Павлодар қаласы №25 жалпы орта білім беру мектебі Теміржанова Меруерт Әсетқызы қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінің мұғалімі
жүктеу/скачать 121,06 Kb.
|
Сын т ойлау жайлы материалдар
- Бұл бет үшін навигация:
- Топпен жұмыс орындау
| 1) Жетімдік
2) Тоқшылық 3) Бозбала шақ,ғашықтық 4) Жастық шақ,батырлық 5) Ел қорғаны 6) Орындалған арман 7) Үміт 2-топ: Неліктен, Дулат Бабатайұлының өлеңін сұрай арнау үлгісінде жазылған дейміз? Риторикалық сұрау түрінде жазылған басқа қандай өлеңдерін білесіңдер? 3, 4-топ: Дулат Бабатайұлының «О, Ақтан жас, Ақтан жас...» өлеңі бойынша «Ақтанның болашағы» атты ойтолғау жазу болатын. «Топтастыру» стратегиясы арқылы оқушылармен бірлесе отырып, жай сөздермен емес, тақырыппен байланыстыра жаңа сабақтың атауын шығарамыз.Сабақтың қай құрылымында болмасын оқытушы осындай стратегияларды қолданғанда «Мен не ұтамын?» және «Оқушы не ұтады?» деген сұрақтарды есінен шығармауы керек. Топпен жұмыс орындау: І - топ тапсырмасы: «Жаныңда жүр жақсы адам» сурет салу. ІІ - топ тапсырмасы: «Жирен жаман әдеттен» өлең шығару. ІІІ- топ: «Жақсылық пен жамандық» тақырыбына шығарма жазу. Оқушылар жұмыстарын қорғайды, қорытынды шығарады. Спикерлер топтарды бағалайды. «Мағынаны тану» кезеңінде оқушыларды топқа бөлу арқылы сұрақтар дайындап, оны «Куббизм» стратегиясы арқылы жүзеге асыруға болады. Сұрақтар үш деңгейде әзірленеді. Дайындалған сұрақтарға оқушылар өз ойларымен жауап бере отырып, бұл сұрақтар оқушылардың деңгейіне сай топтастырылған немесе сұрақтардың өзін сұрыптауда «Жуан және жіңішке сұрақтар» стратегиясын оқытушы жүзеге асырады. «Болжау» стратегиясы бойынша оқушыларға сұрақтар қойылады. Сұрақтар интерактивті тақтаға жазылады.
Оқулықтарын ашқызып, өлеңді мәнерлеп оқу. С.Аронұлының «Жақсы мен Жаман адамның қасиеті» өлеңін болжай отырып, аялдамамен оқыды. 1 топ – «Біздің ойымызша С.Аронұлы жақсы адам мен жаман адамды толық сипаттап берді». 2 топ- «С.Аронұлы жалпы «Қасиет» деген сөздің мағынасын ашып, жақсы адамға тән қасиетті бөлек саралап берді», - деп ойлаймыз. Бұл тұрғыда оқушының шығармашылығы дамыды. Оқып отырып, «Түртіп алу» стратегиясы бойынша өздеріне таныс емес сөздерді қарындашпен белгілеп отырады. Тақтаға түсініксіз сөздер айтылып, сөздік жазылады: Әмме – түгел, барлық, күллі Парқы – бағасы Ұңғы – балтаның сап салатын жері Бұл стратегияның келесі бір кезеңі – ой-толғаныс. Мұнда "Венн диаграммасын" қолдану арқылы тақырыптардың ұқсастығы мен айырмашылығын көрсетуге болады. Өз болжауынан кейін оқушы ойында «Бұл өлең не туралы екен?» деген сұрақ туындап, өлеңге деген қызығушылығы артты. Ой толғауда «Венн диаграммасын» қолдануды тиімді көрдім.
Осы кезеңде оқушылардың тілдік дағдыларын қалыптастыру мақсатында сабақ тақырыбына байланысты «Дебат» яғни, пікір-сайыс өткізуге немесе «5 минуттық эссе» жаздыруға болады. Мұндағы мақсат – оқушылардың өзіндік көзқарасын қалыптастыру. Сол эссе жазғанда сабаққа қабілеті төмен деген оқушылардың өзі 5-6 сөйлемнен тұратын ойын жазса, соның өзі оқушыны сабаққа тарта білгеніміз. Ой бөлісу кезеңі: әр шумаққа түсініктер беріп, бірлесе талқылайды. Ақынның жаманның "көкірегі- көр, көзі- соқыр" деген сөз тіркесін оқушылар ерекше әсермен әңгімелейді. Әр топ оқушыларының бір-біріне ұқсамайтын тұжырымы, түйіні, өзіндік ой пікірін өлеңге қосады, постерлерін қорғайды. Ойлауын дамыта отыра осы шығармадан оқушылар өздері бір-біріне ізденіс жұмыстарына жетелейтіндей жобаларды да ұсынады. Сабақты қорыта келе, әр топ шығармадан бір-екі сөйлеммен жеткізе отыра тірек сызба ретінде негізгі түйінін шығарады. Жетекшілер бағалауға тоқталып, әр топқа бір ұсыныс ,бір марапаттау сөзбен қорытындылайды. Бағалау парағы арқылы нәтижеге сараптама жасайды. Үйге тапсырма: Жақсы адамда сенің ойыңша өлеңде айтылғаннан басқа қандай қасиеттер болуы керек жөнінде ой толғаңдар. Әрине алғашқы кезде қиын болды. Басты кезде уақытымның жетпей қалуы мені көп қобалжытты. Бұған себеп: оқушының баяу қозғалуы; ойын еркін жеткізе алмауы, өз ойын қағазға тез, жүйелі түсіре алмауы. Уақыт өте келе, оқушылардан бір өзгеріс байқадым. Ол –оқушылардың бір-бірінен қысылмай ойын еркін жеткізуі. Ең бастысы, біреудің пікірі құнды екенін түсіне бастауы мені таңқалдырды. Әр сабақ сайын сыныпта «Біреудің сөзін бөлме», «Талқылауды мұқият тыңда» т.б. қағидалар тақтада, қабырғада ілулі тұрды. Бұл қағидалардың үлесі көп болды. Оқушылардың сабаққа қызығушылығын оятқан, әсіресе, «Ой қозғау», «Болжау», «Венн диаграммасы», «Топтастыру» әдістері болады. Осы әдістер арқылы оқушылардың өз ойларын топта,ұжымда талдай бастады. Сабақ барысында және соңында «Бүгінгі сабақтың тақырыбы сендерді қызықтырды ма?» , «Достарыңның пікірін қалай бағалайсың?» т.б. сұрақтар беріп отырдым. Сәтті шыққан сабақтардан кейін мақсатыма жеткен жетпегенімді зерттеп, анализ жасап отырдым. Сол анализ арқылы жалпы сыныптың ынтасын жоғалтып алмауға тырыстым. Әр сабақта өтілетін стратегияларды түрлендіріп отыруды жөн көрдім. Ой толғау эссе стратегиясын көбіне сабақты қорытындылау кезінде немесе үй тапсырмасы ретінде қолданған тиімді. Осы эсселер арқылы ең бірінші баланың ойы дамиды. Бала өз ойын қағаз бетіне еркін түсіреді. Диалогтік оқыту модулін әдебиет сабағында қолдану арқылы байқағаным: қандай шығарма болса да, бұрынғыдай еріксіз емес, өз еріктерімен қажеттілік ретінде қызығып оқиды. Өткен сабақпен жеңіл, әрі толық байланыс болады. Кез-келген оқиғаның астарына ой жүгірту керек екендігін сезіне бастады. Оқытудың бұл түрінде оқушы ролі ерекше. Себебі, оқушылардың жеткен нәтижесі. Оқушы ұжыммен бірігіп жұмыс жасауды үйренеді. Мұғалімінң ғана емес, бір бірлерінің пікірлерін тыңдап, бағалауға дағдыланады. Еркін сөйлеулері байқалады. Орташа оқитын оқушылар да ортаға тартылып өз қырларын таныта бастады. Жазу сабақтарына көзқарастыры өзгерген. Мектепте оқытылатын кез-келген пәннің өзіндік орны бар. Әйтсе де халықтың рухани қазынасы, ұлттық діл қалыптастырудың бірден-бір қайнар бастауы болып саналатын ана тілі мен тіл әдебиеттің, ата тарихтың білім мен тәрбие беру жүйесінде мәні мен маңызы айрықша. Қорыта айтсақ, диалогтік оқыту модулінің негізінде оқушы мынадай жетістіктерге қол жеткізеді: - оқушының шығармашылық қабілеті шыңдалады; - өз ойын ортада еш қиындықсыз жеткізу, оның дұрыс екендігін дәлелдей алады; - білімді өз ізденістері арқылы алады, бірін- бірі оқыту, салыстыру, саралау; - өзін жеке дара тұлға ретінде тануға жол ашады; -мұғаліммен еркін сөйлесе алады, сырын айтып, бөліседі; - өзгенің ойын бағалау; - ой қорытып, өз бетінше тұжырым жасай алады. Caбaқты диaлoгтік oқыту мoдулiн қолдaну aрқылы сөйлeмейтін oқушының өзiн сөйлeтуге әрeкет жaсатуға болaтынын байқaдым. Oл үшiн мұғалiм оқушығa берeтін сұрaғын жүйeлі жoспaрлай бiлуі кeрек. Жaңа әдiс-тәсiлдердi жетiлдіріп, диалогтік oқытуды сабaқта үнемі қолдaну арқылы оқушылaрдың танымдық қaбілеттері aрттады, зерттеу жұмыстaрын жүргізуге дағдылaнады. Нәтижесінде тұтас педагогикалық үрдістер өзгертіліп, білім берудің тиімді деп танылған жаңа технологиялар дүниеге келуде. жүктеу/скачать 121,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|