Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011


-топ тапсырмасы: «Жеке тҧлға туралы тҥсінік»



Pdf көрінісі
бет154/211
Дата06.02.2022
өлшемі2,14 Mb.
#82001
түріОқулық
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   211
Байланысты:
muhanbetjanova-pedagogikany-okytu

 
1-топ тапсырмасы: «Жеке тҧлға туралы тҥсінік» 
 
Тҧлға

біріншіден, дербес әрекет жасайтын субъект ретіндегі 
нақты жеке адам болмысының қайталанбас, ерекше әдісі, адамның 
қоғамдық ӛмірінің дара нысаны. тұлғаның мәні нақты индивидтің 
ӛзіндік ерекшелігінде, оның әлеуметтік жүйе шеңберіндегі ӛзімен-
ӛзі болу қабілетінде ашылады; екіншіден, адамдар арасындағы 
ӛзінің ұстаным-орнын еркін және жауапкершілікпен анқытайтын, 
қоғамның ӛкілі ретіндегі адам. Қоршаған ортамен, қоғамдық және 
адами 
қарым-қатынастар 
жүйесімен, 
мәдениетпен 
ӛзара 
әрекеттестікте қалыптасады. Адам әлеуметтену процесінде тұлғаға 
айналады. 
Индивид
 
(лат. individuum – бӛлінбейтін) – 1) жекелей табиғи 
тіршілік иесі. Homo sapiens түрінің ӛкілі филогенездік және 
онтогенездік дамудың, туа біткен және жүре біткеннің 
біртұтастығының ӛнімі, тән сипатты даралық белгілердің иесі 
ретіндегі адам; 2) адамзат қауымдастығының жеке бір ӛкілі; табиғи 
шектелу шеңберінен асып шыққан, құралдарды, белгілерді 
пайдаланатын және осылар арқылы ӛзінің мінез-құлқы мен 
психикалық процестерді меңгеретін әлеуметтік тіршілік иесі. 
Индивидтің сипаттамалары: 
-
психофихиологиялық ұйымдасуының тұтастығы; 
-
қоршаған 
ортамен 
ӛзара 
әрекетестіктегі 
орнықты 
тұрақтылығы; 
-
белсенділігі. 
Тұтастық белгісі индивидтің ӛмірлік қатынастарын жүзеге 
асыратын сан алуан функциялар мен механизмдер арасындағы 
байланыстардың 
жүйелі 
сипатын 
кӛрсетеді. 
Тұрақтылық 
индивидтің шындық болмысқа деген негізгі қатынастарының 
сақталуын анықтайды. сонымен қатар, икемділік, вариативтілік 
жайттарының болуын кӛздейді. Белсенділігі оынң ӛзін ӛзгертуге 
қабілеттілігін қамтамасыз етеді. 
Жеке тҧлғалық (индивидуальность)
 
– 1) жеке адамның 
қайталанбас, ӛзіндік ерекшелігі, тек соған тән ерекшеліктердің 


261 
жиынтығы; 2) басқа адамдардан ӛзінің әлеуметтік мәнді 
ерекшеліктері 
тарапынан 
сипатталатын 
адам; 
индивидтің 
психикасы 
мен 
тұлғасының 
ӛзіндік 
ерекшелігі, 
оның 
қайталанбастығы. Жеке тұлғалық темперамент, мінез белгілерінде, 
мүдделер сипатында, перцептивтік процестер мен зият санасында, 
қажеттіліктері мен қабілеттерінде кӛрінеді. 
Тәрбиенің негізгі мақсаты – қалыптасып келе жатқан жеке 
тұлғаның әлеуметтік тәжірибені меңгеруі, оның жан-жақты 
үйлесімді дамуы. Жеке тұлғаның даму мен қалыптасу мәселесінің 
кӛп ғасырлық тарихы бар. Ертедегі грек ғалымдарыжеке тұлғаның 
дамуына биологиялық факторлармен қоса әлеуметтік факторлар да 
әсер етеді деп есептеген.
Адам – ӛзіне тән биологиялық құрылысы бар тіршілік иесі, 
сондықтан да табиғат заңдары оның дамуына әсер етеді. Адам 
табиғатының ӛзгеруі адам ӛмірінің әлеуметтік жағдайларының 
әсерінен болады, адамның тектілігі тек биологиялық жағынан емес, 
сонымен қатар, тарихи даму нәтижесінде де пайда болады. 
Адамның жалпы дамуында, осылайша, негізгі екі бағыт байқалады: 
биологиялық және әлеуметтік. Адам биологиялық тіршілік иесі 
болып туады, алайда ӛз дамуы барысында ол әлеуметтік тіршілік 
иесіне айналады. 
 
2-топ тапсырмасы: «Тҧлғаның тәрбиеленуі мен қалыптасуы» 
Адамның жеке қасиеттері ӛмір жолында дамып, қалыптасатын 
болғандықтан, жеке тұлғаның «дамуы» мен «қалыптасуы» 
ұғымдары қолданылады. Даму табиғатқа, қоғамға, жеке тұлғаға тән 
жалпы қасиет болып табылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   211




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет