Тапсырмаларды орындауға әдістемелік нұсқаулар

Тапсырмалар: Құбырлардағы ағыз режимін, үйкеліске арын шығынын, жергілікті кедергілерді еңсеруге арын шығынын анықтау.

Бұл тақырып бойынша есеп шығарғанда гидравликалық үйкеліс коэффициенттің анықтау маңызды сәттердің бірі болып табылады.

1. Рейнольдс санын есептік шығару. Қозғалыс режимін анықтау.

2. Ламинарлық режим үшін

λ = 64/Re

3. Турбуленттік режим үшін:

- тегіс үйкеліс аймағында ( Re <10⁴ )

λ = 0,316/Re^0,25;
- өтпелі аймақта (10⁴ < Re < 10⁵)

λ = 0,11 ∙ (∆ /d +68 / Re )^0,25

• 
  текшелі аймақта (Re < 10⁵)
  

4. Ұзындық бойынша арын шығынының мөлшері анықталады.

Жергілікті кедергілерде арын шығынының анықтау жөніндегі есеп шығарғанда келесі әдістемені ұстаған жөн:

1. Есепте кедергінің қандай түрлерінің алынып отырғанын анықтау

2. а) күтпеген кеңейту үшін кедергіге дейінгі және кейінгі қиылысу аландарына;

ә) иін үшін – бұрылу радиусына;

б) бекітуші арматура үшін ашылу дәрежесін және тағы басқаларына қарай кедергінің әрбір түрі үшін жергілікті коэффициентін S кестелер бойынша анықтау

3. Формула бйынша арынның жергілікті шығындарын есептеп шығару:

h_М.П. = ζ ∙(V² /(2∙g)).

Тапсырмаларды орындауға әдістемелік нұсқаулар берілген тапсырмалар бойнша әдебиттерден құбырлардағы ағыс режимін, үйкеліске арын шығынын, жергілікті кедергілерді еңсеруге арын шығынын жазу.

Әдебиттер: [2] 2.22, 2.23, 2.24,2.25

8. Студенттердің өздік жұмысына тапсырмалар

Тақырып 1 Кіріспе. Сұйықтар мен газдардың негізгі физикалық касиеттері

Өздік жұмысқа тапсырмалар:

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Сұйық және газ механикасы пәні және оның әдістері. Қысқаша тарихи мәліметтер.

2) Тұтқырлық және сұйықтағы үйкеліс туралы Ньютонньң заңы. Тұтқырсыз сұйық

2.Берілген қысым мен ыстықтықта құбырдағы тұтқырлық газдың тығыздығын анықтау.

3. Реферат жазу.

1 Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Сұйықтеңдесудің негіздері

2) Сұйықтың беттегі қысым күші. Архимед заңы.

2. Сұйықтеңдесудің негізгі тендеулері бойынша есептерді шығару.

3. Реферат жазу.

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Жылдамдық өрісі. Жылдамдық векторы дивергенциясы. Жылдамдық векторы циркуляциясы.

2) Үдету өрісі пен оның құраушылары. Сұйық элементтің деформациялық және айналмалы қозғалысы.

2. ағын сызығының теңтеулерін жазу.

3. Реферат жазу.

Тақырып 4 Сұйық және газ қозғалысының негізгі тендеулері
Өздік жұмысқа тапсырмалар:

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Ағын түтігі мен бip өлшемді ағын үшін шығыс, үзіксіздік, қайрат (Бернулли) және қозғалыс мөлшерінің тендеулері

2) . Гидромеханикалық процестер ұқсастығы туралы ұғым. Ұқсастық критериилері.

2. Идеал сұйық қозғалысы теңдеуі интегралы

3. Реферат жазу.

Тақырып 5 Сұйықтың құбырдағы қозғалысы және құбырларды сұйықағулық есептеу

Өздік жұмысқа тапсырмалар:

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Кавитация туралы ұғым. Дөңгелек құбырдағы ретті және peтciз қозғалыс.

2) Құбырдағы сұйықағулық соққы. Көпіршіктену (кавитация) туралы ұғым.

2. Құбырлардың сұйықағулық есептерін шығару.

3. Реферат жазу.

Тақырып 6 Сұйықтың тесіктерден және саптамалардан ағуы

Өздік жұмысқа тапсырмалар:

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Сұйықтың тұрақты тегеуірінде кішкене тесіктен ағуы.

2) Саптамалар арқылы ағу.

2. Саптамалардан ағу мезгіліндегі жылдамдықты және шығынды анықтау .

3. Реферат жазу.

Тақырып 7 Қатты денелердің ағысталуы. Шекаралық қабат

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Меншікті шығын және келтірілген меншікті шығын.

2) Бірөлшемді газ ағымының газодинамикалық қызметі кестесі.

2. Реферат жазу.

Тақырып 8 Екі текті ағындар қозғалысы

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Тығыздықтар пайдаболуы мен секірісі есебі.

2. Тік кұбырдағы бөлшектердің қалқу жылдамдығын анықтау .

3. Реферат жазу.

Тақырып 9 Батырылған ағыншалар

1. Сұрақтардың құрастырылуы:

1) Екіфазалы ағын туралы ұғым және олардың сипаттамасы.

2) Қатты бөлшектер ағындары көлігі. Бөлшектердің вертикаль құбырда жылжу жылдамдығы.

2. Ағыншалық негізгі бөлімін құру.

3. Реферат жазу.

Тақырып 10 Газқозғалым (газодинамика)

1) Үлкен жылдамдықпен қозғалғанда газдардың сығылғыштығы.

2. газдардың бip өлшемді қозғалыстарының негізгі теңдеулерінесетеу.

3. Реферат жазу.

Осы тақырыпқа қатысты мәселелер [1, §84 ] әдебиетте айтылған.

2. (Бернулли) және қозғалыс мөлшерінің тендеулері.

3. Шекаралық қабат туралы ұғым және оның теңдеулері.

4. Қанат тәрізді кескіннің ағысталуы. Н.Е.Жуковский теоремасы.

5.Үлкен жылдамдықпен қозғалғанда газдардың сығылғыштығы.

Барлық сұрақтар бойынша кенестер СОӨЖ-ның графигі не сәйкес өткізіледі.

Әр студент сабақтың әр түрінде болып, талқылауларда және топ жұмыстарына белсенді қатысуы керек. Сабақтан кешікпеулеріңізді сұраймын, бұл Сіздердің курстастарыңыздың жұмыс істеуіне кедергі жасайды. Сабақ үстіндегі тәртіпбұзушылықтың бәрі жазаланады, тіпті аудиториядан шығарып жіберуге дейін. Бір дәріс сабағына қатысқан үшін 4 бал қойылады.

Сабақты босатқан үшін келесі айып санкциялары орнатылды:

• 
  Дәрісте немесе практикалық сабақты себепсіз босатқаны үшін - 0 бал;
  

• 
  Сабаққа кешіккен үшін – 20 бал алынады;
  

Тапсырма уақытынан кеш орындалып тапсырылса, бал төмендетіліп қойылады.

Берілген материалды оқып шығу сияқты әр сабаққа дайындықпен келу міндетті.

Сіздің дайындығыңыз пәннің тиісті бөлімін оқытқаннан кейін практикалық жұмыстар және тестілеу кезінде сұрақтармен тексеріледі.

Ағынды бақылау жазбаша түрде тапсырылады. Емтихан тестік тапсырмалар бойынша немесе билеттер бойынша қабылданады және жүз балдық жүйе бойынша бағаланады.

11. Пән бойынша қорытынды рейтингін есептеу әдісі

Пән бойынша қорытынды бақылауы оқу жұмыс жоспарына сай емтиханнан құралады. Университеттің Ғалымдар Кеңесімен қорытынды бақылауы және үлгерім бойынша келесі салмақ үлестері орнықтырылған, 2-кестеде көрсетілген.

2-кесте - үлгерім және қорытынды бақылауы бойынша салмақ үлестері

Қорытынды бақылауының түрі	Бақылау түрі	Салмақ үлесі
Емтихан	Емтихан	0,6
	Үлгерім бақылауы	0,4