Педагогика факультеті «Педагогика және психология» кафедрасы
жүктеу/скачать 3,74 Mb.
|
| Дәрістің мазмұны:
Прективтік жеке тұлғалық тестер алғашында клиникалық психологтың көмегімен диогностикада пациенттің мінез-құлқы мен күрделі эмоциональды бұзылушылықтарына арналады. Проективті тестердің пайда болуына негіз ретінде Фрейдтің теориялары яғни психопатологияны түсінуге түсініксіз пролцестер маңызды. Сәйкесінше проективті бағалау тұлғадағы түсініксіз конфликтерді, оның қорқыныштары мен мазасыздық ақиқатын ашу мақсатында қоладынылады. Прективті әдіс терминін алғаш ұсынған Л.Франк яғни бағалау әдістерін белгілеуде зерттеулуші анықталмаған и стимул бергенде, мазмұны нақты, маңызды жауаптар ұйғарылмаған жағдайда қолданылады. Осындай әдістер, жеке тұлғаны бағалауда тура емес әдіс-амал әкеледі, адамдарға өздерінің сезімдері анықталмаған материал құрастыруға, талап қоюушылық , өмірге деген қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді. Тестік көрсеткіштердің жауаптарында импульстердің түсіңкі белгілері тұлғаның қорғаныш механизмдері және басқа ішкі аспетілер айқындалады.Барлық проективті тестілер маңызды ерекшеліктілермен айрықшаланады. Олардың барлығы анықталмаған немесе құрлымды емес тестік көрсеткіш бола алады. Зерттеуші ешқашан да зерттелушіге тестілеу мақсатының ақиқатынын айтпайды,оның жауаптарын санайды немесе қорытындылайды.Құрлымдар да дұрыс немесе дұрыс емес жауаптар болу мүмкін емес және зерттелуші өзінің еркі бойынша жауап беруге құқылы. Соңында зерттелушінің жауаптары қорытындыланып зерттелушінің субьективті пікірлері мағыналы көрсеткіштерді негізделеді , яғыни өзінің Клиникалық тәжірибесіне сүйенеді. Проективті әдістердің көптеген түрлері бар. Линусей келесі 5 категорияға бөлінеді : 1.Ассоциативті әдіс,басқа 1-ші келген оймен немесе сезімнің пайда болуын көрсетеді және жауап бередуді талап етеді. Мысалы; «Лисенгердің ауызша ассоциативті тестісі және Роршахтың сия дағы тестісі» 2. Конструктивті әдіс. Бір нәрсені ойлап шығару мен тудыруды талап етеді. Мысалы « тақырыптық аперцепция тестісінде зерттелушігі жай көріністер бейнеленген сұр картиналар ұсынылады және де соған байланысты әңгіме құрастыруын , әлгі көріністе не болып жақандығын және кейіпкерлер қандай сезімде отырғанын бақыланады.» 3. Аяқтау әдісінде басты материалды көрсеткіште көрсетілген, зерттелушіге ойды аяқтау керек. Яғни аяқталмаған сөйлемдер берілу мүмкін. Мысалы; Мені ашуландыру мынадай жағдайда . Сонымен қатар Розенцвейгтің сүреттелген фрустрация тестісі және Ротттердің аяқталмаған сөйлем тестісі. 4. Экспресивті әдіс- өздерінің сезімдерін картинадағы немесе психодраммадағы суреттер арқылы білдіруді ұсынады. Мысалы; Адамды сал әдісінде К.Маховер зерттелушілерден адамның суретін салуды, содан соң қарама-қарсы жынысты адамды сұрайды. 5. Таңдау әдісі немесе тәртіпке келтіру, зерттелушіден көрсеткіштер жиынтығын таңдау немесе ретке келтіруді талап етеді. Мысалы Сонди тестісі адамдар бейнеленген сөйлемдерден өздеріне ұнаған және ұнамаған адамдарды таңдау құлылымы бар. Айта кету керек бұл проективті әдістің 5 категориясы өзара қосынды болып табылады, көптеген тестерде екі немсе одан да көп қолданылады. Проективті тестілердің ішінде көп тараған түрі «Роршшахтың сия дағы әдістемесі.» Герман Роршах атақты швейцар психиатры 1921 жылы сия дағы тестісін ойлап тапты. Тест 10 картинадан тұрады. Кратинада симметриялық дақтар бейнесі бар яғни қағаздың бетіне сияны тамызып және тең етіп бөлуді Роошах ұсынды. Бес картина қара-ақ, бесеуі түрлі-түсті. Тестіні сол зерттеушіге 2 этап бойнша жүргізеді. Зерттелушіге была деп нұсқау береді. « Міне сізге сия дақтарын көрсетемін және сіз олардың әрбіреуінен не көріп тұрсыз? Зерттелуші әрбір картинаны қолына алады, рет-теімен қарайды және ол дақта не көріп тұрғанын, ол дақтың оған нені есіне түсіретінін айтып беруі керек. Зерттеуші әрбір дақ туралы айтқанын жазып отырады. Барлық картинаның жауаптары алынғаннан кейін зерттелушіге сол баяғы ретпен картинаны көрсетеді. Зерттеушіден бұл стадиясында зерттелуші дақтарға мінездеме берерде зерттелушінің жауаптары ескеріледі. Егер мысалы; зерттелуші 1ші карта маған пілді есіме түсіреді десе, онда бұл дақтар сізге пілді еске түсіретін не? Деп сұрақ қою қажет. Каталог: dmdocuments dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1 dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205 dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат жүктеу/скачать 3,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|