abs(x) — бүтін х санының абсолют шамасы;
sqr(х) — бүтін х санының квадраты;
trunc(х) — нақты х санының бүтін бөлігі (нәтиже дөңгелектенбейді), мысалы, trunc(52.9)=52;
round(х) — нақты х саны дөңгелектеніп бүтін нәтиже береді, мысалы: round(x) = round(x+ 0.5), х> = 0, round(x) = round(x-0.5), x< = 0;
succ(х) — х-тан кейінгі бүтін саңды береді, мысалы: succ(5) = 6; pred(x) — х-тың алдындағы бүтін санды береді, мысалы: pred(5) = 4.
Нақты тип. Нақты типтегі мәндерді қабылдайтын атаулардың сипатталуы:
Атау1, атау2, ..., атауп: тип; мұндағы тип орнында нақты типті көрсететін түйінді сөздердің бірі жазылады, мысалы: real, single, ...
Жоғарыда айтылғандай бұл типтерге жатқан сәйкесінше 6 және 4 байттан орын қажет болады. Егер деректер мәні жоғарғы шектен асып кетсе, онда программаның орындалуы тоқтатылады да, қате туралы хабар шығады. Ал төменгі шектен төмен болса, онда айнымалы атауына нөл мәні меншіктеледі де программа орындала береді.
Нақты типтегі шамаларға: (+) қосу, (-) азайту, (*) көбейту, (/) бөлу амалдары қолданылады. Бұл амалдарда операндтар (аргументтер) бүтін сан болуы да мүмкін, бірақ нәтиже әрқашанда нақты сан болады, мысалы: 5/2 = 2.5, 12/6 = 2.0.
Төмендегі стандартты функциялар тек нақты мәндер береді: sin(x), cos(х), arctan(х), ln(х), ехр(х), sqrt(х). Ал егер х саны нақты болса, онда abs(х) және sqr(x) функциялары да нақты мән береді.
