Әож 908 (063) Қ68 Редакциялық кеңес: Техника ғылымдарының докторы, профессор
ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ
жүктеу/скачать 10,09 Mb. Pdf көрінісі
|
SBORNIK-80-leti-Nez-RK-16
- Бұл бет үшін навигация:
- СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ
- ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА - ИНФОРМАЦИОННЫЙ РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ
- СЫНЫПТАН ТЫС ЖҦМЫСТАР НЕГІЗІНДЕ ТУРИСТІК-ӚЛКЕТАНУ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ПАТРИОТИЗМГЕ ТӘРБИЕЛЕУ
ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА - ИНФОРМАЦИОННЫЙ РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ 120
социальной жизни города. В редакционную коллегию вошли Борзов В.А. – спортивный тренер, Виндерских Б.В. – серкетарь парткова Лисаковкрудстврой, Джалимов Е.Б. – врач городской больницы, Диянов А.В.– заслуженный учитель Казахской ССР, Жиляева Н.Е. – директор Лисаковского музея ис- тории и культуры Верхнего Притоболья, Мельникова Т.М. – учитель географии Октябрьской средней школы, Чернова Л.Н. – директор Дома культуры «Союз». Все эти люди являются старожилами города, и большинство событий происходило на их глазах. Они подготовили статьи, касающиеся образования, здравоохранения, физкультуры и спорта, культуры, истории. большую работу провели работники городских средств массовой информации: газет «Лисаковская новь» и «Бизнес-Пресс- Лисаковск», радио «Рауан» и телевидение «Акцент». В составлении пятой части «Легенды и были степей» участвовали Усманова Э.Р. – начальник Лисаковской археологической экспедиции, Буданова Ю.П. – сотрудник Лисаковского музея, Мельникова Т.М. большую работу провели сотрудники госу- дарственного архива , учителя и старшеклассники школ № 5 и 6 г. Лисаковска. Книга является богатейшим историческим источником по истории Лисаковска, так как в ней представлены все руководители города, предприятий и организаций от секретарей горкома партии и комсомола до акимов города и поселка Октябрьский. Дается краткая справка о предприятиях города, их деятельности и руководителях. Отдельная глава «Соль земли Лисаковской» посвящена самым известным людям города. [4, с.177]. Каждая глава имеет эпиграф: четверостишья местных поэтов о городе и людях города. я считаю, что название «Лисаковск – это мы» отражает содержание книги, так как в ней озвучены все имена людей, оставивших свой след в истории города. Иван Семченко в предисловии к своей книге «Притяжение Лисаковска» пишет: «Я не литератор, не журналист. По профессии – инженер-электрик…Но желание рассказать о людях, с которыми мне посчастливилось работать и встречаться в первые годы строительства и становления Лисаковска побудили меня взяться за перо. В моих очерках – страницы истории города, судьбы его жителей и пути-дороги, которые привели их в Лисаковск». [5, с.6]. Иван Иванович справился со своей задачей. Каждый его очерк пронизан уважением к людям, о которых он пишет. Например, очерк «Тайны Верхнего Притоболья» рассказывает о первооткрывтелях лисаковского месторождения Дмитрие То- прокове, Николае Яременко, Александре Кондрашикине. «Десант» из Рудного» о начале строитель- ства Лисаковска. О первом директоре Лисаковской автобазы №3 Анатолии Скрыльникове очерк «Крутые повороты». Каждый очерк Ивана Семченко раскрывает человеческие качества их героев. Читаешь их с удовольствием и представляешь, как они жили, о чем переживали, каких достигали побед.
«Притяжение Лисаковска» - очерк об Альберте Павловиче Рау, начиная с детства и заканчивая его отъездом из города в 2004 году. В этом же очерке упоминается имя моего ученика Сергея Яцука, который «в обрыве берега реки Тобол вблизи города нашел фрагменты старинной керамики, и показал своему учителю истории Баяхметовой… Приехавшие археологи, обнаружили в этих местах поселение и могильники эпохи бронзы». [5, с.147]. Борису Николаевичу Ермолаеву, первому директору детской музыкальной школы посвящен очерк «Волшебные мелодии». [5, с.263]. С Борисом Николаевичем мы живем в одном подъезде уже больше 40 лет. Но о его биографии, где он учился, где жил, как познакомился с Надеждой Александровной, супругой, я узнала из этого очерка. Оказалось, что Иван Иванович узнал Бориса Николаевича в период своей работы на предприятии Западных электрических сетей. В то время они были шефами детской музыкальной школы. КГУ «Лисаковский музей истории и культуры Верхнего Притоболья» Управления культуры акимата Костанайской области выпустил сборник краеведческих исследований «Родная моя сторона...», в котором опубликованы статьи, написанные исследователями- краеведами, архивис- тами, музейными работниками. «Публикацию статей предваряет историческая справка, составленная с использованием документов Лисаковского регионального архива. Все статьи снабжены ссылками на источники, помещена краткая информация об авторах» [6, с.2]. Работы в сборнике написаны на русском и казахском языках. Особенно ценными, по-моему, являются работы краеведа-исследователя, выпускника Куста- найского государственного педагогического института имени 50-летия СССР Александра Алеканд- ровича Шефера «Дамбарская и Валерьяновская волости Кустанайского уезда. Административное и хозяйственное устройство (конец XIX – начало ХХ вв.)» и «Переселенческие поселки Валерьянов- ской волости Кустанайского уезда (конец XIX – начало ХХ вв.)». Его работы – «попытка объединить и систематизировать имеющийся материал по истории Верхнего Притоболья конца XIX – начала ХХ вв.)» [6, с.9]. работа составлена по материалам исследований российских государственных учреж- дений. Прекрасным подарком к 45-летнему юбилею города стала книга Альберта Павловича Рау «События и факты в газетных вырезках. 1985 – 2015» Как пишет сам автор, «за все годы у меня накопилось множество публикаций из областной и республиканской прессы, которые, на мой взгляд, можно считать объективными, нежели материалы ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА - ИНФОРМАЦИОННЫЙ РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ 121
из городских СМИ» [7, с.4]. Эта – книга попытка сохранить историю развития нашего города в самый трудный исторический момент, когда разрушилась огромная держава. Когда люди, жившие в одной стране, имевшие родственников в союзных республиках, вдруг оказались отрезанными от своих корней, стали гражданами «ближнего» зарубежья. Большинство взрослых горожан помнит эти трудные годы. Но молодежь воспринимает нынешнее состояние города как должное. Для них естественно, как воздух, что у нас такой чистый и цветущий город, что работают школы, детские сады. Кто-то посещает музыкальную школу, кто-то занимается в художественной школе. Для наших детей работают ДЮСШ и Дом школьников, бассейн, станции юных техников и натуралистов, дворовые клубы. Но всего этого могло и не быть, если бы в свое время команда Альберта Павловича, не доказала необходимость создания Специальной экономической зоны в Лисаковске. Обо всех трудностях становления СЭЗ, о победах и достижениях, о том, как зарождались традиции, отличающие наш город от других, говорится в книге. Книга «События и факты в газетных вырезках. 1985 - 2015» прекрасный источник по новейшей истории Лисаковска, а значит и Казахстана. Здесь можно прочитать различные репортажи, заметки, критические статьи, в которых отражены события, происходившие в разные периоды развития нашего города, напечатаны различные точки зрения на случившееся. Главным героем этих газетных и журнальных творений является не только Альберт Павлович, но и лисаковцы. Особенно интересно читаются интервью, потому что в каждом ответе слышны голос и интонации Альберта Павловича. Фотографии иллюстрируют исторические моменты развития нашего города. Вся перечисленная краеведческая литература находится в библиотеках города: взрослой, детской, школьных. Этот материал используется в воспитании казахстанского патриотизма. А любовь к родине, это аксиома, начинается со знания ее истории.
Список литературы: 1.
«Лисаковск: география дел и имен». В.Кошелев. Алма-Ата. «Казахстан» 1983 2.
«Город наших надежд». Составители З.Арефьева, В.Кошелев. г. Лисаковск. 1996 г. 3.
«Лисаковская СЭЗ: итоги и опыт развития». Рау Альберт Павлович. Лисаковск. 2001 4.
«Лисаковск – это мы» (архивно-краеведческое обозрение). Общественное объединение «Созидание», Лисаковский региональный государственный архив Костанайской области. Главный редактор Ильницкий А.Я.Литературный редактор Кошелев В.А. Лисаковск. 2006 5.
«Притяжение Лисаковска». Иван Семченко. г. Костанай. 2006 г. 6.
«Родная моя сторона…». Редакционная коллегия: Ю.П.Буданова (составитель), М.А.Алек- сеенко, Б.Ж.Абуова. Лисаковск, 2014 7. «События и факты в газетных вырезках. 1985 - 2015». Рау Альберт Павлович. Издательство «Фолиант». Астана-2015
АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ПАТРИОТИЗМГЕ ТӘРБИЕЛЕУ Бейсенова Ж.Т. - Қостанай қаласы әкімдігінің білім бӛлімінің М.Хәкімжанова атындағы № 20 орта мектебі» ММ география пәні мұғалімі
намалық негіздері айқындалып, құрылымдық жүйесі, шарттары, әдістемесі анықталса және олар- ды жүзеге асыруға байланысты тұжырымдама мен соған сай әдістемелік кешен жасалып, прак- тикаға енгізілсе, кіші жастағы балалардың экологиядан білімі толысып, қоршаған ортаға деген аялы кӛзқарасы қалыптасады. Негізгі сӛздер: ӛлкетану, құндылық, қоғам, қастерлеу, қоршаған орта, елжандылық «Оқу жастарға тек білім беріп қана қоймай, сонымен бірге оларды әлеуметтік бейімделу үдерісінде пайдалана білуге де үйретуі тиіс» Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Халқына жолдауынан.
Адамзат тарихында Аристотельден кейінгі екінші ұстаз атанған ұлы Әбу Насыр әл-Фараби «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие беру керек, тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның ӛміріне апат әкеледі» деген екен. Біз қашан да «Білім мен тәрбие егіз» дейміз. ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА - ИНФОРМАЦИОННЫЙ РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ 122
Бала тәрбиесінің дұрыс жолға қойылуы, оны қоршаған ортаға, ата-анаға, құрбысына, әсіресе ұстаздар қауымының парасаттылығына байланысты. Осы пікірді растап ұлы Абай атамыз да «Баланың жақсы болмағы бірінші - ата-анасынан, екінші - ұстазынан, үшінші - құрбысынан» дейді. Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсанында кӛп ұлтты Қазақс- тан халқының болашағын қамтамасыз ету үшін жеткіншек жас ұрпақтарды мемлекеттік рәміздер мен «Мәңгілік Ел» ұлттық идея құндылықтарын құрметтеп, қастерлеуге бағдарланған патриоттық тәрбие беру ӛзекті мәселеге айналуда. Бұл жӛнінде еліміздің президенті Н.Ә.Назарбаев: «Қазақстан-2030» атты Қазақстан халқына жолдауында «Оқушыларды қазақстандық патриотизм мен шығармашылық жағынан дамыған жеке тұлға ретінде тәрбиелеу аса қажет», - деп атап кӛрсетті. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 8-ші бабында білім беру жүйесінің басым міндеттерінің қатарында «азаматтық пен елжандылыққа, ӛз Отаны Қазақстан Республикасына сүйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез-келген кӛріністерге тӛзбеуге тәрбиелеу» туралы да айтылған. Бұл жолда қосымша білім беру ұйымдарындағы туристік- ӛлкетану бағытында ұйымдастырыл- ған үйірме жұмыстарының да маңызы зор. Туристік-ӛлкетану іс-әрекеттері адамның қоршаған ортаға деген түрлі сезімдерін білдіре алады. Туристік-ӛлкетану нысандарында, мазмұны жалпылама мәдени мұра бейнелерін құрайтын, әртүрлі оқиға, құбылыстарға белгілі бір сезімді білдіру арқылы кӛрсетіледі. Туристік- ӛлкетану іс-әрекетінің бұл ерекшелігі біріншіден патриоттық тәрбиенің мазмұнын анықтайды. Туристік-ӛлкетану іс-әрекеттерінің адамға белгілі бір мақсатта әсер ету ерекшелігі ең алдымен, адамгершілік сезімдерін дамытады және тәрбиелейді, адамның барлық психологиясын белсенді- реді, қоғамдық мәні бар құндылықтарға бағыттайды, сондай-ақ, оның еркін әрекеттегі дайындығын арттырады. Демек, туристік -ӛлкетану іс-әрекеттері патриоттық тәрбие беру процесінде екі салада қарастырылады.
адамдардың іс-әрекеттері саналады. Екінші жағдайда, туристік-ӛлкетану тәрбиенің құралы болып табылады, осы мәдени-рухани құндылықтарды терең эмоционалдық түрде қабылдауға мүмкіндік береді. Оқушылармен жүргізілетін қосымша білім беру ұйымы, яғни балалар мен жасӛспірімдер сая- хаты және экология орталықтарында тәрбие жұмысының жүйесі оларға тәрбие беру және жан- жақты дамыту мақсатында мектептің, педагогтардың, оқушылар ұжымының, ата-аналар белсенді- лерінің мүмкіндіктерін барынша толық пайдаланудан құрылады және екі негізгі міндетті шешумен анықталады. а) тәрбие жұмысының барлық негізгі түрлері мен бағыттарын, бірінші кезекте қоғамдық-саяси қызмет пен қоғамдық пайдалы еңбекті, дене шынықтыру мен спортты, алуан түрлі кӛркемдік қызметті, туристік-ӛлкетануды дамыту; б) оқушылардың жеке мүдделері мен бейімділіктерін барынша қанағаттандыруды қамта- масыз ету үшін алуан түрлі жұмысқа барлық жастағы оқушыларды тарту. Аса зор танымдық мәні бар туристік-ӛлкетану іс-әрекеттері жалпы білім беретін мектеп-
бестігін оятатын, қызыға қабылдап белсене араласатын туристік-ӛлкетану іс-әрекеттерінің алуан түрлері: туристік-ӛлкетану жорықтары, саяхаттары, экспедициялары, үйірмелері, мектеп мұра-
Сонымен қатар, табиғи байлықтарымен, ғылым мен мәдениеттің табыстарымен белгілі бір тер- риторияда тарихи кезеңдерде болған халықтың ӛмірімен тығыз байланысты тарихи ескерткіштермен, қазақ халқының мәдени мұра нысандары жайлы деректер жинаумен айналысады. Патриоттық тәрбиенің ерекшелігі де, нақты заттық, патриоттық мазмұнды мақсаттылықпен қабылдауы болып табылады. Сыныптан тыс жұмыстар сабақпен ӛте тығыз байланысты. Сыныптан тыс жұмыстар жүргізуде мектеп ӛлкетану мұражайы, қоршаған ортаның маңызы зор. Сыныптан тыс жұмыстардың ең негізгі мақсаты-оқушылардың жан-жақты және үйлесімді дамуын қамтамасыз ету. Бұл талап тәрбиелеудің негізгі идеясына, яғни ӛзінде иманды тазалық және физикалық мүлтіксіздікті үйлесімді байланыс- тыратын адамды тәрбиелеу. Сонымен қатар, туризм және экология саласынан сыныптан тыс жұмыстар арқылы мынадай мақсаттарды кӛздеймін: - әрбір оқушы ӛзін табиғи және әлеуметтік ортада ұстай алуына, үздіксіз білім алуына, ӛзінің қабілеттерін барынша кӛрсетуге жағдай жасау; - оқушыларды табиғатты түсінуге, оны қорғауға, мәпелеуге баулу; - ӛзінің ӛлкесі: оның табиғаты, шаруашылығы, экономикасы, мәдениеті туралы білімдерін тереңдету; - оқушылардың қоршаған орта және ел шаруашылығының орналасуы туралы ойын дамыту; - туризм және экология салаларына деген оқушылардың қызығушылығын ояту. ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА - ИНФОРМАЦИОННЫЙ РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ 123
Туризм және экология бағыты бойынша сыныптан тыс жұмыстардың ең маңызды міндеті-оқу- шыларда ӛзара түсіністік, достық, ұжыммен жұмыс істеу сияқты жеке тұлғалық қасиеттер қалып- тастыру. Ӛз елін, жер-суын, табиғат байлығының қыр-сырын, даму болашағын оқып үйрену арқылы санасына сіңіріп, сол білімді ұрпағына мұра етіп қалдыру- әр елдің тӛл перзентінің азаматтық борышы. Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырып ӛткізу мына жүйелердің қалыптасуына септігін тигізеді. Сыныптан тыс жұмыс оқушылардың жаратылыстану пәндерінен алған білімдері мен дағды- ларының кей кемшіліктерін жояды. Туризм мен экологиядан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстардың әркелкі түрлері үнемі дамып жетіледі, күрделенеді және одан да мазмұндырақ болып келеді. Сондықтан да мен мектебімізде ӛтетін сыныптан тыс жұмыстарды мына бағыттар бойынша топтас- тырдым. Олар: туристік-ӛлкетанулық және экологиялық бағыт. Туризм және экология бағыты бойынша ӛткізілетін мектептегі сыныптан тыс жұмыстардың тиімділігі мынада деп ойлаймын: - оқушылардың туризм және экология бойынша алған білімдері мен дағдыларының сапасы жоғарылайды; - оқушылардың ой-ӛрісі мен эмоциональді кӛңіл-күйі, сабаққа қызығушылығы сыныпта да, сыныптан тыс жұмыстар кезінде де жоғарылауы, қосымша әдебиеттерді оқу, пайдалы қоғамдық жұмыстарға белсенді қатысуы; - мектеп оқушыларының сабақ кезінде және үй жұмысын орындауда ӛз бетімен жұмыс жасай алу кӛрсеткішінің ӛсуі, - басқа пәндер бойынша білім сапасының жоғарылауы; - мәліметтердің әрбір кӛздерімен жұмыс істей алу дағдысын игеру; - мектеп оқушыларының жалпы мәдениеттілік деңгейінің кӛтерілуі. Сыныптан тыс жұмыстың тиімділік кӛрсеткіші болып, үйірмелердегі тұрақты құрам, сабақтар- дағы ұжымдық жұмыс есептеледі. Ал оқушылармен жеке жұмыс жасау формасының тиімділік кӛрсет- кіші болып, оқушының тәртібінде, білімінде, дағдыларында, кӛзқарастарында жағымды ӛзгерістердің байқалуы жатады. Туристік-ӛлкетану процесі дүниетанымдық кӛзқарасты қалыптастырудың ықпалды құралы ретінде, оқушылардың адамгершілік қасиеттерін, моральдық интеллектуальдық ортасын, олардың тұлғалық сезімдерін байытады. Ӛз елінің қазақстандық патриотизмін қалыптастыру мазмұндағы рухани-мәдени мұраларын кӛріп, танып білу оқушыларға патриоттық тәрбие берудің құрамдас бір бӛлігіне айналады. Оны туристік- ӛлкетану процесінің мүмкіндіктері де дәлелдейді. Қосымша білім беру ұйымдарындағы үйірме жұмысы алдымен кең тынысты шараларды жүзеге асыруға бағытталуы тиіс, сонда ғана ол оқушылардың ынта – ықыласын толық қанағаттандыра алады. Үйірме жұмысын негізінен теориялық және практикалық бағытта жүргізуге болады. Осыны негізге ала отырып, биылғы оқу жылынан бастап мектебімізде Туризм бағыты бойынша сыныптан тыс жұмыс жүйесін үйымдастыруды кӛздеп отырмыз. Туристік-ӛлкетану іс-әрекеттері арқылы балалар мен жасӛспірімдер ӛздерінің жергілікті жерінің табиғат ерекшелігін, табиғатта болып тұратын ӛзгерістерді, халқының іс-әрекеті мен шаруашылығының жеке салаларын және олардың даму ерекшелігін оқып үйренеді. Туристік-ӛлкетану іс-әрекеттері оқушылардың қоршаған табиғи құбылыс- тары мен заттары туралы, олардың ӛзара байланыс заңдылықтары туралы түсініктерін қалыптасты- руға кӛмектесіп, ӛмірге деген қызығушылықтарын арттырады. Туристік-ӛлкетану іс-әрекеттері қорша- ған ортаға тікелей бақылау жасауға мүмкіндік береді. Ол туған ӛлке табиғатын, оның байлықтарын, даму заңдылықтарын түсінуге кӛмектеседі. Туризм мен ӛлкетану тұлғаның қоршаған шынайылықты танып-білуін, олардың рухани- құндылық және адами сапалық қасиеттерін қалыптастырады. Осыған орай, мектебімізде «Менің Отаным- Қазақстан» штабы құру жоспарланды. Оның тӛрағасы мен мүшелері сайлануда. Штабтың жұмыс жоспары құрылып, оның бір саласы экологиялық туризм болып бекітілді. Экологиялық туризм, яғни «Табиғат және экология бағытында» мынадай істер атқарылуға жоспарлануда. Оларға тоқталсақ:
экологиялық акция ӛткізу; зерттеу кӛздерін тану;
физикалық-географиялық зерттеу; гидроэкологиялық зерттеу; ӛсімдіктер мен жануарлар әлемін зерттеу; т.б. Алдағы келер жылдын басты жаналығы EХРО-2017 кӛрмесінің «Болашақтың энергиясы» тақырыбы ең үздік әлемдік энергия сақтау технологиясын, күн, жел, теңіз, мұхит және термалды су тәрізді бүгінде бар баламалы энергия кӛздерін пайдалануда жаңа әзірлемелер мен технологияны пайдалану екенің негізге ала отырыпмектептегі туристік-ӛлкетану немесе экологиялық бағытта мынадай жұмыстар жоспарланды:
мектептегі туристік-ӛлкетану жұмысын жүргізетін тур ұйымдастырушысы бұйрықтарын бекіту; ӚЛКЕТАНУ ӘДЕБИЕТІ – ӚЛКЕНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК – МӘДЕНИЕТІН САҚТАУДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ РЕСУРСЫ. КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА - ИНФОРМАЦИОННЫЙ РЕСУРС СОХРАНЕНИЯ СОЦИАЛЬНО-КУЛЬТУРНОЙ ПАМЯТИ КРАЯ 124
сынып жетекшілерінің жылдық жоспарына туристік-ӛлкетану, экологиялық іс-шараларын қоса жоспарлау;
туристік-ӛлкетану, экологиялық бағыттағы үйірмелерді ұйымдастыру; туристік-ӛлкетану, экологиялық жұмысына бұрыштар, қабырға газеттерін безендіру;
экскурсиялардың оқу және сабақтан тыс кестесін құру. Экологиялық білім мен тәрбие берудің қазіргі заманғы ғылыми негіздерін қамтыған «Эколо- гиялық білім бағдарламасында» (1999ж) экологиялық тәрбие беру жұмысын жаңа инновациялық технологиялар негізінде жетілдіріп, сапасына мән беру мәселесі алға қойылды. Демек, үздіксіз білім беру процесіндегі баланың экологиялық танымын, белсенділігін, қызығушылығы мен табиғатқа деген қарым-қатынасын қалыптастыруда сыныптан тыс тәрбие жұмысының мүмкіндігі жоғары. Үздіксіз білім беру процесіндегі экологиялық тәрбие беру сабақтастығының теориялық-әдісна- малық негіздері айқындалып, құрылымдық жүйесі, шарттары, әдістемесі анықталса және оларды жүзеге асыруға байланысты тұжырымдама мен соған сай әдістемелік кешен жасалып, практикаға енгізілсе, кіші жастағы балалардың экологиядан білім толысып, қоршаған ортаға деген аялы кӛз- қарасы қалыптасады. Үздіксіз білім беру процесіндегі экологиялық тәрбиені сабақтастықта жүзеге асыру, баланың табиғат пен қоғам туралы дүниетанымының дұрыс қалыптасуына ықпал етеді. Сондықтан, эколо- гиялық үздіксіз біліммен тәрбие берудің маңызы зор. Қазақ ағартушысы М. Жұмабаев «....Әрбірұлттың баласы ӛзұлтының арасында ӛз ұлты үшін қызмет қылатын болғандықтан тәрбиеші баланы сол ұлт тәрбиесімен тәрбие қылуға міндетті» деген. Жас ұрпаққа саналы тәрбие және сапалы білім беру деңгейі ең алдымен мұғалімнің даярлығына, оның іс-тәжірибесінің қалыптасып шыңдалуына байланысты. Мұғалім – баланың жеке тұлғасын қалыптастырушы, маңызды тәлім-тәрбие ӛнегесінің бастау- шысы, жарқын үлгісі, бала қиялын самғатып, арманын кӛкке ұсындырушы басты тұлға. Бүгінгі жас ӛркеннің ертеңгі әлеуметтік-саяси қоғамның бір мүшесі ретінде қалыптасуында тәлім-тәрбиенің маңызы зор. Ендеше қоғамдағы қол жеткен тәрбиелік жақсы дәстүр атаулыны пайдаланып, биік адамгершілік қасиеттерге баулу, тәрбиелеу-мұғалімнің басты міндеті. Келешекте біздің еліміз басқа тәуелсіз елдермен терезесі тең болып ӛмір сүруі үшін қазақ балаларын ешкімнен кем қылмай, мектеп қабырғасынан-ақ жан-жақты білімді, тәрбиелі етіп шығару жолындағы басты тұлға - мұғалім. Жас ұрпаққа білім-тәрбие беретін балажанының бағбаны мұғалімдер менің ойымша білімді, ары таза, адал, инабатты, парасатты, байсалды, ұстамды, тӛзімді, кешірімді болуы қажет.
жүктеу/скачать 10,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|