Редакциялық алқа

122 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

051301 – «ХИРУРГИЯ» ДАЙЫНДЫҒЫНА БАҒЫТТАЛҒАН «ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА» МАМАНДЫҒЫНЫҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ  

123 

 

 

 

Пәннің атауы 

Қҧзыреттердің қҧрамдас бӛліктері  

Когнитивті 

(білім) 

Операционалды  

(дағдылар) 

Аксиологиялық 

(коммуникативті 

дағдылар) 

Қҧқықты 

Ӛздігінен білімді  

жетілдіру 

 

6-7 курс 

1 

Хирургиялық 

аурулар 

 

Аудиторияда игеруді және 

әрі қарай теория мен 

түсініктерді практикалық 

қолдану, және білімді 

хирургиялық іс-

әрекеттермен ұштастыру. 

 

Білімді практикалық іс-

әрекеттерде, 

диагностикалық және 

емдеу әдістерін таңдауда 

және клиникалық ойлауда  

қолдану. 

 

- пациентермен, 

тұрғындармен, 

әріптестермен, 

әлеуметтік қызмет 

қызметкерлерімен  

сӛйлескенде 

медициналық 

деонтология 

принциптерін сақтау;  

- басқа адамдармен 

тиімді қарым-қатынас 

жасау;  

- жеке адам 

компетенцияларының 

қалыптасуы 

(командада жұмыс 

істеу, келіссӛздер 

жүргізу, т.б.) және 

хирургтың персоналды 

қасиеттерінің (дәрігер 

мен пациенттің ара-

қатынасы, 

дисциплинаны сақтау, 

жауапкершілік, 

басшылық, стресстерге 

тӛзімділік, социалды, 

моральді және 

психологиялық 

адаптация және т.б.) 

Қазақстан 

Республикасының 

нормативті-құқықтық 

заңдарын білу, 

хирургиялық 

патологияларда 

диагностика мен 

емдеудің халықаралық 

протоколдарын білу, 

экспертиза түрлерін, 

хирургиялық 

операциялардың ретін, 

қан мен оның 

компонентерін құю, 

диагностиканың 

инвазивті әдістерін 

қолдану, еңбек 

қатынастарын және т.б. 

 

- белгілі бір іс-

әрекеттерді 

орындаудағы 

дайындық, кәсіптік 

есептерді шеше білуі, 

ӛз жұмысы 

нәтижелерін бағалай 

білу, ӛздігінен 

хирургиядан жаңа білім 

мен машықтар үйрене 

алуы;  

- жеке компетенциялар 

(ӛз деңгейін үнемі 

кӛтеруге дайын болуы, 

ӛз мамандығының иесі 

болуда, мамандық 

кризистары мен 

қиындықтарын жеңуде, 

ӛз білім траекториясын 

бүкіл ӛмір бойы 

жетілдіруге дайын 

болуы). 

 

124 

қалыптасуы. 

 

2 

Асқазан-ішек 

жолдарының 

хирургиялық 

аурулары 

 

-  ӛт тас ауруы (ӚТА);  

-  холецистит туралы 

түсінік;  

-  ӛт жолдарында тастың 

пайда болу теориялары;   

-  жедел холециститтің 

этиологиясы мен 

патогенезі; 

-  ӚТА классификациясы, 

клиникасы, ағымы, ӚТА 

асқынған және 

асқынбаған түрлері 

(ӚТА асқынбаған түрінің 

клиникалық кӛрінісіне 

дейінгі және клиникалық 

кӛрінісінен кейінгі 

сатылары, жедел 

обтурациялық 

холецистит, созылмалы 

рецидивті холецистит, 

холедохолитиаз);  

-  ӛт қуығы мен ӛт 

жолдарын қазіргі 

заманға сай клинико-

лабораториялық және 

аспаптық зерттеу 

тәсілдері 

(рентгенграфия, 

холецистохолангиографи

я, УДЗ, ЭРХПГ, КТ, 

лапароскопия, операция 

кезінде холангиграфия); 

-  ӚТА консервативті 

емдеу (дрілік заттармен 

емдеу, холелитолизис, 

-  ӚТА клиникалық 

белгілерін анықтау үшін 

науқасты зерттеу: 

шағымдары мен 

анамнез жинау, 

объективті зерттеу, 

ӚТА спецификалық 

белгілерін анықтау 

(Мерфи, Кер, Мюсси-

Георгиевский, Ортнер, 

Образцов);  

- қазіргі заманғы 

клинико-

лабораториялық және 

аспаптық зерттеу 

тәсілдері және олардың 

нәтижелерін білу.  

 

 

- ұжымда әртүрлі 

рольдік ойындар 

арқылы  

коммуникативті 

машықтарды дамыту. 

Мысалы, «науқас-

дәрігер», «дәрігер- 

дәрігер», «дәрігер- 

медбике», «дәрігер- 

бӛлімше меңгерушісі»; 

- ұжымда әртүрлі 

конфликтік 

жағдайларды шешу; 

- пациентпен, оның 

туыстарымен, 

жұмыстағы 

әріптестерімен сенімді 

қатынастар жасау. 

 

 

 

 

-  Қазақстан 

Республикасында 

хирургиялық 

науқастарға шүғыл, 

жалпы, 

мамандандырылған 

кӛмекті 

ұйымдастыру 

проблемасы; 

-  медициналық 

мекемелерде емдік-

қорғау, санитарлық-

гигиеналық және 

санитарлы-

эпидеиологиялық 

режимнің сақталуы 

(стационарлық 

режимді сақтау, 

асептика, 

антисептика); 

-  жедел аппендицит-

пен науқастардың 

диспансеризациясы, 

реабилитациясы, 

жұмысқа жарам-

дылығын анықтау;  

-  ҚР денсаулық сақтау 

ісінің негізгі 

принциптерімен 

және 

структурасымен 

танысу;  

-  халық денсаулығын 

сақтаудағы заңнама 

негіздерімен; 

-  оқулық, анықтамалық, 

нормативтік, 

ғылымдық 

ақпараттармен 

ӛздігінен 

жұмыс 

істеу. 

125 

холелитотрипсия) ӚТА 

хирургиялық еміне 

кӛрсеткіштер мен қарсы 

кӛрсеткіштер;  

-  хирургиялық емнің 

түрлері 

(лапароскопиялық 

холецистэктомия). 

-

  дәрігердің құқы-ғын, 

міндетін және 

жауапкершілігін 

білу. 

3 

Хирургияда 

ғы іштің жедел 

аурулары.  

 

-  жедел аппендицит 

түсінігіне анықтама; 

-  жедел аппендициттің 

этиологиясы және 

патогенезі; 

-  жедел аппендициттің 

жіктелуі, клиникасы, 

ағымы және асқынулары; 

- клинико-лабораториялық 

және аспаптық 

зерттеулердің жаңа 

әдістері; 

- аппендэктомияға 

кӛрсеткіштер; қарсы 

кӛрсеткіштер; 

- операцияға ену жолы,  

жансыздандыру түрлері, 

құрсақ қуысын 

дренирлеуге және 

тампонадалауға 

кӛрсеткіштер; 

- операция алдылық және 

операциядан кейінгі 

кезеңге кіріспе; 

- жедел ішек ӛтімсіздігі 

түсінігіне анықтама; 

- жедел ішек ӛтімсіздігінің 

этиологиясы мен 

патогенезі; 

-  дициттің клиникалық 

белгілерін анықтау 

мақсатында науқасты 

тексеру: шағымдары 

мен анамнездерді 

жинау, науқасты 

обьективті қарау, жедел 

аппендициттің арнайы 

белгілерін (Кохер-

Волкович, Кюммель, 

Ровзинг, Ситковский, 

Бартомье-Михельсон, 

Образцов, 

Воскресенский, 

Раздольский, Коуп) 

анықтау; 

-  қазіргі заманғы 

клинико-

лабораториялық және 

аспаптық әдістерді 

қолданып науқасты 

тексеру және алынған 

мәліметтерді 

интерпретациялау; 

-  жедел ішек 

ӛтімсіздігінің әр түрінің 

клиникалық белгілерін 

анықтау мақсатында 

науқасты тексеру, 

-  Камуникативті 

дағдиларды ұжым 

ішінде рольдік 

ойындар жүргізу 

арқылы дамыту 

«нақас-дәрігер», 

«дәрігер-дәрігер», 

«дәрігер-медбике», 

«дәрігер-бӛлім 

меңгерушісі»; 

-  ұжым ішінде қарама-

қайшылықтарды 

шешу дағдыларын 

дамыту(стреспен 

күрес); 

-  науқаспен, оның 

туысқандарымен, 

әріптестермен және 

басқа да 

медициналық 

қызметкерлермен ең 

сенімді қатынас 

орнату. 

-  Қазақстан 

Республикасындағы 

хирургиялық 

патологиясы бар 

науқастарға жедел, 

жалпы және 

мамандандырылған 

кӛмек кӛрсетулерді 

ұйымдастыру 

проблемалары; 

-  медициналық 

мекемелердегі 

емдеу-сақтандыру-

лық, санитарлық-ги-

гиеналық, 

санитарлық-

эпидемологиялық 

тәртіптерге талап 

қою (стационарлық 

тәртіпті, асептика 

және антисептика 

ережелерін 

қадағалау); 

-  жедел 

аппендицитпен 

ауырған науқастарда 

операциядан кейін 

еңбекке 

жарамдылығы мен 

Ақпараттармен ӛзіндік 

жұмыс (анықтамалық,  

ғылыми, нормативтік) 

жүргізу. 

 

126 

- жедел ішек ӛтімсіздігінің 

жіктелуі; 

- динамикалық және 

механикалық ішек 

ӛтімсіздігінің клиникасы, 

ағымы, асқынулары; 

- жедел ішек ӛтімсіздігі 

кезіндегі қазіргі заманға 

клинико-лабораториялық 

және аспаптық зерттеу 

әдістері; 

- жедел ішек ӛтімсіздігін 

консервативті емдеу әдісі; 

- жедел ішек ӛтімсіздігінде 

операциялық емге 

кӛрсеткіштер және қарсы 

кӛрсеткіштер; 

- резекция жасауға 

кӛрсеткіштер және ішек 

резекциясының әдістері; 

- операцияалдылық және 

кейінгі кезеңге кіріспе; 

 

- перитонит түсінігіне 

анықтама; 

- жедел перитониттің 

этиологиясы және 

патогенезі; 

- жедел перитониттің 

жіктелуі, клиникасы, 

ағымы және асқынуы; 

- перитонитті зерттеудің 

қазіргі заманғы клинико-

лабораториялық және 

аспаптық әдістері; 

- перитонитті кешенді 

емдеудің заманауи 

шағымдары мен 

анамнездерді жинау, 

науқасты обьективті 

қарау, жедел ішек 

ӛтімсізді-гінің арнайы 

белгілерін (Вильмс, 

Кивуль, Валь, Греков, 

Скляров, Спасок-

укоциий, Шиманс-Данс, 

Цеге-Монтвейль); 

-  қазіргі заманға клинико-

лабораториялық және 

аспаптық тәсілдерді 

қолданып науқасты 

тексеру және алынған 

мәліметтерді 

интерпретациялау (ЖІӚ  

рентген кӛрінісін 

интерпретациялау); 

-  жедел перитониттің 

клиникалық белгілерін 

анықтау мақсатында 

науқасты тексеру: 

шағымдарын және 

анамнез жинау, 

науқасты обьективті 

қарау, жедел 

перитониттің арнай 

белгісін (Щеткин-

Блюмберг) анықтау; 

-  қазіргі заманға клинико-

лабораториялық және 

аспаптық тәсілдерді 

қолданып науқасты 

тексеру және алынған 

мәліметтерді 

интерпретациялау; 

мүгедектікті бағалап 

реабилитациялау, 

диспансеризациялау 

мәселелері; 

-  ҚР-дағы денсаулық 

сақтаудың негізгі 

принциптері және 

құрылымы мен, ха-

лық денсаулығын 

сақтау 

заңдылықтарымен 

таныс болу; 

-  дәрігердің құқығын, 

міндетін және 

жауапкершілігін 

білу. 

 

 

127 

әдістері; 

- іштің сыртқы жарығы 

түсінігіне анықтама; 

- асқынған және асқынбаған 

іш жарығының даму 

этиологиясы, патогенезі; 

- іш жарығының 

элементтері; 

- асқынған және асқынбаған 

іш жарықтарының ( шап, 

сан, іштің ақ 

сызығы,кіндік, 

операциядан кейінгі 

жарықтар) жіктелуі, 

клиникасы, ағымы; 

- клинико-лабораториялық 

және аспаптық зерттеудің 

заманауи әдістері; 

-  іштің сыртқы 

жарықтарының емдеу 

принциптері: жедел 

хирургиялық емге 

кӛрсеткіш; қуыстық 

жарықтарды хирургиялық 

емдеудің ерекшеліктері; 

- операция түрі, 

жансыздандыру тәсілдері, 

жарықтың әртүрлі түрінде 

құрсақ қабырғасын 

нығайту әдістері; 

- операция алдылық және 

операциядан кейінгі 

кезеңге кіріспе. 

-  іш жарықтарының 

клиникалық белгілерін 

анықтау мақсатында 

науқасты тексеру: 

шағымдары мен 

анамнезін жинау, 

науқасты обьективті 

қарау, жергілікті 

белгілер; 

-  қазіргі заманғы 

клинико-

лабораториялық және 

аспаптық әдістерді 

қолданып науқасты 

тексеру және алынған 

мәліметтерді 

интерпретациялау. 

 

4 

Хирургиялық 

аурулар. 

 

- Варикоз ауруына, 

тромбофлебитке, 

посттромбофлебиттік 

синдромға, артерия 

-  варикоз ауруы, 

тромбофлебит, 

посттромбофлебиттік 

синдром, тамыр 

- науқаспен тиімді 

қарым-қатынасқа түсу 

үшін вербальды және 

вербальды емес 

-  Қазақстан 

Республикасындағы 

хирургиялық 

патологиясы бар 

-  Рухани ӛсуге, 

философиялық-

жаһанданулық және 

методологиялық 

128 

бітелуіне, тромбоз және 

эмболияға анықтама; 

- этиологиясы мен 

патогенезі; 

- жіктелуі және клиникасы; 

-  клиника-диагностикалық 

зерттеулердің заманауи 

әдістері;  

-  емдеу принциптері. 

 

бітелулері, тромбоз 

және эмболияның 

клиникалық белгілерін 

анықтау мақсатында 

нақасты тексеру: 

шағымдары мен 

анамнез жинау, 

науқасты обьективті 

қарау, жергілікті 

белгілеоді саралау; 

-  қазіргі заманғы 

клинико-

лабораториялық және 

аспаптық әдістерді 

қолданып науқасты 

тексеру және алынған 

мәліметтерді 

интерпретациялау; 

-  анамнез жинау. 

 

қатынас түрін қолдану; 

- науқастармен, олардың 

туысқандарымен және 

денсаулық сақтау 

мамандарымен қарым-

қатынаста тиімді 

әдістерді қолдану; 

- дәрігер мен науқас 

қарым-қатынасында, 

дәрігердің науқаспен, 

оның жанұя 

мүшелерімен, 

(әріптестерімен) 

қарама-қайшылықсыз 

қарым-қатынаста 

комуникативті 

дағдыларды пайдалану. 

науқастарға жедел, 

жалпы және 

мамандандырылған 

кӛмек кӛрсетулерді 

ұйымдастыру 

проблемалары; 

-  медициналық 

мекемелердегі 

емдеу-сақтандыру-

лық, санитарлық-ги-

гиеналық, 

санитарлық-

эпидемологиялық 

тәртіптерге талап 

қою (стационарлық 

тәртіпті, асептика 

және антисептика 

ережелерін 

қадағалау); 

-  жедел 

аппендицитпен 

ауырған науқастарда 

операциядан кейін 

еңбекке 

жарамдылығы мен 

мүгедектікті бағалап 

реабилитациялау, 

диспансеризациялау 

мәселелері; 

-  ҚР-дағы денсаулық 

сақтаудың негізгі 

принциптері және 

құрылымы мен, ха-

лық денсаулығын 

сақтау заңдылықта-

рымен таныс болу; 

-  дәрігердің құқығын, 

мәдениетті дамытуға 

талпыну; 

- тәртіп бойынша білімді 

жетілдіру; 

- жаңа әдебиеттерді 

пайдалану. 

 

129 

міндетін және 

жауапкершілігін 

білу. 

5 

Травматология 

 

- зақымдану механизмі, 

жіктелуі, 

дифференциялды 

диагностикасы, 

диагностикасы; 

- кеуде қуысы және иық 

үсті сүйектерінің 

зақымдануын зерттеу 

ерекшеліктері, қантамыр-

жүйке бағанасының және 

иық алды сүйектерінің, 

жамбас сүйектері мен 

омыртқаның, бӛксе 

сүйектерінің сынуының 

клиникасы, байланыс 

аппаратының 

зақымдануының 

патогномониялық 

белгілері. 

 

-  тірек-қимыл аппараты 

зақымданған 

науқастардан анамнез 

жинау, лабораториялық 

және аспаптық 

(рентгено-грамма) 

зерттеуден алынған 

мәліметтерді 

интерпретациялау; 

-  ауыр халдегі науқасқа 

жедел кӛмек кӛрсету; 

-  пневмоторокс, 

гемоторокс кезінде 

плевра қуысына 

пункция жасау; 

-  иық сүйектері 

сынығында қаңқалық 

қыспалардв дұрыс 

орнату; 

-  жамбас сүйектері, 

омыртқа бағанасы, 

ұршық буыны, 

сансүйектері 

сынықтары мен 

зақымданулары; 

-  операциялық ем: 

кӛрсеткіштері және 

қарсы кӛрсеткішері. 

 

Науқаспен, оның 

туысқандарымен және 

әріптестермен қарым-

қатынаста 

коммуникативті 

дағдыларды дұрыс 

қолдану. 

 

34-бап: 

Тегін медициналық 

кӛмектің кепілденген 

кӛлемі. 

35-бап: 

Ақылы медициналық 

кӛмектің тәртібі және 

негіздері мен алу реті. 

87-бап: 

Денсаулық сақтау 

аумағында құқықты 

қамтамасыз етудің 

кепілі. 

88-бап: 

Азаматтардың құқығы. 

89-бап: 

Балалар құқығы. 

91-бап: 

Науқастардың құқығы. 

92 -бап: 

Науқастардың 

міндеттері. 

93-бап: 

Медициналық 

кӛмектен бас тарту 

құқығы. 

94-бап: 

Азаматтардың 

келісімінсіз 

медициналық кӛмек 

кӛрсету. 

95-бап: 

Дәрігерлік құпия. 

Рефераттар жазу және 

қосымша әдебиеттерді 

оқу (аяқ-қолдың 

топографиялық 

анатомиясы, интернет), 

дәрігерлер 

конференцияларына 

қатысу. 

 

130 

 

 

6 

Балалар 

хирургиясы. 

 

-  АІЖ-ның анатомиясы, 

физиологиясы, қанмен 

қамтамасыз етілуі, 

нервтенуі, 

лимфатикалық жүйе 

схемасы; 

-  қалыпты физиологиясы 

мен топографиялық 

анатомиясының 

балалардағы 

ерекшеліктері; 

-  АІЖ-ның, тірек-қимыл 

жүйесі және несеп-

жыныс жүйесінің 

зақымдану 

синдромдарына 

түсініктеме; 

-  жарықтың анықтамасы 

түрлері; 

-  клиникалық кӛріністері, 

жіктелуі, аурулардың 

дифференциялдық 

диагностикасының 

критерилері, 

диагностиканың және 

емнің қазіргі заманғы 

әдістері. 

  

Науқаспен, оның 

туысқандарымен және 

әріптестермен басқа да 

медициналық 

қызметкерлермен ең 

сенімді қатына орнату. 

 

Гемотрансфузия, 

операциялық 

шараларда 

толтырылатын 

нормативті 

құжаттарды, науқас 

қанымен жұмыс 

жасағанда техникалық 

қауіпсіздіктің негізгі 

бӛлімдерін білу. 

 

Тематикалық жоспарға 

сәйкес СӚЖ орындау, 

білімді жетілдіру, 

Қосыша ақпарат кӛздерін 

пайдалану, баяндамалар, 

стендтер жасау және т.б. 

7 

Урология 

 

-  урологиялық аурулардың 

негізгі симптомдары; 

-  урологиядағы клинко-

лабораторлы 

зерттулердің қалыпты 

және патологиялық 

кӛрсеткіштері; 

-  ӛмір және ауру 

анамнезін жинау, 

қарау, аускультация, 

лабораторлы зерттеу, 

УДЗ, экскреторлы 

шолу урографияның, 

ицистографияның, КТ 

Клинка 

қызметкерлерімен, 

әріптетестермен, 

науқаспен және оның 

туысқандарымен қарым-

қатынас. 

«Денсаулық пен 

денсаулық сақтау 

жүйесі туралы» 

кодексін ұстану. ҚР 

кодексі 18.09.2009ж. 

№193-IV. 

Бап 91-Науқас 

Қосымша информация  

кӛздерін қолданып, 

рефераттарды жазу, 

презентацияларды жасау 

арқылыпән бойынша 

білімін жетілдіру. 

131 

-  урология практикасында 

кездесетін негізгі 

синдромдар: ауру сезімі, 

гематурия, анурия, жедел 

зәр кідіруі; 

-  зертту әдістерінің 

әдістері мен 

принциптері, заманауи 

зерттеу әдістері-

эндоурологиялық, 

радиоизотопты және т.б.  

-  заманауи емдеу әдістері.   

нәтижелерін талдау; 

-  инструменталды 

зерттеу әдістері-зәр 

қуығын 

катетеризациялау, 

цистоскопия, 

эндоскопиялық 

зерттеу және т.б. 

құқықтары.  

жүктеу/скачать 3,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: