^осымша сабак (тьюторинг) жэне тэл1мгерл1к
Тьюторинг
деп накты бip пэн бойынша немесе накты бip максатпен бip немесе бipнe-
ше адамнын баска б£р адамнан косымша бiлiм алуын айтамыз (Stenhoff & Lignugaris/
Kraft, 2007). Жас мелшepi бipдeй балалар б ш м беру нысаны (аген-ri) болган жагдайда,
тьюторинг жасты балалардын кемeгiмeн б ш м алу сипатына ие болады (Rohrbeck,
Ginsburg-Block, Fantuzzo, & Miller, 2003; Chapter 8).
Б ш м алушыларга олардын игepуi кажет дагдыларды, ic-эpeкeттepдi жэне тэсш-
дepдi тYciндipiп, керсету аркылы тьюторлар бiлiм беру Yлгici кызметш аткарады. Ере-
сектер де, балалар да балалар ушш эcepi жогары тьютор pелiн аткара алады. Айтып
еткeнiмiздeй, езiмeн жасты балалардын етшзген мундай косымша сабагыньщ моти-
вациялык артыкшылыгы да бар. 0cepi жогары тьютор ретшде окушылар ездepiнe
уксайды деп кабылдайтын тьюторларды айтуга болады. Б£р epeкшeлiгi - балаларга
караганда, тьюторлар дагдыларды жаксы игерген. Окушылар мен тьюторлардын ук
сас болуы балаларда тьюторлар уйренген дагдыны ездepi де уйрене алатынына ceнiм
калыптастырып, олардын езiндiк тиiмдiлiгi мен мотивациясын арттыруы мумкш.
Зepттeушiлep сондай-ак тьюторлардын ездepi сиякты баска тьюторларга тилзе-
тш эcepiн де зepттeдi. Б ш м берудщ езiндiк тиiмдiлiгi сиякты, езше деген ceнiмi темен
тьюторларга караганда, ездерше деген ceнiмi жогары тьюторлар жогары талпыныс
танытып, кYpдeлi материалды игеруде табандылык керсете бiлгeн (Roscoe & Chi,
2007). Тьюторинг тьюторлардын мотивациясы мен езiндiк тиiмдiлiгiн арттыратыны
туралы деректер де бар (Roscoe & Chi, 2007).
Тэлгмгерлгк
дeгeнiмiз - тэжipибeci кебipeк адамдар мен тэжipибeci аз адамдардын
бipлece жумыс icтeуi. Бул кезде тэлiмгepлep мансаптык (куралдык), психо-элеуметпк
бiлiммeн коса, кенес те бepiп, колдау кеpceтeдi (Eby, Rhodes, & Allen, 2007; Fletcher
& Mullen, 2012). Тэлiмгepлiктiн жалпы максаты - адамдардын кэciби жэне жеке емь
piндe нэтижeлi енбек eтуiнe кемектесу. Тэлiмгepлiк, нeгiзiнeн, тэлiмгep мен бiлiм алу-
шынын бip-бipiнeн Yйpeнiп, бipлece жумыс аткаруын бiлдipeдi. Демек, тэлiмгepлiк
дeгeнiмiз - кэшби бiлiм беруге багытталган, жан-жакты, терен бiлiм беру тэжipибeci.
Достарыңызбен бөлісу: |