тҥсіндіреді. Компенсация мақсатында мҧндай тҧлғалар ӛз жағдайларын
ӛзгерту ҥшін жиі психоактивті заттарды қолдануға ҧмтылады.
Алкогольді шектен тыс қолданатындар әрекеттерінің екі мотивациясын
ажыратады: бірінде алкоголь релаксация шақырады, ал екіншілерінде –
эйфория, қанағаттану сезімін шақырады.
Алкоголь адам организміне әсер еткенде филогенез және онтогонез
ҥрдісінде қалыптасқан реакциялар кешені кӛрініс береді, ол ең бірінші
кезекте қорғаныстық, сонан соң бейімдеушілік реакциялары болып
табылады. Осыған байланысты алкогольді шектен тыс қолданбайтын
адамдардағы мастанудың клиникалық кӛрінісі сияқты ағзаның мастануға
алғашқы реакциясы адамның қорғаныс реакциясын кӛрсетеді және алғашқы
сағаттарда улану синдромы тҥрінде кӛрініс береді: ҧйқышылдық, ал кейде
керісінше психикалық қызметтің қозуы, айқын жҥрек-қантамырлық
бҧзылыстар және асқазан-ішектік патология симптомдары (қҧсу, диарея).
Алкогольдың ҥлкен мӛлшерін қабылдағанда есеңгіреу, сопор, тіпті кома
бақылануы мҥмкін. Алкогольді шектен тыс қолдануды одан әрі
жалғастырғанда ағзаның уақытша оған бейімделуі байқалады, ол артынан
кӛптеген жҥйелер мен мҥшелер қызметінің декомпенсациясына алмасады.
Әртҥрлі клиникалық кӛрініспен жҥретін алкоголизмнің негізгі себебі
алкогольді салынып ішу болып табылады. Алкогольді қабылдау жҥйкелік
импульстардың берілуін қамтамасыз ететін биогенді аминдер алмасуына әсер
етеді және липидтердің асқын тотығуын кҥшейте отырып мидағы
метаболикалық ҥрдістердің ағымын бҧзады. Алкогольге дертті тәуелділіктің,
соның ішінде, психикалық және физикалық тәуелділіктің қалыптасуында
мидың опиатты рецепторлары мен эндогенді пептидтердің маңызды рӛлі
анықталды. Алкогольдің метоболизмі ерекшеліктері мен толеранттылық
деңгейін анықтайтын алкогольге генетикалық бейімділіктің рӛлі анықталды.
Бҧл жерде биологиялық факторлардың, және де адам ӛміріндегі қосымша
патогенді әсерлердің де маңызы зор деп есептеледі.
Достарыңызбен бөлісу: