Акпаратты ен
д
еу теориясы: кодтау жене сацтау
ЦОРЫТЫНДЫ
Акпаратты ендеу теориялары зеинге, туйакке, кодтауга,
сактауга, бшмд1 еске тусь
руге назар аударады. Акпаратты ендеуге коммуникация,
компьютерлш технология,
нейрогылым салаларындагы жеттсыктер ерекше эсер етп.
Каз1рп акпаратты ендеу кезкарасына эсер еткен тарихи фактор ретшде вербал-
ды окытуды, гештальт-психологияны, ешжакты жад улгюш, ендеу денгейлерш айтуга
болады. Зерттеушшер вербалды окытудын ретпк, еркш еске тушру, жуптык-ассоциа-
ти в т окыту сиякты турлерш колданады. Вербалды окыту зерттеулер1нщ аркасында
61ркатар мацызды нэтижелерге кол жетшзшдг Ершн еске туару тапсырмалары уйым-
дастырудын еске тус1руд1
арттыратынын, сырттан мундай уйымдастыру болмаган
жагдайда адамдар оны ездер1 жасап алатынын керсетш отыр. Гештальт теоретиктер1
уйымдастырудын туйсш пен окытудагы релш ерекше атап керсетп.
Ешжакты жад улпш - сенсорлык регистр, туйсш, кыскамерз1мдш жад, узакмер-
з1мдш жад сиякты ендеу улгшерш алга тарткан, ертеден келе жаткан акпаратты ендеу
улпсг Акпаратты ецдеуд1 терещрек денгейде журпзудщ нэтижешнде ондай акпарат-
тарды жадта сактап, еске тус1ру мумшндЫ артады.
Каз1рп акпаратты ендеу улпсше суйенсек, ендеу кезец-кезецмен юке асады.
Акпарат сенсорлык регистр аркылы кабылданады. Эр сез1м мушес1 ушш жеке ре
гистр болганымен, зерттеулердщ кеб1 визуалдык жэне есту регистрлер1нде орын ала-
ды.
Кай уакытта болса да, шектеул1 акпарат кана енделедг З еи н сузп немесе адам
мумшндЫне койылган шектеу кызметш аткарады. Кдбылданган акпараттарды ОЖ-да
¥М Ж-дагы акпаратпен салыстырады.
Акпарат ОЖ-га жеткен кезде оны кайталау аркылы есте сактай аламыз жэне
¥М Ж-дагы осыган катысты акпаратпен байланыстыра аламыз. ¥М Ж -ды сактау ушш
акпаратты кодтауга болады.
Кодтауды уйымдастыру, жетшд1ру жэне сызбалармен
байланыстыру аркылы жещлдете аламыз. Туйсш пен ¥М Ж б1рлесе отырып, ОЖ-дагы
жауапты бел1м езше катысты эрекеттерд1 бакылайды.
Зешн мен туйшкке манызды касиеттерду улгшерда жэне прототиптерд1 жаткызу-
га болады. ОЖ-дын м ум ш н д т мен узактыгы шектеул1 болгандыктан, ¥М Ж келем1
ете улкен. Б ш м нщ непзп
турше пайымдауды да жаткызамыз, олар желшерде пайда
болады. Бш м нщ декларатив-пк жэне процедуралык деген ею тур1 бар. Процедуралык
бш м нщ кеп белЫ еш м дш к жуйесше жатады. Желшер эр1 карай таралу белсендш п
аркылы баскаларымен байланысады.
Акпаратты ендеуге катысты ертеде жасалган зерттеулер табигаты жагынан аса
карапайым жэне экспериментпк зертханаларда жасалганымен, олар колданбалы си-
патта болды жэне академиялык контентп окытуга багытталды.
Б ш м беру кагидала-
рына катысты акпаратты ендеудщ - алдын ала уйымдастыру, окыту шарты, танымдык
жуктеме деп аталатын турлер1 бар.
Окытуга байланысты акпаратты ендеу теориясына катысты мэселелердщ кыска-
ша корытындысы 6-тарауда бершедг
Достарыңызбен бөлісу: