Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық

98
v 
БӨ
ЛІМ
тыңдаЛыМ
1. Тыңдаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.  
№13
Тілші кімнен сұхбатты алды? 
___________________________________________________________________________________________
Сұхбат берген адам кім?
___________________________________________________________________________________________
Тілші неге бұл адамнан сұхбат алды?
___________________________________________________________________________________________
Бұл адам не істеген? 
___________________________________________________________________________________________
Оның ұлты кім?
___________________________________________________________________________________________
2. Тыңдаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Сұхбат беруші мектепте оқыған кезінен не туралы естелік айтты?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Сұхбат берушінің мектептегі досының есімі кім?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Мектептегі ұстазы оны не үшін мақтан тұтты?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Сұхбат беруші марафоншы болу үшін қандай қадамдар жасаған? 4 қадамды жазыңыз.
1. 
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
 
2. 
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. 
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. 
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Марафоншы жүгіру кезінде шаршағанда қандай әрекет жасайды?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. Тұңғыш марафонында неден қиналды?
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Тыңдаңыз. Сұхбатты толықтырыңыз.
- Шөлді жүгіріп өту кезінде қандай сәтті ең қиын сәт дер едіңіз?
- Шөлді жүгіріп өтудегі ең қиын сәт… 
____________________________________________
 қиын сәт.
Сіз  әлемнің 
_______________________________,
 
_______________________________,
 
_______________________________,
 
_______________________________, 
шөлдерін бағындыра алдыңыз.
4. Сұхбат берушіге қойылған ең соңғы сұрақ қандай? Жазыңыз.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

99
v БӨ
ЛІМ
5. Ал сіз марафоншы болғыңыз келе ме? 
«Иә» деген жауабыңызға 3 себеп
«Жоқ» деген жауабыңызға 3 себеп
1. 
______________________________________________________________________
1. 
______________________________________________________________________
2. 
______________________________________________________________________
2. 
______________________________________________________________________
3. 
______________________________________________________________________
3. 
______________________________________________________________________
айтыЛыМ
1.  Сіз  мекемеде  психолог  болып  қызмет  атқарасыз.  Бөлім  бастығы  өз  қызметкерлері 
туралы  сізден  ақпарат  сұрайды.  Берілген  сөздерді  қолдана  отырып,  5  адамның  мінез-
құлқы, кескін-келбеті жайлы жазыңыз.
№ 1қызметкер
№ 2 қызметкер
№ 3 қызметкер
_________________________________________________
 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
№ 4 қызметкер
№ 5 қызметкер
_________________________________________________
 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
 
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
кекшіл
шыдамды
қайратты
шағымданғыш
тұйық
көпшіл
жігерлі
қыр 
мұрынды
сұсты
мінезді
еріншек
көк көзді

100
v 
БӨ
ЛІМ
2. Екеуара сөйлесіңіз. Жауаптарыңызды  және қиындық тудырған сұрақтарды топта оқып, 
талқылаңыздар.
Сіздің жақсы жақтарыңыз қандай?
Сіз өзіңізге сенесіз бе?
Сіздің жаман жақтарыңыз бар ма?
Сіз өзіңіздің іс-әрекеттеріңізге баға 
бересіз бе?
Сіз өзіңізді тәрбиелейсіз бе?
Сіз өзіңізді жетілдірумен айналысасыз ба?
Сіз өзіңізді сынай аласыз ба?
Сіз өзіңізді құрметтейсіз бе?
Сіз өзіңізге талап қоя білесіз бе?
Сіз өзіңізді жақсы көресіз бе?
жазыЛыМ
1.  Бір адамды сипаттап беріңіз. Оның кім екенін топқа айтыңыз.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Тобыңызға еліміздің атақты бір тұлғасы туралы мәлімет дайындап келіңіз.
Қойылатын талаптар:
1. Таңдап алған адамыңыз туралы толық мәлімет. 
2. Мамандығы. Айналысқан ісі.
3. Қазақ халқына тигізген пайдасы.

101
v БӨ
ЛІМ
2
- саБаҚ
ТұлғАлАР
319 - беттегі сөздермен танысыңыз.
1. Кестедегі мәліметтерді оқыңыз. Үлгі бойынша сөйлем құрастырыңыз.
№
Аты
 
Жасы
 
Түрі / дене бітімі
Спорт
 
Сүйікті асы 
1
Бағлан 
20
қысқа бойлы
күрес 
қазы 
2
Талғат
19
орта бойлы
баскетбол
палау
3
Қарлығаш 
28
ұзын бойлы
жүзу 
балық 
4
Әсем
30
қара шашты
жүгіру
көкөніс 
5
Гүлшат
25
көк көзді
теннис 
жемістер 
6
Айғаным
40
бұйра шашты
йога 
тауық еті
Үлгі: 
Айнұрдың жасы он сегізде. Ол ұзын бойлы. Ол көркем гимнастикамен шұғылданады. 
Оның сүйікті асы – қуырылған картоп.
1. 
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. 
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. 
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. 
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. 
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. 
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

102
v 
БӨ
ЛІМ
2. Бос орынға керекті қыстырма сөздерді қойыңыз. 
1. Уақыты болмады ма, ұмытып кетті ме, 
____________________________________
, досым туған күн кешіне келмеді.
2. 
____________________________________
, бұл мәселені талқылауды осымен доғарайық.
3. Адамдар 
____________________________________
, біз өзімізді сыйлауымыз керек.
4. Мамандық көп қой, 
____________________________________
, қаржы маманы, заңгер, өзіңнің кім болғың келеді?
5. 
____________________________________
, сіз үшін бұл жұмыс қиын ба?
6. 
____________________________________
, тапсырманы неге орындамай отырсың?
3. Бағандардағы сөздерді өзара байланыстырып, сөйлем құрастырыңыз.
Сөйлемдерді көшіріп жазыңыз.
Сен 
таңертең
музыка
әкесімен
отырсың
Мен 
үйіңде
кеше
алып
жүреді
Ақмарал
мәшинемен
адамдармен
тыңдап
бардым
Оның ағасы
дүкенде
көшеде
көп 
кетті
Әнші 
анаммен
сабаққа
қатты
келді
Атаңыз 
сахнаға
балабақшаға
көйлекпен
шықты
Сатушы 
немерелерін
өте әдемі
қонаққа
сөйлеседі
Сен
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Мен 
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Ақмарал
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Оның ағасы
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Әнші 
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Атаңыз 
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Сатушы 
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Ендеше
ең алдымен
Қысқасы
әйтеуір
Демек
мысалы
үйіңде
музыка
тыңдап
отырсың

103
v БӨ
ЛІМ
ОҚыЛыМ
1. Мәтінді оқыңыз.
Туған күн және мінез-құлық
    
    
    
    
«1»
 
нөміріндегі  адамдар  өмірге  құштар, 
әдемі, бірбеткей, мақсатшыл  жандар. 
Оларға  әрқашан  бірінші    орында  болған 
ұнайды.  Есте  сақтау  қабілеттері  керемет. 
Бір  уақытта  бірнеше  істерді  атқара  алатын 
қабілеттері де бар.
«2»
 
нөмірлі  адамдар  тыныш,  шусыз 
өмірді жақсы көретін адамдар. Олар  
адамдарды ренжітіп алуға қорқады. Сонымен 
қатар олар өте қарапайым, сыпайы адамдар. 
Достық, жақсы қарым-қатынас олар үшін өте 
маңызды.  Жан-жағындағы  басқа  адамдарға 
болысып, көмектескенді ұнатады.
«3»
 
нөмірі тілтабысқыш, қиялшыл және 
шығармашылық жұмысты ұнататын 
адамдар.  Бейтаныс  адамдармен  танысуды, 
бақытты етуге тырысуды жақсы көреді. Олар 
өте  атақты,  жиын-кештердің  «жұлдызы» 
атанған.
«4»
 
нөмірі 
жауапты, 
денсаулығы 
мықты, еңбекқор адамның бейнесін 
көрсетеді.  Бұл  нөмірде  туған  адамдар  бос 
уақыттарын  өз  отбасыларымен  бөліскенді 
жақсы  көреді.  Кейде  өз  айтқандарынан 
қайтпайтын мінез көрсетуі мүмкін.
«5»
 
нөмірлі  адамдар  шыдамсыз,  өте 
жылдам,  демалғанды  ұнатпайтын, 
бір  жерде  отырғанды  қаламайтын    адамдар. 
Олар  үнемі  жаңа  қиындықтармен  күресуді, 
жеңіске  жеңіп,  өз  жеңістеріне  масаттануды, 
жаңа,  бейтаныс  жерлерді  аралағанды,  жаңа 
нәрселерді үйренгенді ұнатады.
«6»
 
нөмірлі адамдар шындықты айтқан 
адал  жандар.  Сонымен  қатар 
қиялдағанды  ұнататын  қиялшыл  адамдар. 
Олардың  достары  үнемі  қиналған  кезде  «6» 
нөмірлі  адамдардан  көмек  сұрай  алатында-
рын  біледі,  себебі  олар  біреуге  көмектесуді, 
қуаныштарымен бөліскенді ұнатады.
«7»
 
нөмірлі 
адамдар 
жалғыздыққа 
ғашық  болған  адамдар.  Өзін-өзі 
қатаң  тәртіпте  ұстаған  жандар.  Шешім 
қабылдауға  асықпайтын  жандар.  Көреген, 
алғыр,  сыр  сақтағанды  жақсы  көретін  және 
қиялға бай жандар. 
«8»
 
нөмірлі  адамдар  үнемі  өзгелерге 
көмектесуді,  қиын  мәселелерді 
шешіскенді жақсы көреді. Тәуелсіз болғанды, 
өздерін-өздері 
басқарғанды 
ұнатады. 
Өзгелердің ережелерімен емес, өздері жасаған 
ережемен жүретін, өз мақсатына қалайда қол 
жеткізетін мықты адамдар.
«9»
 
нөмірде адамдармен тез сөйлесіп, дос тауып, оларға көмектесіп жүрген керемет жандар. 
Олар  өмірде  жолы  болған  адамдар.  Әрдайым  адамдарға  болысып,  жақын  араласып  
жүргенді ұнатады. 
Туған күніңіздегі сандар сіздің қандай  адам екеніңізді білдіреді. Осы сандар арқылы біз 
өзіміздің  әлсіз  жақтарымызды  жақсартуға  мүмкіндік  аламыз.  Ол  үшін  туылған  күніңіздің 
сандарын бір-біріне қосыңыз. Мысалы:
Ақпан 19, 1968              2+19+1968=1989=1+9+8+9=27=2+7=9
Сіздің туылған күніңіздің нөмірі “9”

104
v 
БӨ
ЛІМ
2. Мәтінді оқыңыз. 
Әлемді өзгерткен 10 адам
Шыңғыс хан (1165 -1162) – адамзат тарихындағы 
ең атақты, әлемге әйгілі өмірі құпияға толы қолбасшы. 
Оның нақты туған жылын да, қайтыс болған жылын да 
ешкім білмейді. Оның  мықты әскер құрып, жүргізген 
жаугершілік саясаты, кез келген адамды таңғалдырған 
қолбасшылық  қабілеті  оның  ерекше  жан  екендігін 
көрсетеді.
  Мартин  лютер  Кинг  (1929-1968)  –  атланталық   
арманшыл,  адамдарды  нәсілге  бөлген    нәсілшілдерге 
қарсы шыққан Америка азаматы. АҚШ-та нәсілшілдік 
мәселесінің  ушыққанына  қарамастан,  қиындықтың 
бәрін  бейбіт  жолмен  шешуге  тырысқан  адам.  1964 
жылы осы еңбегі үшін Кингке әлемдік Нобель сыйлығы 
тапсырылды.
Махатма  Ганди  (1869-1948)  –  үнді  халқын 
Ұлыбритания  отарынан  құтқаруға  атсалысқан 
күрескер.  1947  жылға  дейін  ағылшындармен 
келіссөздер  жүргізген.  Үнді  халқы  үшін  мәңгілік 
тәуелсіздік  белгісіне  айналған  Гандиді  өз  елінде 
әрқашан құрмет тұтады. 
 Альберт Эйнштейн (1879-1955) – ақылдылық пен 
дарындылықтың  белгісі.  1919  жылы  қатысымдық 
теориясын  дәлелдеген  Альбертті    әлем  ғалымдары 
бірауыздан  мойындап,  1921  жылы  оған  Нобель 
сыйлығы  тапсырылды.  Алайда  өз  жаңалығының 
адамзатқа  қауіп  төндірген  ядролық  қару  жасауға 
ықпалы болғанын естігенде қатты өкінген.
Нельсон  Мандела    (1918) –  Оңтүстік  Африкадағы 
азаматтардың  бас  бостандығы  үшін  шайқасқан,  өз 
өмірінің  26  жылын  түрмеде  өткізуден  бас  тартпаған 
адам. 1933 жылы апартеидтерге қарсы күрескені үшін 
Нобель сыйлығы берілді.

105

жүктеу/скачать 20,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: