Принциптері
Бухгалтерлік жазулардағы қателерді түзету тәсілдері
жүктеу/скачать 2,61 Mb. Pdf көрінісі
|
Байболтаева-Н.Ә.-Бухгалтерлік-есеп-принциптері
|
Бухгалтерлік жазулардағы қателерді түзету тәсілдері Есеп регистрлерін ұқыпты түрде, қатесіз жүргізу қажет. Егер регистрлерде бухгалтерлік жазуларды орындауда қателер жіберілетін болса, оларды төмендегі тәсілдерді пайдалана отырып, жөндеуге болады: 1. Қате жазылған соманың немесе тексттің үстін бір сызықпен сызады да үстіне дұрыс соманы немесе тексті жазады. Ондай тәсілді корректуралық тәсіл деп атайды. Мысалы, 900 санының орнына 800 жазылуға тиісті делік, онда қате жазылған сан (900) үстінен бір сызықпен сызылып, жоғарғы жағына дұрыс сан 800 жазылады – 800 900 Түзетуге қысқаша түсінік беріліп, орындаушы адамның қолы қойылады және мерзімі көрсетіледі. 2. Қосымша жазу тәсілі . Регистрлердегі қателерді түзетудің бұл тәсілі қатенің анықталған уақытысынан тәуелсіз, яғни баланс жасалғанға дейін де, 139 жасалғаннан кейін де қолданылады. Регистрлердегі көрсетілген шоттар корреспонденциясы дұрыс анықталған, бірақ операцияның сомасы азайтылып көрсетілген жағдайда пайдаланылады. Қатені түзетуде тек азайтылып көрсетілген сома мен дұрыс соманың арасындағы айырма сомаға қосымша бухгалтерлік жазу орындалады, яғни сондай шот корреспонденциясы анықталады. Мысалы, кәсіпорынға жабдықтаушыдан келіп түскен 50000 теңгенің материалдары кіріске алынды делік, бірақ қателесіп ол сома 40000 теңге көлемінде жазылды. Яғни, 10000 теңгеге қосымша бухгалтерлік жазу орындалуға тиісті. 0 Жабдықтаушылар және Шикізаттар ДТ мердігерлермен есеп айырысу КТ ДТ мен материалдар КТ 1) 40000 1) 40000 2) 10000 2) 10000 Бірінші жазу қателесіп жазылған жазу, екіншісі - қосымша жазу. Екеуінің бірігуі нәтижесінде шаруашылық операциясы бухгалтерлік есепте дұрыс бейнеленеді. 3. Кері жазу тәсілі. Бұл тәсілді пайдалануда қате жазылған бухгалтерлік жазу қызыл сиямен немесе қоршауға алу арқылы қайталанады. Содан кейін кәдімгідей сиямен дұрыс жазу жазылады. Операциялардың нәтижесін қосқан кезде, яғни жиынтық шығарған кезде қызыл сиямен жазылған немесе қоршауға алынған жазу шегеріліп тасталады, яғни алғашқы қате жазу бухгалтерлік есеп шоттарынан алынып тасталынады. Есеп регистрлерінде жіберілген қателерді қосымша жазу және кері жазу тәсілдерін пайдаланып түзету тиісті бухгалтерлік құжаттармен (бухгалтерлік анықтама) рәсімделеді. Осы құжаттардың негізінде қате жазу орындалған барлық регистрлерде түзету жасалынады. Мысалы, кәсіпорын қоймасына кіріске алынған 70000 теңгенің мұнай өнімдері төмендегі бухгалтерлік жазу арқылы көрсетілуге тиісті: ДТ КТ Отындар…………………………………………………….70000 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу……………………………….70000 Бірақ, қателесіп бухгалтерлік есепте ол операция былайша көрсетілді: ДТ КТ Материалдар……………………………………………….70000 140 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу……………………………..70000 Қатені түзету үшін қате жазылған шот корреспонденциясы қызыл сиямен жазылып немесе кәдімгі сиямен қоршауға алынып қайталанады: ДТ КТ Материалдар……………………………………………… Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу……………………………... Бұл кері жазуды пайдалану арқылы қате жазылған шот корреспонденциясы жойылады. Содан кейін кәдімгі сиямен дұрыс жазу орындалуға тиісті: ДТ КТ Отындар…………………………………………………….70000 Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу……………………………….70000 Жоғарыда келтірілген жазулар шоттардың схемасында былайша көрініс табады: Жабдықтаушылар және мердігерлермен Шикізаттар мен есеп айырысу материалдар Отындар ДТ КТ ДТ К Т ДТ КТ 1) 70000 1) 70000 3) 70000 2) 2) 3) 70000 Айналым 70000 Айналым – Айналым 70000 Шоттар бойынша айналым сомаларын қосқан кезде ”Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу” шоты бойнша кредиттік айналым 70000 теңгеге, ”Шикізаттар мен материалдар” шоты бойынша айналым сомасы нольге, ал ”Отындар” шоты бойынша дебеттік айналым сомасы 70000 теңгеге тең болады. Бұл толығымен дұрыс жазудың мзмұнына сәйкес келеді. жүктеу/скачать 2,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|