12
арқылы арттыруға болады. Әрбір деңгейдегі тапсырма үлгісі әзірленген бағалау
тапсырмасының деңгейін анықтауға негіз болады.
Екінші кезеңде тапсырманың сипаттамалары анықталады, яғни әзірленген бағалау
тапсырмаларының компоненттері (мазмұны, кодтау, нұсқау, болжалды жауап пен
дистракторлар) мен тапсырманың белгіленген деңгейге сәйкестігі талданады. Санатқа жіктеу
кезеңіне қарағанда, бұл кезең мақсатты түрде, байыппен күш жұмылдыруды талап етеді.
1-кесте. Сипаттамалардың құрылымы
Талаптар
Төмен
Орташа
Жоғары
Мазмұны
Тақырыпқа, пәнге
қатысты базалық білім
Оқу бағдарламасының
мақсат-міндеттеріне
сәйкес талаптар
Жоғары және терең зерделеу
мен түсіну үшін қажет білім
Кодтау
Оқу мақсатын есепке
ала отырып, ақпаратты
түсіну
Оқу мақсатына сәйкес
ақпаратты таңдай білу
қабілеті
Оқу мақсатына сәйкес
ақпаратты мұқият техникалық
талдау, ұйымдастыру және
өңдеу
Нұсқау
Әрекеттерді қадамдап
орындау, базалық
деңгей дағдыларын
жүзеге асыру білігі
Күтілетін нәтижеге
қол жеткізуге
бағытталған қатесіз
әрекеттерді орындау,
талдау және қолдану
білігі
Сұранысқа байланысты әрекет
ету, жоғары деңгей дағдыларын
қолдану қабілеті, жинақтау
және жаңадан жасау
Дұрыс
жауабы
мен
дистракторлар
Болжалды жауаптардың
әртүрлі үлгілері
Күтілетін нәтижеге
сәйкес келетін үлгілер
Сындарлы, берілген
тапсырманың талаптарына
сәйкес келетін үлгілер
Үшінші кезең – бағалауға арналған тапсырманың мазмұнына түзету жасап, өзгертулер
енгізу кезеңі. Бұл кезеңде, қажеттілік болған жағдайда, тапсырманы санатқа жіктеу кезеңінен
бастап қайта қарауға және қажетті түзетулер енгізуге болады. Тапсырманы әзірлеуші
әзірленген бағалау тапсырмасының мазмұнын талдап, талаптардың деңгейлерімен (жоғары,
орташа, төмен) және сипаттамаларымен салыстырады, өзінің әрекетін бағамдап ойланады,
тапсырмаға енгізілген өзгерістердің нақты дәлелдемесі туралы рефлексия жасайды.
Осы бағалауға арналған тапсырмаларды әзірлеу және сараптау моделін бөлім, тоқсан
(оқу жылы) бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларын әзірлеу үшін жалпы білім беретін
мектеп мұғалімдерінің пайдалануына болады. Егер өткен жылдарда емтихандарға қойылған
талаптар ағымдағы жылда да өзгермеген болса, мұғалімдер бағалауға арналған тапсырманы
әзірлеу үшін сол ережелерге сүйенуіне болады. Ағымдағы жылғы емтихан тапсырмалары
өткен жылғы тапсырмалармен салыстырғанда әлдеқайда күрделі немесе қарапайым деген
мәселені болдырмау үшін, сапаны қамтамасыз ету мақсатында келесі амалдар орындалады:
- сарапшы/мұғалім былтырғы емтихан тапсырмалары мен осы жылғы емтихан
талаптары бойынша әзірленген тапсырмаларды талдайды, соңында ол екі емтихан
тапсырмалары бойынша жұмсалатын уақыт мөлшері қандай және екі емтихан
тапсырмаларына бірдей мөлшерде күш жұмсала ма деген сұрақтарға жауап береді.
- сарапшы/мұғалім белгіленген талаптар мен пән бойынша таңдап алынған бағалау
моделіне сәйкес тапсырмалардың күрделілік деңгейін көрсете отырып, екі емтихан
құжаттарының жалпы талаптарына қатысты өзінің пікірін негіздейді.
Әзірленген бағалауға арналған тапсырмалардың сәйкестігі (жарамдылығы) жиынтық
бағалау өткізген кезде белгілі болады, бұл жағдайда негізі жоқ тапсырмалар мен
қатал/орынсыз бағалау критерийлері анықталуы мүмкін.
Бағалауға арналған тапсырманың жарамдылығын тест спецификациясының
талаптарына сәйкестігін тексеру арқылы басқа тапсырма әзірлеуші немесе әзірленген
13
тапсырмаларды тест спецификациясымен сәйкестендіруші мұғалім бағамдайды. Әзірленген
тапсырмаларды басқа тұлғаның бағамдауы барысында ол 80 пайыз көлемінде тапсырманы
түзетуге қатысты ұсыныстар бере алады, мысалы:
- тапсырмада тым күрделі сұрақтардың кездесуі;
- бағалау критерийлеріне сәйкес келмейтін сұрақтардың болуы;
тапсырманың оқу мақсаты мен күтілетін нәтижелерге сәйкес келмеуі.
Бағалауды жоспарлау кезінде ескерілуі тиіс факторлар:
Достарыңызбен бөлісу: