Педагогиканыњ жалпы негіздері тарауы
Оқу танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру әдістері
жүктеу/скачать 4,08 Mb.
|
855b4653-98e6-4ba2-b1d4-a699e763ee35
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдістер Ынталандыру, талпындыру
- Оқытудың интерактивті әдістері
- Іске сәт! Оқыту әдістері Белсенді Топтық Жеке-өзіндік Тренинг әдістер
- Дәстүрлі -практикалық тапсырма орындау -жаттығу Пікірсайыстық әдістер тобы
Оқу – танымдық іс-әрекетті ынталандыру, мотивтендіру әдістері.
Оқу танымдық іс-әрекетінің тиімділігін бақылау, ескеру және өзін-өзі бақылау әдістері.
1. Педагогика (Под ред. Ю. Бабанского) Москва., «Просвещение,» 1988. Енді мына таблица арқылы әдістерді талдап көрейік: Оқыту әдістері және олардың функциялары. Мақсат – міндетті шешуде әдістік (+!) белгісі өте жоғары тиімді (+) тиімді (–) тиімсіз дегенді білдіреді Оқыту әдістерінің салыстырмалы тиімділігі таблица а)
«Ештеңені жаттап айтып беретіндей оқытып керегі жоқ, оны саналы түсініп меңгергені артық. Оқушылар мұғалімнің көмегімен оқығаны қандай пайда беретіні жөнінде ойлануы керек». Я.А.Коменский таблица ә)
Озық тәжірибені зертте! Озат тәжірибе: Л.В.Занков төменгі сынып оқушыларының оқуы мен дамуын зерттей келіп, оқушылардың жоғары сапалы білім мен дағды алуын баланың жан-жақты психикалық дамуымен (ақыл, ерік, сезім) байланыстырады. Жалпы даму кез келген пән бойынша білім, білік, іскерлік дағдыларының сапасымен өлшенсе, арнаулы дамыту белгілі бір пәнді меңгеру болып есептеледі. Ол сабағы да, дамуы да нашар оқушыларға оқу-тәрбие жұмысында көңіл аудару қажет деп есептеді. Жалпылама жүргізілетін педагогикалық тәжірибеде нашар оқушылар оқуда қалыс қалып отырады, ал оларды өз қатарымен теңестіруді көздеп жүргізілген жұмыстар артық жүк болып, жақсы нәтижеге жеткізбейді. «Оқуы нашар оқушылар оларды дамыту жұмысының үздіксіз жүргізілуін қажет етеді, ал үсті-үстіне даярлық жаттығуларын толтыра беру, онсыз да жетіспейтін дамуын тежейді... Нашар қабылдайтын оқушылардың жалпы дамуына үздіксіз жұмыс жасау ұтымы әсер етумен бірге, білім мен іскерлік дағдыны меңгеруге қолайлы жағдай жасайды. таблица б)
Артық етпес білгенің... Оқытудың интерактивті әдістері - гарвард әдісі (CASE – кейс стади) - проект қорғау - экономикалық объектілерді зерттеу әдісі , - дебат, т.б. туралы тауып оқы, практикаңда пайдалан! Іске сәт! Оқыту әдістері Белсенді Топтық Жеке-өзіндік Тренинг әдістер --іскерлік қарым-қатынас тренингі -әлеуметтік-рольдік тренингтер -психологиялық ойын-жаттығулар -ептілік тренингі -әлеуметтік психологиялық тренингтері Ойындық әдістер -іскерлік ойындар -сюжеттік – рольдік ойын -ойын саяхат -Танымдық ойындар -қимыл-қозғалыс ойындарының элементтері («қыз қуу», т.б.) -ұлттық ойындар -топтық пікірсайыс (полемика) -моральдық таңдау жағдаятын талдау -өмір тәжірибесінен қателіктерді талқылау -«миға шабуыл» Дәстүрлі -практикалық тапсырма орындау -жаттығу Пікірсайыстық әдістер тобы сурет.-Дәстүрлі және белсенді әдістердің өзара байланыстылығы сурет-Пәнді тиімді ететін әдістер Артық етпес білгенің... Ойын – оқыту әдісі Белгілі голландтық ойынды зерттеуші ғалым Йохан Хейзингтің есептеуінше «кез келген ойын еркін, өз еріктерімен ойналуы керек. Бұйрықпен, таңылып ойналған ойын-ойын емес.Ойын белгілі бір шеңберден шығу, күнделікті өмірден өзге іс әрекетке ену.» Ойынды кіші де үлкен де ойнайды. Ойын барысында жеткіншек тұлға болып қалыптасады, оның болашақта өміріне қажет болатын, оны жетістікке жетелейтін психикалық қасиеттері дамиды. Ойынның табиғатының өзі ерекше: барлығына ортақ қызығу, бәріне бірдей көңіл-күй, ортақ іс-әрекет, жеңістен алатын ләззат пен жеңілістен тартар күйік- бәрі ортақ, ұжымдық болады. Соңғы кезде ойындардың жаңа типтері пайда болды: оқытушылар мен оқушылар шешуі курделі мәселені шешуге мүмкіндік беретін ойындарды бірігіп ойнайды. Мұндай ойындарды шартты түрде «балаларға арналған үлкендер ойыны» немесе іскерлік ойындар деп те атауға болады. Бұл ойындардың сюжеттерінің авторлары болып мұғалімдердің өздері табылады. Бұл ойындардың өзіндік ерекшеліктері бар. Олардың негізгілері: -ойынның ұжымдық сипаты (ойынға нақты ойынға қатысушы да, көрермендерді де, белсенді қатыстыру); -ойынның маңызды, көкейкестілік мазмұнының болуы, бағыттылықтың болуы; - рольдерді бөлгенде педагогикалық әдептің, тапқырлықтың болуы (белсенді, лидерлерге емес, рольді белгілі бір қабілеттерін дамытуға көмек қажет балаларға беру); - белгілі бір рольдер ойналғанымен ойын спектакль емес, сондықтан оны дайындаудың қажеті жоқ, ойын бір-ақ рет, сол мезетте ойналғаны дұрыс. Сонда ғана шығармашылық, өзбеттерімен табу сияқты қасиеттері дамиды. -ойын әр мүшесінің белсенді позицияда бола отырып ұжыммен ортақ әрекет жасау, сөйтіп, ұжым субъектісі бола білуге тәрбиелейді. Элькониннің рольдік ойын туралы концепциясында рольдік ойын мазмұнын анықтауда басты мәселе роль емес, ондағы ойыншылар арасындағы қарым-қатынас, рольді ойнаушының мәселеге қатынасы анықталады деп көрсетеді. Ойын- үлкендердің жастарды оқытып- тәрбиелеу үшін, әлеуметтендіру үшін қолданатын әдістерінің бір түрі. Психологтардың көрсетуінше ойын барысындағы жеткіншектің шығармашылық белсенділігі эпизодты, не уақытша, сондай-ақ, үнемі көрінуі мүмкін, ол өз бетімен жаңалық ашу, не бар мағлұматты тиімді қолдана алу , ережені пайдалану деңгейінен, жаңалық ашу деңгейіне өтіп отыруы мүмкін.Дұрыс ұйымдастырылған, сауатты ойластырылған ойын оқыту әдісі бола отырып, тәрбиелік, дамытушылық және білімдік мақсатты шешуге мүмкіндік береді. Іскерлік ойын иммитациялық операциялық Іскерлік театр рольдік Сахналанған көрініс Психологиялық драма әлеуметтік драма Іскерлдік ойын төмендегідей кезеңнен тұрады. Даярлық кезеңі Орталық ойын кезеңі Талдау және жинақтау, жалпылау кезеңі ойынды құрастыру, жасау іскерлік ойынның жоспары ойынға жалпы сипаттама ойын мазмұны бойынша нұсқау беру ойынға енгізу материалдық жабдықтау тапсырманы топ болып орындау топ аралық пікір-талас ойынға қорытынды жасау талдау, рефлексия жұмысты бағалау, өзін-өзі бағалау қорытынды мен жалпылау нұсқау беру Өз бетімен жұмыс: тест А нализ, синтез, индукция, дедукцияны оқыту әдістеріне жатқызуға бола ма? Жатқызуға болады, өйткені олар білімді игерудің жолдары болып табылады. Анализ, синтез, индукция, дедукция оқушылардың ойлауының негізгі формалары, олар арқылы білім игереді, яғни бұлар оқытудың әдістері болып табылады. Анализ, синтез, индукция, дедукция – дидактиканың емес, психологияның категориялары. Сондықтан оқыту әдістері бола алмайды. Бұлар логикалық ойлау әдістері болып табылады, демек оқытудың әдістері емес. Болмайды, себебі индукция және дедукция оқытудың мақсатына әкелмейді. 2) Тек кейбір әдістер ғана оқушының оқуға қызығуы мен қажеттілігін тудыруға ынталандырады деген пікір дұрыс па? 1. Жоқ, бұл мектептегі барлық әдістердің бәріне тән функциялары. 2.Иә, тек кейбір әдістер, мысалы бақылау әдісі оқушыны оқуға ынталандырады. 3. Еш бір әдіс оқуға ынталандырмайды. 4. Әдістер – бұл мақсатқа жету жолдары, сондықтан одан басқа функцияларды орындамайды. 5. Оқуға ынталандыру – барлық әдістердің қосымша функциясы. 3) Неміс педагогы Гаудинг (1860 – 1923) былай деген: әңгімелесу мектептегі көп қолданылатын әдіс. Ал, сұрақты кім берген дұрыс? Жауабын біле тұра сұрақ қоятын мұғалім бе, керісінше сұрақты оқушы қойып мұғалім жауап берген дұрыс па? Бұл жағдайда оқушылардың өз беттілігінің дамуы тоқтап қалмай ма? - деп сұраған екен. Сіздер бұл туралы не ойлайсыздар? Пікірталасқа дайындалып келіңіздер. Оқуға ұсынылатын әдебиеттер: Ж. Қоянбаев, Р. Қоянбаев. Педагогика. Астана., 1998. И. П: Подласый. Педагогика. Москва., Владос. 1999. С. Мұхамбетова. Педагогика көмекші құрал. Ақтөбе., 2002. И. Ф.Харламов Педагогика. Москва., Высшая школа. 1990. Ж. Әбиев, С. Бабаев, А. Құдиярова. Педагогика. Дарын. Алматы., 2004. жүктеу/скачать 4,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||