Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ

  Арпа  бидай  сияқты  ертеден  өсіріліп  келе 

жатқан  дақыл  (б.э.  дейінгі  VI-V  мыңжылдық).  Оның  шыққан  тегі 

Алдыңғы Азия деп есептеледі. 

Дүниежүзілік  егіншілікте  астық  дақылдарының  ішінде  арпа 

маңызды  орын  алады  және  жыл  сайын 30  млн.  га  астам  жерге  себіледі. 

Оны  Қытай,  Үнді,  АҚШ,  Батыс  Европа,  кіші  Азия  елдерінде  өсіреді. 

ТМД  елдерінің  ішінде  арпа  өндірісі  негізінен  Украина  мен  Ресейде, 

айтарлықтай  егістігі  Балтық  жағалауы  елдерінде,  Белорусь,  Закавказье 

және біздің Қазақстанда. 

Қазақстанда  орта  есеппен  2005-2009  жж.  жыл  сайын  1,8  млн.  га 

алқапқа  себілсе,  оның  60%  Солтүстік  облыстардың  үлесінде  (Ақмола, 

СҚО,  Қостанай  және  Павлодар).  Осы  жылдары  еліміздегі  арпа 

астығының  орташа  өнімі  12,1  ц/га  болды.  Алайда  бұл  дақылдың 

потенциалды  өнімі  әлде  қайда  жоғары  және  аймақ  жағдайында  20-25 

ц/га және одан артық. 

Арпа  өсімдігінің  өнімділік  потенциалының  төменгі  деңгейде 

пайдаланылуы  негізінен  оның  өсірілуі  «қалдық»  технологиясы 

принципінде  дақылдың  морфологиясы  мен  биологиялық  ерекшеліктері 

аса ескерілмей іске асырылып келеді.