Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

4 -Т А Р А У
Тьюторинг кыска уакыт аралыгында контентпк бiлiм беруге назар аударса, i^iM rep- 
лiк узак уакыт бойы Yлгiге негiздей отырып, кенес беpудi жэне баскаруды камтиды 
(Johnson, 2007).
Б ш м беру орталыктары, зерттеумен айналысу топтары, университет-мектеп се- 
piктестiгi, муFалiмдеpдiн б ш к тш гш кетеру, жогары оку орны сиякты бiлiм беpудiн 
тYpлi денгейлеpiнде тэлiмгеpлiк кен келемде колданылады (Mullen, 2005). Жогары 
оку орындарында тэлiмгеpлiк ага жэне жас окытушы арасында, окытушылар мен сту- 
денттер арасында орын алады. Бул тургыдан караганда, жас муFалiмдеp мен студент- 
теpдiн бiлiмi мен езiне деген сенiмдiлiгiн арттыру максатында тэжipибелi окытушы- 
лар тэжipибесi аз окытушылармен жэне студенттермен б ш м алмасып, уакытын жум- 
сайтынын ескерсек, «тэл1мгерлш - адамдар арасындагы байланысты дамыту тэсiлiнiн 
б£р£» деп сипаттауга болады (Johnson, 2007; Mullen, 2011).
Тэлiмгеpлiк кептеген элеуметтiк-танымдык теорияларды камтумен ка­
тар, олардын бiлiм берудеп жэне мотивациялык пайдасы ушан-тенiз (Schunk & 
Mullen, 2013). Жас муFалiмдеp немесе студенттер кэсiби тургыдан жетютшке жету 
Yшiн ездеpiне кажеттi дагдылар мен тэсiлдеpдi Yйpетiп, тYсiндipе алатын адам- 
дардан тэлiм алады. Олар тэлiмгеpлеpмен карым-катынаска ену аркылы ездерш 
де оларга уксатады жэне осылайша ездеpiне деген сенiмдiлiгi ныгаяды. Мотива­
ция мен езшдш бiлiм алу сиякты, тэлiмгеpлiк те максатка непзделген ю-эрекет- 
ке басымдык беpедi (Schunk & Mullen, 2013). Докторантурада б ш м алып жYpген 
студенттерге тэлiм беру олардын езiн-езi баскаруын, езiндiк тш м дш гш , мотива- 
циясын жэне жетiстiгiн арттырганын керсетш отыр (Mullen, 2011). Тэлiмгеpлеp де 
студенттермен немесе жас муFалiмдеpмен жумыс жYpгiзу аркылы тэжipибе жинак- 
тай алады, ал бул олардын эpi карай да жетiстiкке жетуге деген сенiмдiлiгiн ны- 
гайтады. Элеуметпк-танымдык теорияга сай, тэлiмгеpлiк екi жакка да катар пайда 
келтipедi (Schunk & Mullen, 2013).
ЦОРЫТЫНДЫ
Элеуметпк-танымдык теория адамдар элеуметпк ортадан б ш м алады деп есептейдг 
Бандуранын теориясы бойынша, адамнын эрекет жеке бас, мшез-кулык, коршаган 
ортанын езара байланысынан турады. Бiлiм беру акпаратты ендеу эрекет болып са- 
налады. Бул кезде б ш м танымдык тургыдан эрекет етуге багыт-багдар беретш белгi 
кызметш аткарады. Бiлiм алуга эрекет ету аркылы да, баскаларды бакылау аркылы 
да, сонымен катар баскаларды тындау, баспа жэне электрондык акпараттармен таны- 
су аркылы да кол жетшзуге болады. Эрекет нэтижеа аса манызды. Жаксы нэтижеге 
алып келетш эрекет есте сакталып калады. Ал сэтсiздеpi жадтан жойылады. Элеумет- 
т к танымдык теория адамдарды ез эpекетiнiн и е с pетiнде таныстыра отырып, оларга 
максаттарын айкындап, осы максатка жетуге кемектесетш танымын, эмоциясын, м ь 
нез-кулкын, коршаган ортасын баскаруды Yйpетедi.
Елiктеуге катысты енбектер модельдеудi толыгымен камти алмайды жэне оган 
эсер ете алмайды. Бандура мен онын эpiптестеpi модельдеудщ бiлiм алу денгейi мен 
жылдамдыгын калай арттыратынын керсетш беpдi. Темендепдей тYpлi Yлгiлеу тур- 
леpi аныкталды: тыйым жэне тежелу (inhibition and disinhibition), жауапты жещлдету,

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: