Танымдьщ опыту процесi

Танымдьщ опыту процесi
61луд1, нактылауды жэне болжай алуды уйретедг Кррытынды жасау мэтшдеп мэселе 
желюш аныктап, мазмунга катысты езш тест1леуд1 камтиды. Мэселе мугал1мге неме- 
се тест материалына катысты кандай сурак кою керегш аныктауга багытталады. Ал 
мэтгннщ кей 6ел1ктер1 ту аш к и з болган жагдайда немесе окушылар мэт1нд1 дурыс 
корытындылай алмаган кезде нактылау орын алады. Мэтгнде кандай акпарат 6ер1лу1 
мумкш дегенде болжау колданылады.
Зерттеушшер бул эрекеттерд1 мугал1м мен окушы арасындагы 
взара бглгм алу
деп 
аталатын интерактивт диалогтщ б1р б е л т ретшде кабылдайды. Бул сабактар кезш- 
де мугал1м окушылармен б1рге жумыс ютейдг Непзшен, эрекетп мугал1м аткарады. 
Мугал1м мен окушылар параграфты ш терш ен окып шыгады, мугал1м тест бойынша 
ушырасуы мумкш суракты кояды, мазмунын корытындылайды, туан у киын мэт1нд1 
тус1нд1ред1 жэне келес окитын параграфтын мазмунын болжап керсетедг Осыдан ке- 
шн мугал1м мен окушы мугал1мнщ релш кезек-кезек аткарады. Басында окушыларга 
мугал1м болу онайга туспейдн сондыктан мугал1м олардын айтуы т и с сейлемдер1 
мен сурактарын кайталап отырады. К ей н балаларда ездерше деген сешм пайда бо- 
лып, жогарыда аталган терт эрекетп еш киындыксыз орындаган.
Окушыларга мэпннен кажетп акпаратты табуга тапсырма берумен салыстыр- 
ганда, езара б ш м мэт1нд1 тусшуда жещлдетш, уакытты унемдеуге жэне осы тэсшд1 
баска да тестшеу кез1нде колдануга кемектестт 0зара б ш м алу тэсш не атсалыскан 
балалардын мэтiндi жаксы корытындылап, сурак кою денгейi де баскалардан жогары 
болган. Тэсiлдердi уйрету багдарламасынан кейiн орын алатын езгерiстер ез бетшше 
баска тапсырма тYрлерiне эсер ете алмайды, дегенмен олардын нэтижелерш баска 
тапсырмаларга катысты да колданган жен (Phye, 2001).
Тренинг басталар алдында муFалiм (М.) мен окушы (О.) арасында мынадай эщг- 
ме ербпен едi (Palincsar & Brown, 1984):
«Жыланнын терiсi мен денесшщ баска 6елiктерi ете жумсак - ол суйектен туратын 
резенке кубырга уксайды. Онын омыртка жотасы 300 омырткадан турады, ал бул -
адамдардшнен 10 есе кеп деген сез. Омырткаларды жыланнын жылдам козгалуын 
камтамасыз ететiн жумсак, резенке тэрiздес жасушалар байланыстырып турады. 
Омыртканыц осы ишпшпк касиетiнiн аркасында жылан денесш кез келген уакытта, 
кез келген багытта козгалта алады».
О.: 
Демек, жылан иiлгiш болгандыктан, бурылган кезде онын еш суйеп сын-
байды деген сез гой?
М.: Онын и л п ш болу себебi ...
О.: 
Д ен еа осындай икемдi болмаса, бiреу куйрыгын басканда, ол бурыла
алмас едi.
М.: Жаксы. Бул онын иш п ш п п н щ пайдасын тYсiндiредi. Бiрак оны осынша
икемдi еткен не нэрсе? Менщше, бул корытынды Yшiн аса мацызды.
О.: 
Жылдам козгалуы ушш бе?
М.: Бул - онын икемдi болуынын тагы бiр себебг Саган корытынды жасауга
кемектесейiн. Сара (окушы) дурыс айтады. Бiздiн Yйренгендерiмiздiн 
iшiндегi ен маныздысы - жыланнын икемдiлiгi. Бул Yшiн оларга омырт- 
касындагы кептеген усак CYЙектерi кемектеседн ал олардын эркайсысы 
жеке-жеке козгала алады, сол себептi жылан шапшан жылжиды. Ендi 
тYсiндiн бе? (р. 142).

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: