Пiкiр жазғандар: E. Омар – профессор, педагогика ғылымдарының докторы Ш. Оразов
жүктеу/скачать 2,01 Mb. Pdf көрінісі
|
Bastauysh mektep pedagogikasy Babaev
- Бұл бет үшін навигация:
- Я.А.Коменский
| табиғи
сәйкестiк принципi деп аталатын болды. Осы принцип адамға табиғаттың бiр бөлiгi ретiнде қарау қажет екенiн алға тартады, адамның табиғи күштерiн арқау етiп, бұларды оның дамуына пайдалануды ұсынады. Ежелгi дүние ғылымы адам тәрбиесiн табиғаттан бөле жүргізілетін iс деп тiптi де ойына алмаған. Көне Рим ораторы Цицерон: “Егер бiз табиғат iзiнен көсемге ергендей жүретiн болсақ, еш уақытта да адаспаймыз” – деп ұрандаған. Ұлы Я.А.Коменский бiрнеше ғасырлардан кейiн ұмыт қалған табиғи сәйкестiк идеясын қайта көтерiп, оның тәрбиедегi маңызын ашып бердi. Тәрбиенің табиғи сәйкестiк принциптерi осы ұлы педагог-ғалымның “Ұлы дидактика” кiта- бында мейлiнше толық келтiрiлген. Я.А.Коменский тәрбиенің табиғи негiздемелерiн қадам-қадаммен ашып бердi. Олардың қай-қайсысы да жоғары мән мағыналылығымен және ғылыми логикасымен ерекшеленедi. Төменде “Ұлы дидактика” кiтабы- нан келтiрiлген сiлтемелер мұның айғағы: Табиғат еш нәрсенi өз мезетiнсiз iске қоспайды. Табиғат өз әрекеттерiн сапырылыстырмайды, әрқайсысын өз алдына, белгiлi тәртiпте орындайды. Табиғат өзiнің әрқандай әрекетiн iшкi құрылым түзуден бастайды. Табиғат қандай да қалыптастыру iсiн жалпыдан бастап, ерекшесiмен тамамдайды. Табиғат секiрiс жасамайды, оның әрекетi бiрiздi iлгерiлеу. Табиғат бастаған iсiн ақырына жеткiзбей тоқтамайды. Табиғат әрқандай қарама-қарсылықтар мен зияндыларды мұқият айналып өтедi. Табиғат ешқашан жарамсызды пайдаланбайды. Табиғат материяны формаға келетiндей етiп пайдаланады. Табиғат жеңiлден қиынға қарай қозғалыс жасайды. Табиғат өзіне артық жүктеме алмайды. Табиғат асықпайды, алға қарай жайымен iлгерілейдi. Табиғат ешнәрсенi өзi пiсiп жетiлмей, сыртқа шығаруға асықпайды. Табиғат әрдайым өзіне көмектеседi. 50 Табиғат барша затты тұрақты байланысқа келтiрген. Табиғат заттардың сандық және сапалық қатынастары арасында теңдiк сақтайды. Оқушының табиғатына тән емес нәрсенің бәрi ол үшiн жат. Мұғалiм табиғаттың үкiмшiсi емес, оның жәрдемшiсi; оны түзушi емес, жаңалаушы. Я.А.Коменскийдің табиғи сәйкестiк принципiн жүктеу/скачать 2,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|