П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
| II бөлім. Дидактика
207 - соғыстың болған жылын, оған қатысушыларды, күштерін, негізгі кезең- дерді, шайқастарды, нәтижелерін түсіндіреді; - тарихи қүжаттардан, көркем әдебиеттен үзінділер оқиды, мүмкін болса, оқу және көркем фильмдер үзінділерін көрсетеді: - негізгі түсініктер тізімін, тарихи қайраткерлердің, әсксри басшылардың, қалалардыц, шайқас болған жерлердің аттарын береді; - осы соғыстың бүрын окып үйретілген соғыстарға үқсас белігілерін, сондай-ақ мәнді ерекше белгілерін - соғыстың сигіатын, көлемін, уақтысын, шайқастардың ерекшелігін іздестіру жолдарын кәрсетеді. Осы сияқты география сабактарында да оқушыларды географиялық аймақтың табиғагы туралы әңгіме қүрастыруға даярлау қажет; биология сабағында -- осімдік немесе жануар омірін сиппатгауға; физика немесе химия сабақтарында - приборларды, техникалық немесе химиялық қүралдарды сипаттауға дайындауы керек. Оқушыларды бүрын сипаттаған объектіні немесе қүбылысты түсіндіруге арналған тапсырманы орындауға даярлау мынадай кезендерден түрады. Мүғалім: - объекті немесе қүбылыстың қүрамдас бөліктері мен жақтары арасында түрақты байланыстар мен қатынастарды танып білуге бағдарлар береді: - бүл байланыстардың себеп-салдарлық, қызметтік сипаттарын, олардың әрекет еіу шектерін корсетеді; - байланыстардың немесе қатынастардың гүрақты сипатын көрсету мақ- сатында (дәл гылымдарда-есептеулер, олшеулер, қүрылымдар), осы объекті моделін немесе қүбылысты бүрынғы оқылғандарға өлшеп, қолданып, тізіп көрсету; - осы байланыстарды логикалық түрде сойлемдерде жазудың мүмкін тәсілдерін - сойлемнің логикалық сызбаларын, олардың баламаларын, кодтау тәсілдерін көрсетеді; - қүрастырылған сойлемдерді негіздеудің типтік тосілдерін, қажет болса дәлелдеудің, оның логикалық сызбасының типтік тәсілдерін корсетеді; - дәлелдеуге керек түсініктердің жоне аксиомалық қағидалардың гізімін береді. Оқушыларды қүлиелеғгу доуіріндегі соғысты тарих сабагында түсін- діру тапсырмасын орындағанда, ол былай өткізіледі. Мүғалім соғыстың сипатын және себептерін, сондай-ақ соғысушы жақтардың жеңілу немесе жеңу себеп- терін түсіндіру міндетін қояды; - соғысушы елдердің қоғамдық қүрылыстары мен согыстар сипаты ара- сындағы байланысты соғыстың себептерін, жеңіс немесе жеңіліс себегітерін тануға бағыт береді; - қандай белгілері бойынша әділетті немесе әділетсіз соғыс екенін ажырату белгілерін естеріне түсіреді, осы белгілерді жаңа оқып-үйренігі отырган соғысқа қолданып кору тапсырмасын береді; соғыстардың тигітік себептерін корсетеді, осы себептердің қазіргі оқылып отырған соғысқа тон себеіггерін анықтауды үсынады; - табылған заңдалықтарды көрсететін сойлемдердің логикалық сызбасын береді:” соғыс (әділетті, әділетсіз... сипат алады”, “соғыстың негізгі мақсаты - ... (ботен жерді, күралдарды, байлықты басып алу, саудадағы бәсекелесін қүрту және т.б., “жеңістің негізгі себептері (карсыластар әлсіздігі және бытыраңқылығы)”; саяси, оскери, экономикалық. “Жеңілістің себептері ... |