ПОӘК 042-18. 39 113/01-2013 10. 09. 2013 ж. №1 басылым 107 беттің 1

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 101 
 
d)
  IBM PC, Macintosh, Cray, ЭЛЬБРУС 
e)
  PDP-11, IBM/360, ІВМ-7094 
61 Үшінші буын ЭЕМ 
a)
  Mark I, ENIAC, БЭСМ, Урал 
b)
  М-220, Мир, БЭСМ-4, Урал-11, ІВМ-7094 
c)
  PDP-11, IBM/360, CDC 6600, БЭМС-6б Минск-32 
d)
  IBM PC, Macintosh, Cray, ЭЛЬБРУС 
e)
  PDP-11, IBM/360, ІВМ-7094 
62 Екінші буын ЭЕМ 
a)  Mark I, ENIAC, БЭСМ, Урал 
b)
  М-220, Мир, БЭСМ-4, Урал-11, ІВМ-7094 
c)
  PDP-11, IBM/360, CDC 6600, БЭМС-6б Минск-32 
d)
  IBM PC, Macintosh, Cray, ЭЛЬБРУС 
e)  PDP-11, IBM/360, ІВМ-7094 
63 Бірінші буын ЭЕМ 
a)  Mark I, ENIAC, БЭСМ, Урал 
b)
  М-220, Мир, БЭСМ-4, Урал-11, ІВМ-7094 
c)
  PDP-11, IBM/360, CDC 6600, БЭМС-6б Минск-32 
d)
  IBM PC, Macintosh, Cray, ЭЛЬБРУС 
e)
  PDP-11, IBM/360, ІВМ-7094 
64  Бесінші буын ЭЕМ мақсаты қандай? 
a)
  Олардың негізі сапасы жоғары интеллектуальды деңгейде болуы керек 
b)  Компьютерді құрастырудың жаңа принциптерін жасау 
c)
  Арзан компьютерлерді жасау 
d)
  Жоғары өнімді дербес компьютерлерді жасау 
e)  Бір интеллекті адам-машина ойлап табу 
65 Текстік режимде рұқсат етілген  экран мүмкіндігі ... санымен анықталады: 
a)  Символдар байтпен 
b)  Экран жолындағы символдармен 
c)
  Тігінен және көлденеңінен пиксельдер саны 
d)  Экрандағы жолдар мен бағандар  
e)  Жолдар 
66 Дисплейдің жұмысы кезінде текстік режимде экранның бір позициясын ... алады 
a)  Бір пиксель 
b)
  Бір символ 
c)  Бір сөз 
d)  8 пиксель 
e)  Бір жол 
67 Принтер – бұл ... 
a)
  Сыртқы жады құрылғысы 
b)  Ақпаратты жазу құрылғысы 
c)  Енгізу құрылғысы 
d)  Ақпаратты шығару құрылғысы 
e)  ТЕҚ 
68 Бір функционалды белгілерге біріктірілген ақпаратты беру каналдарының тобы қалай аталады? 
a)
  Ұяшық  
b)  Триггер 
c)
  Шина 
d)
  Регистр 
e)  Слоттар 
69 Тышқан – бұл... 
a)
  Экрандағы курсорды басқару құрылғысы 
b)  Графикалық ақпаратты енгізу құрылғысы 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 102 
 
c)
  Компьютерге қағаздағы ақпаратты енгізу құрылғысы 
d)
  Курсорды ішінен басқаруға арналған құрылғы 
e)
  Ақпаратты өшіру құрылғысы 
70 Мәліметтермен логикалық амалдар ... орындалады 
a)
  ТЕҚ 
b)
  ЖЖ 
c)
  АЛҚ 
d)
  ҚМДЖ 
e)
  Жедел жады 
71 Аналық тақшаға перифериялық құрылғылар ... арқылы қосылады 
a)
  Регистрлер  
b)
  Контроллерлер  
c)
  Шиналар 
d)  Слоттар 
e)  Триггерлер 
72  Боялған лента картриджі ... қолданылады 
a)
  Матрицалық принтерлерде 
b)
  Сия бүріккіш принтерлерде 
c)
  Лазерлік принтерлерде 
d)
  Стримерлерде  принтерлерде 
e)
  Сканерде  
73 Бас тиектен өтетiн бiр айналым жазбаның оқуы, магниттi диск бет жағының бiр бөлiгi: 
a)  Жолдар 
b)
  Сектор 
c)
  Регистр 
d)  Каталог 
e)  Ұяшық 
74 Ашық архитектура принципі нені білдіреді: 
a)  Компьютер тұтас бөлінбейтін бөлікті құрылғы 
b)
  Ескірген бөліктерін оңай ауыстыру мүмкіндігі 
c)  Компьютердің жаңа деталі бұрын қолданылған құрылғылармен сәйкесжұмыс істей алады 
d)  Компьютер жинақтауда бұл принцип қолданылмайды 
e)  Бір детальді айырбастау барлығын  айырбастауға әкеледі 
75 Жады мен процессор арасындағы ақпаратты алмастыруды қамтамасыз етеді 
a)
  Триггер 
b)  Шина 
c)  Слоты 
d)  Регистр 
e)  Контроллер 
76 Сыртқы құрылғыларды басқаратын электронды сызбалар – бұл  
a)  Плоттер  
b)  Драйверлер 
c)  Контроллерлер 
d)  Сканерлер 
e)
  Шифраторлар  
77  Дұрысын көрсет  
a)  Пернетақта – енгізу құрылғысы 
b)
  Принтер – кодирока құрылғысы 
c)
  Монитор - енгізу құрылғысы 
d)  CD-ROM - енгізу құрылғысы 
e)
  Тышқан – шығару құрылғысы 
78 Процессор бұл ... 
a)  Қағазға ақпарат шығару құрылғысы 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 103 
 
b)
  Ақпаратты өңдеу құрылғысы 
c)
  Магниттік дискіден ақпаратты оқу құрылғысы 
d)
  Компакт-дисктен ақпаратты оқу құрылғысы 
e)
  Ақпаратты сақтау құрылғысы 
79 Адам миын компьютердің қай құрылығысы модельдейді 
a)
  Жедел жады 
b)
  Тұрақты жады 
c)
  Процессор 
d)
  Принтер 
e)  Монитор 
80 Пернетақта – бұл  
a)
  Ақпаратты өңдеу құрылғысы  
b)
  Ақпаратты енгізу құрылғысы 
c)  Ақпаратты сақтау құрылғысы 
d)  Ақпаратты шығару құрылғысы 
e)  Ақпаратты қағаздан компьютерге енгізу құрылғысы 
81 Ақпаратты ұзақ уақытқа сақтауға арналған құрылғылары 
a)
  Жедел жады 
b)
  Сыртқы жады 
c)
  Процессор  
d)
  Монитор 
e)
  Дисковод 
82 Қай құрылғымен ақпаратты шығаруға болады 
a)
  Сканер 
b)
  Процессор 
c)  Плоттер 
d)  Жедел жады 
e)  Тышқан  
83  Жады – бұл ...  
a)
  Магниттік дисклерге ақпарат жазу құрылғысы 
b)  Ақпаратты сақтау құрылғысы 
c)  Ақпаратты өңдеу құрылғысы  
d)  Ақпаратты енгізу құрылғысы 
e)  Ақпаратты шығару құрылғысы 
84 Жедел жадының сипаттамасы 
a)  Көлем, оқу жылдамдығы, тактілі жиілігі 
b)  Адрестік кеңістігі, тактілі жиілігі, көлемі 
c)  Разрядтылығы  
d)  Тазалығы, қуаты  
e)
  Көлем, қолжетерлігі 
85 ДК негізгі құрылғылары 
a)  Тышқан, монитор, пернетақта, жүйелік блок 
b)  Жүйелік блок, дисплей, пернетақта, принтер 
c)  Дисплей, пернетақта, принтер 
d)
  Тышқан, монитор, жүйелік блок 
e)
  Монитор, пернетақта, жүйелік блок 
86  Шина – бұл... 
a)
  Мәліметтерді берудің жүйелік магистралі 
b)
  Сандардың бөлшек бөлігін өңдеу құрылғылары 
c)  Ақпаратты енгізу құрылғысы 
d)
  Нақты ішкі құрылғының жұмысын басқаратын электронды схема 
e)
  Таңбалық жүйе, кейбір алфавиттердің символдық жазылу ережесі 
87 Адаптер (контроллер) – бұл ... 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 104 
 
a)
  Сыртқы құрылғыны басқаратын электронды сызба 
b)
  Нақты сыртқы құрылғыны процессормен байланыстыратын программа 
c)
  Компьютерге жаңа сыртқы құрылғыны қосуға мүмкіндік беретін құрылғы 
d)
  Провод 
e)
  Микросхемалар 
88 Аналық тақшада ... орналасқан 
a)
  Драйвер, процессор, контроллер 
b)
  ОП, чипсет, ЖЖ, слоттар, микросхама BIOS 
c)
  ЖЕСҚ, контроллерлер 
d)  регистрлер 
e)
  Дұрыс жауап жоқ 
89 Процессордың негізгі сипаттамасы ... 
a)
  Тактілі жиілігі, жады көлемі, мәліметтерді беру жылдамдығы 
b)  Разрядтылығы, адрестік кеңістік, мәліметтерді беру жылдамдығы 
c)  Тактілі жиілігі, разрядтылығы, адрестік кеңістік 
d)  Өнімділігі 
e)
  Көлем, тактілі жиілігі 
90 Компьютерде ақпараттың дұрыс жүру жолын көрсетіңіз 
a)
  Енгізу – Өңдеу - Шығару 
b)
  Енгізу – Сақтау - Өңдеу – Сақтау - Шығару 
c)
  Енгізу – Сақтау - Өңдеу – Шығару 
d)
  Енгізу – Өңдеу – Сақтау - Шығару 
e)  Дұрыс жауап жоқ 
91 Санау жүйесі, санау, нөмірлеу — ... 
a)
  натурал сандарды атау және цифрлық символдар арқылы белгілеу әдістерінің жиынтығы 
b)  Сандарды жазу 
c)  0,1 
d)  0,1,2,3,4,5,6,7 
e)  0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F 
92 Ондық санау жүйесіндегі 10 саны екілік санау жүйесінде қалай жазылады: 
a)  1000 
b)  1010 
c)  0010 
d)  0100 
e)  1100 
93 Екілік санау жүйесіндегі 10
2 
саны екілік санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді: 
a)  4
10
 
b)  2
10
 
c)  10
10
 
d)  20
10
 
e)  8
10
 
94 Мына 10
16
 сан ондық санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді: 
a)  10
10
 
b)  010
10
 
c)  16
10
 
d)  32
10
 
e)  15
10
 
95 А
16
 саны ондық санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді: 
a)  16 
b)  10 
c)  64 
d)  32 
e)  15 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 105 
 
96 20
16
 саны ондық санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді:
 
a)  10
10
 
b)  1010
10
 
c)  16
10
 
d)  32
10
 
e)  64
10
 
97 F
16
 саны ондық санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді:
 
a)  10
10
 
b)  1010
10
 
c)  16
10
 
d)  32
10
 
e)  15
10
 
98 FA
16
 саны ондық санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді:
 
a)  250
10
 
b)  256
10
 
c)  16
10
 
d)  32
10
 
e)  1018
10
 
99  10010110
2 
саны он алтылық санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді: 
a)  94
16
 
b)  97
16
 
c)  95
16
 
d)  96
16
 
e)  99
16
 
100   11010111
 2
 саны сегіздік санау жүйесіндегі қай санға сәйкес келеді: 
a)  494
8
 
b)  125
8
 
c)  76
8
 
d)  327
8
 
e)  99
8
 
 
 
Емтихан сұрақтары
  
1.  Компьютердің архитектурасы. ЭЕМ ұйымдастыру принциптері.  
2.  Компьютерлік техниканың даму тарихы, ЭЕМ буындары және олардың классификациясы. 
3.  Есептеуіш машиналардың кластары.  
4.  ЭЕМ мәліметтерді көрсету.  
5.  ЭЕМ-ның арифметикалық негіздері.  
6.  ЭЕМ-ның логикалық негіздері. 
7.  ЭЕМ-ның функционалды ұйымдастырылуы.  
8.  Процессордың командалық циклі. ЭЕМ құрылғысын ұйымдастыру.  
9.  ЭЕМ-ның жадысын ұйымдастыру. Компьютердің жадысын басқару.  
10. Микропроцессорлық жүйенің архитектурасы.  Микропроцессорлық жүйенің базалық 
архитектурасы.  
11. Процессорлік модуль.     (Орталық процессор,    графикалық процессор). 
12. Негізгі операциялардың орындалуы.  
13. Ішкі жүйенің жұмыс істеуі. Үзіліс.   
14. Енгізу/шығарудың базалық жүйесі.  
15. Интерфейстер. Интерфейстер классификациясы. 
16. Микропроцессорлар архитектурсының эволюциясы және микроЭЕМ. 
17. Жадыны ұйымдастыру және қорғаныс (сақтану) режимі. Жадыны қорғау.  
18. Процессордың жылдамдығын ұлғайту.  
19. Конвейерлер. Параллелизм.  
20. ЭЕМ архитектурасының қазіргі заманғы даму тенденциясы.  

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 106 
 
21. Жүйелік тақшаның компоненттері.  
22. Жүйелік тақшаның формфакторлары. Жүйелік тақшалар 
23. Мультикомпьютерлер және мультипроцессорлар,  кластерлер-қызметі және ұйымдастыру 
принциптері.  
24. Дербес  компьютерлердің  пайда  болуы.  Алғашқы  ДК  пайда  болғанға  дейінгі  компьютерлердің 
даму тарихының кезеңі.  
25. Компьютерлердің  дамуының  негізгі  кезеңдері.    Механикалық  калькуляторлар.  Бірінші 
мехнаникалық компьютер.  
26. Электронды 
компьютер.  Қазіргі  заманғы  компьютерлер.  Электронды  лампалардан 
транзисторларға. Интегралды схемалар.  
27. Бірінші микропроцессор. Дербес компьютердің пайда болуы.IBM компаниясының қазіргі замнғы 
дербес компьютерлері.  
28. ДК  компоненттері,  жүйелік  жобалары  және  оның  мүмкіндіктері.  ДК  үшін  программалық 
жабдықтардың  индустриясының  стандарттарын  кімдер  белгілейді.  ДК  аппараттық  құралдар 
нарығын кімдер бақылайды. Жүйе типтері. Жүйе компоненттері. 
29. Жедел жады. Жады қателіктерін түзету. Жады модульдері. Жады көлемін ұлғайту. Жедел жады: 
негізгі  түсініктер.  ROM  типті  жады.    DRAM  типті  жады.  Кэш-жады  –  SRAM.  Жедел  жады 
жылдамдығы.  
30. Мәліметтерді  сақтаудың  магниттік  құрылғылары.  Магниттік  тасымалдауыштарда  мәліметтерді 
сақтау.  Мәліметтерді  кодтаудың  әдістері.  Мәліметтерді  магниттік  тасымалдауыштарда 
сақтаудың даму тарихы.   
31. Қатты  диск  жинақтағыштары.  Қатты  диск  дегеніміз  не?  Жаңа  жетістіктері.  Қатты  диск 
жинақтағыштарының  жұмыс  принциптері.  Қатты  диск  жинақтағыштарының  негізгі 
компоненттері. Қатты диск жинақтағыштарының сипаттамалары.  
32. Ауысымды 
сақтаушыларымен  жинақтағыштар.  Не  үшiн  ауысымды  сақтаушылармен 
жинақтағыштарды  пайдалану.  Жиналмалы  магниттi  жинақтағыштарды  шолу.  Жиналмалы 
жинақтағыштар  үшiн  интерфейстер.  Қатты  дисктермен  көлемінің  салыстырылы  жиналмалы 
жинақтағыштары.  Флэш  -  жады.  IBM  Microdrive  жинақтағыш.  Магниттi  ленталы 
жинақтағыштар.  
33. Мәліметтерді  оптикалық  құрылғыларда  сақтау.  Оптикалық  технология.  CD-ROM  дегеніміз  не? 
DVD 
жинақтағыштар. 
Оптикалық 
тасымалдауыштардың 
форматы. 
CD/DVD 
жинақтағыштарының  типтері.  CD-ROM  жазушы  жинақтағышы.  Қайта  жазылатын  құрылғылар 
стандарты  және  DVD  диск.  Оптикалық  жинақтағыштардың  мәселелерін  шешу.  CD/DVD 
жинақтағыштары үшін драйверлер және программалық жабдықтары. 
34. Жинақтауыштарды үйлесімділігі және орнату. Оптикалық жинақтауыштарды орнату. Кез келген 
типтегі жинақтауыштарды орнату. Форматтау. Дискті алмастыру. Қатты дискті орнату.  
35. Бейнеадаптер  және  мониторлар.  Ақпаратты  кескіндеу  технологиясы.  Монитор  таңдау 
критерилері.  Бейнеадаптерлер.  Үшөлшемді  графиканы  күшейткіштер  (3D  Accelerator).  Жаңа 
бейнеадаптерді орнату немесе жетілдіру. Мультимедиа үшiн бейнеадаптерлер. Мониторлар және 
адаптерлердiң ақауы.  
36. Аудиоаппаратура.  Дыбыстық  тақшалардың  дамуы.  Мультимедиалық  компьютерлер  тарихы. 
Аудиожүйе компоненттері. Дыбыстық тақша таңдау критерилері. Дыбыстық файлдар. Дыбыстық 
тақша: негізгі түсініктері және терминдері. 
37. Енгізу-шығарудың  тізбектей,    параллель  және  басқа  да  интерфейстері.  Енгізу-шығару 
порттарына  кіріспе.  USB  және  IEEE-1394  (i.Link)  FireWire.  Стандартты  тізбектей,    параллель 
порттар. Тізбекті порттар. Параллель порттар.  
38. Корпус және қоректену блогы. Қоректену блогының рөлі. Қоректену блогының жұмыс принципі 
және  міндеті.  Жүйелік  тақшаның  қоректену  разъемдары.  Перифериялық  құрылғылардың 
қоректену разъемдары. Қоректену блогының қызметі. Қоректену блогына қатысты қиындықтар. 
Қоректену  блогын  жөндеу.  Қоректену  блогын  айырбастау.  Қоректену  желісіндегі  қорғау 
құрылғылары. RTC/NVRAM батареялары. 
39. Компьютерді 
жинау  және  жетілдіру.    Компьютер  компоненттері.  CD/DVD-ROM 
жинақтауыштары. Аппараттық және программалық ресурстары.  

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 107 
 
40. Компьютерлерді  шашу  және  жинау.  Жүйелік  тақшаны  орнату.  Кездесетін  проблемалар  және 
оларды түзету тәсілдері. Операциялық жүйені орнату.