Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

5 -Т А Р А У
5.1-кесте
Окушылардык назарын аудару жолдары
Т э с т
1ске асыру
Белгiлер
Сабактык басында немесе баска эрекетке ауысар кезде окушыларга бел- 
ri беру
Козгалыс
Жака материалды тYсiндiру кезЫде кабинет iшiнде эрi-берi козгалып 
жYPу. Окушылар орындарында тапсырма орындап жаткан кезде де 
эрi-берi жYPУ
ЭртYрлiлiк
ТYрлi материалдар мен кeрнекiлiктердi колдану. Ым-ишара т1л1н 
пайдалану. Дауыс бiрсарынды болмауы тиiс
Кызыгушылык
Сабакты тYсiндiру кезiнде окушылардык кызыгушылыгын тугызатын 
материалдарды пайдалану
Сурактар
Окушыларга кандай да б1р м8селенi ез сeздерiмен тYсiндiрiп беруге 
тапсырма беру. Бiлiмдерi Yшiн олардык ездерi жауапты екенiн тYсiндiру
Сенсорлык регистрлер
Сырткы ортадан келген акпараттарды керу, есту, сипап сезу, шс сезу, дэм сезу мYше- 
лерi аркылы кабылдаймыз. Эр сезiм мYшесiнщ езiндiк регистрi бар жэне ол келген 
акпаратты тура сол калпында аз уакыт бойы сактап турады (Wolfe 2010). Акпарат 
сенсорлык регистрде 25 секундтан аз уакыт сакталады (Mayer, 2012). Кейбiр акпа- 
раттар эрi карай енделуi Yшiн оперативтг жадка жiберiледi. Кейбiрi жойылады, олар- 
дын орнына жаналары келедг Б£р акпаратты ендеуге бiрнеше сезiм мYшесi бiр-бiрiне 
тэуелсiз, катар катысуы мYмкiн. Ен кеп зерттелген сенсорлык жадка кесш нд^икон- 
дык 
(iconic)
керу жэне 
есту (echoic)
жад турлерш жаткызуга болады.
Кдрапайым зерттеу барысында икондык жадты зерттеу Yшiн зерттеушi кыска уа­
кыт аралыгында (мысалы, 50 миллисекунд) окушыларга бiрнеше катар эрш керсетш, 
олардан есте сактаган эрiптерiн айтып шыгуын етiнедi. Эдетте олар кестеден терт 
немесе бес эрштг гана естерiнде сактай алады. Сперлингтщ (1960) ертеде жазылган 
б£р енбегi икондык сактауды бiраз тYсiндiрiп бердi. Ол окушыларга бiрнеше катарга 
жазылган эрiптердi керсетш, сосын олардан накты б£р катарга жазылган эрiптердi 
атап беруiн етiнедi. Осылайша Сперлинг олардын тогыз эрiптi естерiне тYсiре алга- 
нын аныктаган. Демек, сенсорлык жад б£з ойлаганнан да кеп акпаратты сактай алады, 
алайда зерттеуге катысушылар эрiптердi жаттап отырган кезде баска э р ^ е р умыты- 
лып калган. Сперлинг сондай-ак эрiптердi керсетш бггкен жэне еске тYсiре бастаган 
уакыт аралыгына негурлым кеп уакыт кетсе, еске туиру де согурлым киын болаты- 
нын байкаган. Бул зерттеу тmркендiрriштщ сенсорлык регистрден ешуi акпараттын 
жойылуына 
(trace decay - тура аударганда i3depdih, жогалуы)
байланысты деген т -
кiрдi куптайды. Сакитт (1976; Sakitt & Long, 1979) кескш кез карашыгынын езегiнде 
орналаскан деп есептейдг Алайда аталган кескш есте сактайтын орын 
(memory store)
ба немесе сакталып калган кескiн бе - бул элi де аныктауды кажет ететгн мэселе.
Эхоик/есту жадынын кескiндiк/икондык жадка тэн кызметтердi аткаратыны 
да байкалуда (Matlin, 2009). Дарвин, Тервид, Краудер (1972), Морей, Бейтс жэне

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: