Р87 Ғылыми-практикалық конференция материалдарының электрондық жинағы. Алматы: «Өрлеу» баұо ақФ Қр ббжқбари, 2018. 380 б

236 
 
1  Қазақстан   Республикасында   білім   беруді   дамытудың   2011-
2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік  бағдарламасы. Астана,2010 ж. 
2  Төлеубекова Р.К. «Ұлттық тәрбие және оның философиясы» 
\\Педагогика және Психология журналы №1, 2009. 
3  Тілеужанов М.М. «Халық тағылымы» - Алматы: Рауан,1996. 
4  Пралиев С.Ж. «Ұлттық тәрбие және жаһандану», Егемен Қазақстан, 25 
желтоқсан, 2009. 
5  Аринова   Г.К.  Жаңа  мектепте  тәрбие  жұмысын  ұйымдастырудың 
кейбір мәселелері // «Жаңа мектеп»- [№2]2010 
 
РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ- ХАЛҚЫМЫЗҒА РУХАНИ ЖОЛ КӨРСЕТЕТІН 
НАҚТЫ БАҒДАР 
 
Мусралинова Даметкен Советхановна 
Алматы қаласы Әуезов ауданы 
№141жалпы білім беретін мектебі 
 
Көшбасшымыздың  «Болашаққа  бағдар:  рухани  жаңғыру»  атты 
халықтан  қызу  қолдау  тапқан  кешегі  тұғырнамасын  ширек  ғасырды  артқа 
тастаған Тәуелсіз Қазақстанның жаһандану дәуіріндегі рухани кеңістігіміздің 
жаңа  бастауы  деп  бағалауымыз  керек.  Елбасы  Нұрсұлтан  Әбішұлы 
Назарбаевтың  бұл  мақаласы  ел  дамуының  жарқын  үлгісі  мен  нақты 
қадамдарын  көрсететін  келелі  ой,  салиқалы  пікір,  батыл  шешімдерге 
құрылған  маңызды  құжат.  Бұл  мақалада  сананы  жаңғырту,  ұлттық 
болмыстан, ұлттық кодтан айырылып қалмай, оны әлемдік құндылықтармен 
үйлестіріп,  Қазақстанның  игілігіне  жарату  жолындағы  мақсат-мүдделер 
туралы  өзекті  мәселе  көтеріліп  отыр.  Онда  ел  Президенті  Қазақстан  үшін 
қайта  түлеудің  айырықша  маңызды  екі  үдерісі  –  саяси  реформа  мен 
экономикалық  жаңғыруды  қолға  ала  отырып,  Біртұтас  Ұлт  болу  үшін 
болашаққа қалай қадам басатынын және бұқаралық сананы қалай өзгертетіні 
жөнінде алысты болжайтын көзқарастарымен бөліседі. 
Мемлекет  басшысы  аталмыш  жаңғырудың  негізгі  қызметі  мен 
ерекшеліктеріне  ой  жүгіртіп,  бұл  жаңғырудың  маңыздылығына  тоқталады: 
«Жаңғыру  атаулы  бұрынғыдай  тарихи  тәжірибе  мен  ұлттық  дәстүрлерге 
шекеден  қарамауға  тиіс.  Керісінше,  замана  сынынан  сүрінбей  өткен  озық 
дәстүрлерді табысты жаңғырудың маңызды алғышарттарына айналдыра білу 
қажет.  Егер  жаңғыру  елдің  ұлттық-рухани  тамырынан  нәр  ала  алмаса,  ол 
адасуға  бастайды.  Сонымен  бірге,  рухани  жаңғыру  ұлттық  сананың  түрлі 
полюстерін  қиыннан  қиыстырып,  жарастыра  алатын  құдіретімен  маңызды». 
Саяси,  экономикалық  реформаларда  егеменді  еліміз  бірқатар  жақсы 
нәтижелерге  қол  жеткізгені  баршаға  мәлім.  Ол  адами  құндылықтар,  рухани 
қазына, жастарды тәрбиелеу, олардың бойына патриоттық рухты сіңіре білу 
жұмысында рухани салаға басымдық берудің қажеттілігін алға қойып отыр. 
Бұл  дегеніміз  –  ұлтымыздың  барлық  ұлттық  салт-дәстүрлерін,  мемлекеттік 

237 
 
тіліміз бен әдебиетімізді, мәдениетімізді, ұлттық рухымызды жаңғырту деген 
асыл  ұғымға  келіп  саяды.  Елбасымыздың  рухани  жаңғыруға,  руханиятқа, 
білім,  ғылымға  маңыз  беруі  –  үлкен  көрегендік  пен  ұлттың  алға  ілгерлеуін 
жылдам  қарқынмен  жылжытатын  қозғаушы  күш.  Бұл  –  тәуелсіз  еліміздің 
бақытты  болашағы  мен  алаңсыз  келешегі  үшін  жасалып  жатқан  жұмыс. 
Өйткені, рухани байлықтың кемел болғаны бұл жеке азаматтарымыз үшін де, 
әрбір  жеке  тұлғадан  құралған  қоғам,  туған  еліміз  үшін  де  өте  маңызды 
үдеріс. 
        Н.Ә.Назарбаев  бұл  ретте,  тұтас  қоғамның  және  әрбір  қазақстандықтың 
санасын  жаңғыртудың  бірнеше  бағытына  жеке-жеке  тоқталады.  «Сананы 
жаңғыртудың»  мазмұнын  негіздей  отырып,  Президент  жаңғырудың  алты 
бағытын белгілейді: 
1. Бәсекеге қабілеттілік; 
2. Прагматизм; 
3. Ұлттық бірегейлікті сақтау; 
4. Білімнің салтанат құруы; 
5. Қазақстанның революциялық емес, эволюциялық дамуы; 
6. Сананың ашықтығы. 
       Аталмыш  бағыттардың  бәрі  барынша  өзектендірілген  және  уақыттың 
талаптарына нақты жауап береді. «Мәңгілік ел» болуымыз үшін бізге ауадай 
қажетті  қасиеттер  мен  құндылықтардың  қайнары  тоғысып,  ақыл-парасаты 
толысқан, ғаламдық ғылымды игерген адамдар көп болса, еліміз өркениетті, 
бәсекеге  қабілетті  болатыны  ақиқат.  «Болашақта  ұлттың  табысты  болуы 
оның  табиғи  байлығымен  емес,  адамдарының  бәсекелік  қабілетімен 
айқындалады…         
Сондықтан,  әрбір  қазақстандық,  сол  арқылы  тұтас  ұлт  ХХІ  ғасырға 
лайықты  қасиеттерге  ие  болуы  керек. Мысалы,  компьютерлік  сауаттылық, 
шет тілдерін білу, мәдени ашықтық сияқты факторлар әркімнің алға басуына 
сөзсіз  қажетті  алғышарттардың  санатында.  Сол  себепті,  «Цифрлы 
Қазақстан», «Үш тілде білім беру», «Мәдени және конфессияаралық келісім» 
сияқты  бағдарламалар  –  ұлтымызды,  яғни  барша  қазақстандықтарды  ХХІ 
ғасырдың  талаптарына  даярлаудың  қамы»,  –  деп  ашып  көрсетеді.  Бәсекеге 
қабілеттілік  саясат  пен  экономикада,  білім,  ғылымда,  технологияда,  яғни 
барлық  салада  болуы  тиіс. Латын  әліпбиіне  көшу –  Мәңгілік  Елдің  рухани 
жаңғыруының  басы  болса, «Туған  жер»  бағдарламасы  жаңа  ғасырдағы 
әлемдік,  өңірлік,  ішкі-сыртқы  тәуекелдерге  қарсы  тұра  алатын  отаншылдық 
тәрбиенің, ұлтжандылықтың кепілі болмақ. 
Жас  буын  өкілдері  халықтың  игі  дәстүрінен  тәлім  алып,  елжандылық, 
патриоттық  қасиеттерді  бойына  сіңіріп  өсу  үшін  нақ  осындай  бағдардың 
маңыздылығы зор. 
Еліміздің  ұлттық  білім  беру  жүйесінде  «Қазақстандық  патриотизм» 
ұғымы қолданылып келеді. «Қазақстандық патриотизм» арқылы Отан, туған 
жер,  ел,  атамекен,  туған  өлке  туралы  түсініктер  оқу-тәрбие  үрдісінде, 
сабақтан  тыс  іс-шараларда  Отансүйгіштік  сезімді  дамытуға,  ұлттық  салт- 

238 
 
дәстүрді  сақтау,  мемлекеттік  рәміздерді  құрметтеу  сияқты  сезімдерді 
оқушылар бойында қалыптастыру жүзеге асырылуда. 
Ең бастысы - жас ұрпақ бойында Отанға, туған еліне деген сүйіспеншілік 
сезімін  қалыптастыру.  Жастар  тәрбиесіндегі  басты  ұстаным  -  өзін-өзі 
басқаруға  мүмкіндік  беріп,  еркіндікті,  сөз  бостандығын,  пікір  бостандығын 
сездірту, олардың ұстанымдарымен санасу. 
Патриотизм  кіндік  қаның  тамған  жеріңе,  өскен  ауылыңа,  қалаң  мен 
өңіріңе  деген  сүйіспеншіліктен  басталады.  Сол  себепті  мен  «Туған  жер» 
бағдарламасын қолға алуды ұсынамын»,- дегені жастарды патриоттық рухта 
тәрбиелеу ісінде баға жетпес ұсыныс. 
Елбасымыздың «Болашаққа  бағдар:  рухани  жаңғыру» атты  мақаласы  - 
қоғам  дамуына  тың  серпін  беріп,  барша  қазақстандықтардың  жаппай 
қолдауына ие болар тарихи бастама. Бұл игі бастаманы ел ішінде насихаттап, 
лайықты жүзеге асыру - баршамыздың міндетіміз. 
Елбасы рухани жаңғырудағы ұлттық сананың рөліне баса назар аударып, 
бірнеше  міндеттерді  айқындап  берді.  Оның  ең  негізгісі  ұлттың  терең 
тарихынан бастау алатын рухани ұстанымды сақтап қалу. Құндылықтарымыз 
бен  озық  дәстүрімізді  табысты  жаңғырудың  алғышартына  айналдыра  білу. 
Бұл ретте, Елбасы «Жаңғыру жолында бабалардан мирас болып, қанымызға 
сіңген,  бүгінде  тамырымызда  бүлкілдеп  жатқан  ізгі  қасиеттерімізді  қайта 
түлетуіміз керек»,- екенін атап көрсетті. 
«Президент рухани жаңғырудағы ұлттық сана-сезім көкжиегін кеңейтуде 
екі  нәрсенің  басын  нақты  ашып  беріп  отыр.  Оның  бірі  ұлттық  код,  ұлттық 
мәдениет сақталмаса, ешқандай жаңғырудың болмайтындығы. Екіншісі, алға 
басу  үшін  ұлттың  дамуына  кедергі  болатын  өткеннің  кертартпа  тұстарынан 
бас тарту. Мұндағы басты идея болашақ пен өткенді үйлесімді сабақтастыра 
білу. Озығын алып, тозығын тастау», - деді ол. 
            Рухани  жаңғыруда  қойылып  отырған  маңызды  мәселенің  бірі 
«сананың  ашықтығы».  Жаһандану  үрдісіндегі  басты  талап  әлемдік  тілдерді 
игеруге  ұмтылу.  Бұл  біздің  ғаламдық  үрдіске  толыққанды  араласуымызға 
жол  ашады.  Әлемдік  озық  тәжірибе  мен  жетістіктерге  қол  жеткізуімізге 
мүмкіндік туғызатыны анық. 
 
 
РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ АЯСЫНДА ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ МЕН  
БІЛІМ БЕРУ 
 
Онгарбаева Асем Газизовна, 
Алматы облысы,  Жамбыл ауданы, Ұзынағаш ауылы 
Абай атындғы гимназия  мектебінің музыка пәні мұғалімі 
                        
          Рухани жаңғыру – адам баласының, оның ішкі әлемінің жаңаруы, сана-
сезімінің жаңа өзгерісті қабылдай білуі. Рухани жаңғыруды өркениеттің өрге 
жүзуімен  байланыстырамыз.  Тарих  сахнасына  көз  жүгіртсек,  өскен  ұлттың 

239 
 
өрби  түсуіне  осы  «рухани  жаңғыру»  дәлел.  Елбасының  мақаладағы  ХХІ 
ғасырдағы  ұлттық  сана  туралы  толғамдары  халықты  ел  болып,  заман 
ағымына  икемделуі  арқылы  жаңа  дәуірге  қадам  басуға  жетелейді.  Қазіргі 
дамып  келе  жатқан  қоғамның  өмір  сүру  қағидасының  жағымды  жақтарын 
бойға  сіңіруіміз  керек.  Елбасымыз  бұл  ретте,  тұтас  қоғамның  және  әрбір 
қазақстандықтың  санасын  жаңғыртудың  бірнеше  бағытын  атап  өткен: 
Бәсекелік қабілет, прагматизм, Ұлттық бірегейлікті сақтау, білімнің салтанат 
құруы,  Қазақстанның  революциялық  емес,  эволюциялық  дамуы,  сананың 
ашықтығы.  
        Елбасымыздың  ұтымды  қағидасын,  халқына  деген  үндеу  өсиеті  деп 
білемін.  Ішкі  руханиятымыз  арқылы,  сыртқы  өзгерістерді  жақсы  жағынан 
қабылдап,  жаңғырудың  даңғыл  жолына  түсуге  Көшбасшымыз  болашаққа 
бастар  дара  жол  көрсетті.  Ол  соқпақтардан  қалай  өту  керектігін  айтып, 
бағыт-бағдар  берді.  Ендеше,  көкжиектен  ауытқымай,  Ұлт  Көшбасшысының 
өскелең ұрпаққа мензеген дара жолымен биік шыңдарды бағындырайық. 
         Елбасымыздың жаңғыруы өскелең ұрпақтың дамуына аса зор мүмкіндік 
береді.  Сондықтан  да  заман  талаптарына  сай  өмір  сүріп  жүрген  жастар 
Елбасы мақаласын іс жүзінде жүзеге асыруға атсалысудамыз.  
        Бұл  -  мемлекетіміздің  жаңғыру  саясаты,  дамудың  даңғыл  жолы  мен 
кемел келешекке бастар жаңа қадам, «Мәңгілік ел» болуы жолындағы жаңа 
баспалдағы, жаңа жоспарлар мен мақсаттардың тоғысқан жобасы. 
        «Мен халқымның тағылымы мол тарихы мен ықылым заманнан арқауы 
үзілмеген ұлттық салт-дәстүрлерін алдағы өркендеудің берік діңі ете отырып, 
әрбір қадамын нық басуын, болашаққа сеніммен бет алуын қалаймын» деген 
Ел Президенті «бәсекелік қабілет» деген ұғымға түсініктеме беріп өтті. «Ол – 
ұлттың  аймақтық  немесе  жаһандық    нарықтағы  бағасы,  я  болмаса  сапасы 
жөнінен  өзгелерден  ұтымды  дүние  ұсына  алуы»  дейді.  Күні  кеше  өткен 
«ЭКСПО-2017»  көрмесі  міне,  осы  мақсатта  жасалған  дүние  еді.  Бәсекеге 
қабілетті ұлт болуымыз үшін, оған сай білім мен біліктілік қажет. Оған қоса, 
ұлттық сананы да жаңғырта білуіміз керек. Жоғалып кеткен ата дәстүрлеріміз 
бен  салт-санамызды  жаңғырту  арқылы біз жас ұрпақты  патриотизмге баули 
аламыз.  Сондай-ақ,  Елбасы  ұсынып  отырған  үш  тілді  саясаттың  да  бізге 
берері мол. Көп тілді меңгерген азамат қай қоғамда да сұранысқа ие. Әрине, 
Қадыр  Мырза  Әлидің  «Өзге  тілдің  бәрін  біл,  өз  тіліңді  құрметте»  деген 
қасиетті сөзін естен әсте шығармауға тиіспіз. Өз тілін, туған жерін, тарихын 
сүйетін, ұлтын қадірлейтін, дәстүрін құрметтейтін халық қана «Мәңгілік ел» 
бола  алады.  Біз  осы  қасиеттерді  бойымызға  сіңіре  отырып,    алдымызда 
отырған    оқушыларымызды  бүгінгі  заманға  сай  зерделі,    шығармашыл, 
қабілетті  де  білімді,  өзгермелі  ортаға    тез  бейімделгіш  жеке  тұлға  бейнесін 
қалыптастыруымыз  керек,  жаңалық  атаулысына  да  бой  үйретуіміз  керек. 
Осылайша, рухани тұрғыдан жаңғыра алады.  
          Елбасы  Нұрсұлтан  Назарбаев  өзінің  «Болашаққа  бағдар:  рухани 
жаңғыру»  атты  бағдарламалық  мақаласында  «Біздің  бабаларымыз  ғасырлар 
бойы ұшқан құстың қанаты талып, жүгірген аңның тұяғы тозатын ұлан-ғайыр 

240 
 
аумақты  ғана  қорғаған  жоқ.  Олар  ұлттың  болашағын,  келер  ұрпағын,  бізді 
қорғады. Сан тараптан сұқтанған жат жұртқа Атамекеннің қарыс қадамын да 
бермей,  ұрпағына  мирас  етті  дей  келе,  Туған  жерге  деген  сүйіспеншіліктің 
маңызы  мен  мазмұнын  тарқатып  айтқан  болатын.  Негізінен,  мақалада  ел 
руханиятының  дамуына  серпін  берер  көптеген  тағылымды  ойлар 
сипатталады. Соның бірегейі – дәл осы «Туған жер» бағдарламасы.  
Жеке  өз  басым  осы  бағдарламаны  шын  ниеттіммен  қос  қолдап 
қолдайтындардың  қатарынанмын.  Неге  десеңіз,  әр  қазақ  баласы  үшін  туған 
жерден асқан қастерлі ұғым жоқ. Дана халқымыз «Туған жердей жер болмас, 
туған елдей ел болмас» деп текке айтпаған. Өсіп-өнген құтты мекеннің қадірі 
мен қасиетін осынау өнегелі сөздің өміршеңдігі ұқтырғандай. 
       Мұндай  шешім  білім  беру  саласында  ауқымды  өлкетану  жұмыстарын 
жүргізуді, экологияны жақсартуға және елді мекендерді абаттандыруға баса 
мән  беруді,  жергілікті  деңгейдегі  тарихи  ескерткіштер  мен  мәдени 
нысандарды  қалпына  келтіруді  көздейтінін  жеткізген  Ұлт  көшбасшысы 
«Туған  жер»  бағдарламасы  жалпыұлттық  патриотизмнің  нағыз  өзегіне 
айналатынын және бір нысанаға алып ескерткен еді.  
       Осы  бағдарлама  бойынша    ауданымыздағы  ақын-жыраулар  жайлы 
деректер  жиналып,  ортаға  салынды.    Осы  жұмыс  бойынша  атқарылған 
мектептегі  іс-шараның  бірі  –  «Рухани  жаңғырудың  жарқын  жолы»  атты 
дарынды оқушылардың шығармашылық керуені болды. 
        Біздің  мұндағы  көздеген  мақсатымыз  –  өскелең  ұрпақтың  бойына 
отансүйгіштікті,  еңбекқорлықты  және  жалпыадамзаттық  құндылықтар  мен 
терең  көзқарастарды  сіңіру  арқылы  ата-аналарға  кең  ауқымда  атқарылып 
жатқан  жұмыстарды  насихаттау.  Аталмыш  шығармашылық  керуен  әр 
сыныпқа  бөлініп, ең алдымен мектеп деңгейінде ұйымдастырылды. 
       Тағы  бір  атқарылған    жатқан  жұмыс;    Елбасының  «Ұлт  мақтанышы 
біздің  бұрынғы  өткен  батыр-бабаларымыз,  данагөй  билеріміз  бен 
жырауларымыз  ғана  болмауға  тиіс»  деп  атап  откендей,  біз  де  мектеп 
арасында  тоқсан  сайын  «Қазақстандағы  100  есім»  атты  жобаға  сәйкес  «100 
жаңа  есім»  атты  жобамен  жұмыс  жасаудамыз.  Әр  оқушының  жеткен 
жетістігі,  мектепке  қосқан  үлесі,  табысқа  жету  жолдары  басқа  оқушыларға 
үлгі болуы керек.   
        Музыка  пәніне  деген  қызығушылықты,  болашақ  мамандықтарын  осы 
пәнмен  байланыстырса,  Елбасы  бағдарламасын  жүзеге  асырудағы  өзімнің 
үлесім деп білер едім, және осы  бағытта ұстаз ретінде жұмыс атқарудамын.  
        Музыка әлемі өте қызықты да күрделі. Оқушыны пәнге деген ықыласын 
арттыру  үшін  мұғалімнен  үлкен  шеберлікті,  яғни,  жаңа  педагогикалық 
технологияларды әр сабақта тиімді қолдануды талап етеді. 
        Елбасының  ұрпақ  болашағы  үшін  айтқан  ой-түйіні  ғасыр  мектебіне, 
жаңа  заман  талабына  сай  жаңаша  оқыту  технологиясын  игеру  міндетін 
жүктеп  отыр.  Білім  заңының  8-бабы  мектепке  «Оқытудың  жаңа 
технологиясын 
енгізу, 
білім 
беруді 
ақпараттандыру, 
ғаламдық 
коммуникациялық желілерге шығу қажеттігін жүктейді». 

241 
 
       Осыған  орай  жаңа  ғасырда  мектептегі  музыка  пәні  сабағына  мынадай 
талаптар,  мақсаттар  қойылады.    Музыка  сабағы  мұғалімнен  де  тиімді  білім 
технологиялары  мен  сабақтың  дәстүрлі  емес  түрлерін:  ақпараттық- 
коммуникациялық  технологиялар,  ойын  технологиялары,  талқылау,  пікір 
алысу,  зерттеушілік  әрекет,  жобалау  әрекеті,  саяхат  сабақтар,  экскурсия 
сабақтар, концерт сабақтар және т.б.пайдалануына бағдарлануын талап етеді.  
       Оқытуда  түпкі  мақсатқа  жету  үшін  мен  өз  бетінше  ізденуге  аса  көңіл 
бөлемін.  Неміс  педагогі  Адльф  Дистервег  ХІХ  ғасырдың  өзінде  –  ақ  «жас 
мұғалімнің негізгі кемшілігі - өзіне белгілі материалды балаларға тегіс айтып 
беруге  тырысуы»  -  деген  болатын.  Сондықтан    кез  келген  ақпаратты, 
музыкалық  шығарма жайлы  мағлұматты толық бермей,  күнделікті сабақта 
әртүрлі  ситуацияларды  шешуге  жіктеймін.  Музыка  сабағы  балалардың  ән 
салу, музыка тыңдау, түрлі шығармашылық тапсырмаларды орындау сияқты, 
музыкалық  шығармашылық  іс-әрекет  түрлеріне  белсенді  қатысып,  сонымен 
қатар,  көркемдік  музыкалық  шығармашылық  түрін  таңдап,  оны  жеке, 
жұптық, және ұжымдық жұмыс формасында жүзеге асыруды талап етеді.   
        Осындай  бағыттағы  жұмыс  түрлері  арқылы  ерекше  шығармашылықпен 
айналысатын балада қызығушылықтары арта түседі. Осы бағыт музыка пәнін 
«Өлкетану» 
пәнімен, 
тарих, 
жаратылыстану, 
бейнелеу 
өнерімен 
интеграциялауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді 
        Қорыта келе: Орта ғасырда өмір сүрген Жүсіп Баласағұн: «Өнер, білім – 
қос  қанаты  адамның,  осыменен  білерсің  тілін  ғаламның»  -деп,  төрт  ғасыр 
бұрын  айтса  да,  күн  тәртібінен  түспейтін  аксиома.  Өнер  мен  білімді  қатар 
алып жүретін азаматтың ғана рухани дүниесі бай, көкірек көзі ояу болмақ. Ал 
біздің  мақсат-әрбір  жасты  өнерге  бейім,  тілге  шешен,  жан  жақты  дамыған, 
коммуникативті, шығармашыл тұлға ретінде тәрбиелеу. Әр істеген еңбек пен 
атқарылар  жұмыстың  нәтижесі  ұрпақ  санасын  жаңғырту  мен  байытуға 
бағытталып,  оң  нәтиже  берсе  деген  ұстаным  бар.  Елбасы  еңбегінде  елді 
рухани  жаңғырту  мәселелерін  қозғайды.  «Біз  қайта  түлеудің  айрықша 
маңызды екі процесі – саяси реформа мен экономикалық жаңғыртуды қолға 
алдық.  Біздің  мақсатымыз  айқын,  бағытымыз  белгілі,  ол  –  әлемдегі  ең 
дамыған  30  елдің  қатарына  қосылу…  Мақсатқа  жету  үшін  біздің  санамыз 
ісімізден  озып  жүруі,  яғни  одан  бұрын  жаңғырып  отыруы  тиіс.  Бұл  саяси 
және  экономикалық  жаңғыруларды  толықтырып  қана  қоймай,  олардың 
өзегіне айналады», – дейді Елбасы. Шын мәнінде, көз ілеспес шапшаңдықпен 
дамып,  жедел  өзгеріп  отырған  мына  дүбірлі  дүниеде,  Елбасы  айтқандай, 
сана-сезіміміз бен дүниетанымымызға әбден сіңісті болып қалған таптаурын 
қағидалардан арылып, рухани жағынан серпілуіміз, жаңғыруымыз қажет. 
 
Пайдаланылған әдебиеттер: 
1.ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  Қазақстан  халқына  Жолдауы/  Астана: 
Елорда 
2.Әлімов  А.Қ.  Интербелсенді  әдістемені  мектепте  қолдану:  Оқу 
құралы/Алматы, 2015ж 

242 
 
 
РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ - ЖАҢА БИІКТЕРДІҢ БАСТАУЫ 
 
Оспанова Айнұр Қазыбекқызы 
Түркістан қаласының Балалар мен жасөспірімдер  
Орталығының үйірме жетекшісі 
 
Тәуелсіздік  алған  26  жыл  ішінде  біздің  халық  қай  жағынан  болса  да 
толысты,  кемелденді.  Талай  сындарлы  кезеңдерден  сүрінбей  өтіп,  дамудың 
даңғыл  жолына  түскен    Қазақстанның  бүгінде  жеткен  жетістігі  аз  емес. 
Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мәні 
терең, мазмұны бай бағдарламалық  мақаласын түсіне отырып, еліміздің кез 
келген    азаматы      жаңашыл  ойлап,    ұлттық  сананы  жаңғыртуға,  бәсекелік 
қабілетті  арттыруға,  ұлттық  бірегейлікті  сақтауға,  туған  жер  қадірін 
арттыруға,  туған  жердің  көсегесін  көгертуге  үлес  қосуы  керек.  Бұл  мақала  
қазақ  халқының  болашағына  деген  үлкен  бағыт-бағдар,  бүгінгі  жастардың 
ертеңгі күні атқаратын ісі. Жалпы бүгінгі қоғамның қызу талқысына алынған 
Елбасының  мақаласы  әр  тараптан  қолдау  табуда.  Елбасы  қойып  отырған 
міндеттер  Тәуелсіз  Қазақстанымыздың  одан  әрі  өркендеуіне  тың  серпін 
бермек. 
Мемлекет  басшысы    Н.  Ә.  Назарбаевтың  «Болашаққа  бағдар:  рухани 
жаңғыру»  атты  мақаласы  бұл  –  бүкіл  ел  мәдениетінің  рухани  тарихын  дәл 
өлшеп, еліміз рухани жаңғыру арқылы болашаққа  бағдар жасауға талпынуға 
бағыт  сілтейді.  Рухани  жаңғыру    –  әділетті  қоғамға  жеткізетін  заманауи 
бастама.  Елбасы  терең  ой  салып,  ұлттық  сана  туралы  айта  келіп,  ұлттық 
болмыстың өзегін сақтап, адами құндылықтар, жастарды тәрбиелеу, олардың 
бойына патриоттық  рухты сіңіре білу жұмысында рухани  салаға басымдық 
берудің қажеттілігін алға қойды.  Бұл – тәуелсіз еліміздің бақытты болашағы 
мен жарқын  келешегі үшін жасалып жатқан жұмыс.  
Баланы  тәрбиелеудегі  басты  мақсат  –  оны  жан-жақты  кемелдендіріп, 
қоғамға пайдасы тиетін азамат етіп қалыптастыруда қазақтың тәлім-тәрбиесі 
–теңдесі жоқ даналық, қасиетті мектеп. 
         «Болашаққа  бағдар:  рухани  жаңғыру»  атты  мақаласында  «Абайдың 
даналығы, 
Әуезовтің 
ғұламалығы, 
Жамбылдың 
жырлары 
мен 
Құрманғазының  күйлері,  ғасырлар  қойнауынан  жеткен  бабалар  үні»  сияқты 
«ұлттық  салт-дәстүрлеріміз,  тіліміз  бен  музыкамыз,  әдебиетіміз,  жорал-
ғыларымыз,  бір  сөзбен  айтқанда  ұлттық  рухымыз  бойымызда  мәңгі  қалуға 
тиіс», деп айқын көрсетілген болатын. 
Олай болса, бабалар ілімі  болашақта қазаққа ғана емес күллі адамзатқа 
қажет.  Елбасы    сөздерін  өмірлік  мақсаттарына    енгізе  отырып,  еліміздің 
рухани тұрғыдан  дамуына  үлесін  қосып, тәрбие  ісін дұрыс жолға қойсақ  
болашағымыз жарқын, келешегіміз кемел болары  күмәнсіз, кемел  дегеніміз 
- болашақ  ұрпақ, олардың даңғыл жолы. 

243 
 
Елбасы  көрсеткен  тың  жобаларды  жастардың  санасына  сіңіруде 
балалар мен жасөспірімдер орталығының  ұстаздары өскелең ұрпаққа сапалы 
білім  мен  тәрбиені  қатар  беруде  түрлі  жұмыстарды  алып  баруда. 
«Патриотизм кіндік қаның тамған жеріңе, өскен  ауылыңа, қалаң мен өңіріңе, 
яғни  туған  жеріңе  деген  сүйіспеншіліктен  басталады».  Мақалада  Елбасы 
«Туған  жер»  бағдарламасын  ұсынды.    Туған  жер  шежіресін,  салт-дәстүрін, 
әдет-ғұрпын,  мәдениетін  жақсы  білетін  жалынды  патриот  жастардың 
жаңғыру  жолы басталды. Отансүйгіштіктің негізгі діңгегі туған жерге  деген 
махаббаттан  басталады.  «Туған  жерді  сүю  –  парыз,  сүю  үшін  білу-  парыз» 
Әрине,  әркімнің  өз  жері    өзіне  ыстық.  Түркі  халықтарының  көне  Күлтегін 
ескерткішіндегі  «Түркінің  қасиетті  жер  суының  қарғысына    қалма!»  деген 
сөздері  тасқа  қашалып  жазылған  тегін  емес.  Осы  тұста,  туған  өлкеміз  ұлы 
түркі дүниенің қара шаңырағы, қазақ даласының рухани төрі, имандылық пен  
ізгіліктің  алтын  бесігі  Түркістан  қаласы  құтты,  қасиетті  мекеніміз  екенін 
мақтанышпен айта аламыз. Түркістан тұнып тұрған тарих. Түркістан аймағы 
тарихи-мәдени  ескерткіштерге  толы,  туризм  саласына  да  ерекше  сілкініс 
әкелетін  нағыз  руханияттың  озық  ордасы.  Ұлттық  рухымызды  асқақтатын  
төл  тарихымыз  айқын,  төрге  озды.  Мемлекет  басшысының  мақаласындағы 
«Туған  жер»,  «Қазақстанның  қасиетті  рухани  құндылықтары»немесе 
«Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы»  жобалары бойынша  тарихи –
өлкетану, музыкалық, өнер, кәсіби бағдар, экологиялық, спорттық, заманауи 
бағыттары бойынша жұмыстар жүзеге асырылып, ұстаздардың бойтұмарына  
айналды. 
Мемлекет 
басшысының 
мақаласындағы 
«Туған 
жер», 
«Қазақстанның қасиетті рухани құндылықтары»немесе «Қазақстанның киелі 
жерлерінің географиясы»  жобалары бойынша тарихи –өлкетану, музыкалық, 
өнер,  кәсіби  бағдар,  экологиялық,  спорттық,  заманауи  бағыттары  бойынша 
жұмыстарды  жүзеге асыру. 
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың  «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты 
мақаласындағы  «Туған  жер»  бағдарламасының  «Тәрбие  және  білім»  кіші 
бағдарламасын  іске  асыру  бойынша  балалар  мен  жасөспірімдер 
орталығының атқаратын  жұмыс жоспарын  жүзеге асыру.  
Туған жер  арнайы  жобасының  «Тәрбие және  білім» кіші  бағдарламасының  
4 -базалық  бағыты 1) өлкетану, 2) Отаным – Тағдырым, 3) «Саналы  азамат»  
4)  «Кітап  -  білім  бұлағы»  бойынша    кіші  жобалар  бойынша  жұмыстар 
жүргізу. 
Жаңғыру  баянды  болашаққа  жетелейді. Екі  тарау  мен  алты  тармаққа, 
алты  тапсырмаға  құрылған  Елбасы  бағдарламасы  –  рухани  кеңістігіміздің 
жаңа жаңғыруы. Рухани жаңғыру - туған жер тұтастығы мен ел болашағының 
негізі.  Ұлт  көшбасшысының  өскелең  ұрпаққа  меңзеген  дара  жолымен, 
рухани  жаңғырудың  негізгі бағыттары  ұлттық сананы айқындайтын және 
қоғамдық сананы өзгерту жолдарының  жалпы бағыттарымен  ұжым  жұмыс 
жасайды. 
Елбасы  мақаласында  ерлердің  есімін ел  жадында  сақтауға ықпалын  
тигізетін    мәселе  айтылған  еді.  Өз  сөзінде  Ұлт  мақтанышы  біздің  бұрыңғы  

244 
 
өткен  батыр  бабаларымыз, данагөй билеріміз    жырларымыз ғана  болмауға 
тиіс.    «Мен  бүгінгі    замандастарымыздың    жетістіктерінің  тарихына    назар  
аударуды  ұсынамын.  Бұл  идеяны «Қазақстандағы  100 жаңа есім»  жобасы  
арқылы  іске асырған жөн» деген еді. Барды бағалай білу,елге ерен еңбегімен, 
һәм  ерлігімен  танылған  тұлғаларды  әспеттеу,  олардың  есімдерін  халық 
санасына  сіңіру  азаттықтың  ақ  құсындай  болып  басымызға  қонған  бақты 
ұстап  тұрудың  бір  көрінісі  болса  керек.  Бірнеше  айға  созылған  іріктеу  мен 
жалпы  халықтық  дауыс  беру  қорытындысы  бойынша  «Жүзден  жүйрік, 
мыңнан тұлпар» атанып халықтың сүйіспеншілігіне және Елбасымен кездесу 
мәртебесіне  ие  болған  жандардың  арасында  үздік  шыққан  жүздіктің 
қатарында ордалы оңтүстіктің  ғана емес, бүкіл қазақтың мақтанышы болған, 
бабадан балаға  мұра болған, қазақ айтысының арыстанына  айналған белгілі 
айтыскер  ақын,  «Құрмет»  орденінің  иегері,  білім  саласын  басқарған 
қайраткер  Бекарыс  Ақсақалұлы  Шойбеков  бүгінгі  «Түркістан  Балалар  мен 
жасөспірімдер  орталығының»  басшысы    біздің  ұжым  үшін  және  өресі  биік 
өнерпаздар  мен  ата-аналар  үшін  үлкен  құрмет.  Өз  ортамызда  осындай 
тұлғаны  ұрпағымызға  үлгі  етсек,  өскелең  ұрпақ  та    өнегелі  болып  өсері 
ақиқат.  Елбасы  көрсеткен  тың  жобаларды  жастардың  санасына  сіңіруде 
балалар мен жасөспірімдер орталығының  ұстаздары өскелең ұрпаққа сапалы 
білім мен тәрбиені қатар беруде  жұмыстарды жүргізеді.  
Түркі әлемінің рухани кіндігі атанған Түркістанда, ірі мәдени шаралар 
өтіліп  ғасырларға    рухани  азық  болар  дүниелер  ұрпаққа  үлгі  екені  анық. 
Қасиетті  өңірімізде  жұдырықтай  жұмылып  Тәуелсіз  елдің  бақытты 
ұландарын,  егемен  елдің  еңселі  азаматтарын  білімді,  ақылды,  парасатты, 
иман жүзді, ер жүректе батыл ұрпақ  тәрбиелеу – парызымыз. Аталар  аманат 
еткен дәстүрімізден ажырамайық. 
Түркі әлемінің рухани кіндігі атанған Түркістанда, ірі мәдени шаралар 
өтіліп  ғасырларға    рухани  азық  болар  дүниелер  ұрпаққа  үлгі  екені  анық. 
Қасиетті  өңірімізде  жұдырықтай  жұмылып  Тәуелсіз  елдің  бақытты 
ұландарын, егемен елдің еңселі азаматтарын білімді, ақылды, парасатты,иман 
жүзді, ер жүректе батыл ұрпақ  тәрбиелеу – парызымыз. Аталар  аманат еткен 
дәстүрімізден ажырамайық. 
         Жаңғыру  баянды  болашаққа  жетелейді. Екі  тарау  мен  алты  тармаққа, 
алты  тапсырмаға  құрылған  Елбасы  бағдарламасы  –  рухани  кеңістігіміздің 
жаңа жаңғыруы. Рухани жаңғыру - туған жер тұтастығы мен ел болашағының 
негізі.  Ендеше,  көкжиектен  ауытқымай,  ұлт  көшбасшысының  өскелең 
ұрпаққа меңзеген дара жолымен биік шыңдарды бағындырайық.  
Олай болса, рухани жаңару арқылы әлем   мойындар табысты ел болып, 
жарқын    болашаққа  деген  сенім  мен  үмітті    үндестіре  отырып,  баршамыз 
бірлік туы астында бақытқа бірге жетейік! 
 

жүктеу/скачать 3,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: