Нарын, Шаған, Қалдығайты, Бұлдырты, Аңқаты, Деркөл, Сайқын, Жымпиты, Қотантал, Шағатай, Түмен. Бұл
топонимдер Е.Қойшыбаевтың, Ә.Әбдірахмановтың, Д.Жүнісовтің, Ә.Нұрмағамбетовтың
еңбектерінде түрлі көзқарастармен берілген. Осы ғалымдардың пікірлерін жинақтап талдай
отырып, кейбір атаулардың пайда болуы төңірегінде өз пікірлерімізді де білдіруді жөн көрдік.
Мысалы,
Қара -хара сөзін
Ғ.Қоңқашбаев тек түркі-моңғол тілдерінде ғана кездеседі десе
(38,56), Э.М.Мурзаев
гар-гора сөзін үнді-европа тілдерінен басқа тілдерге ауысқан деп санайды
(52, 23). Бірақ бұлар - талас туғызатын пікірлер, өйткені
қар-кер-ғыр формасындағы сөздер
семит-хамид, картвель, алтай тілдері сияқты тілдік бірлестіктерде де кездеседі. Ендеше
қара сөзінің түп-төркіні тым тереңде, көне замандарда жатыр.
Оба - алтай тілінде: 1. стог, куча; 2. устар, груда жертвенных камней в честь духа горы -
обо, обого деп берілген
(53, 398). Моңғол тілінде
овоо-оба , бурят-моңғол тілінде
обоо - « куча»,
«груда», «насыпь», «курган» мағынасын береді
(54, 91). Ә.Әбдірахмановтың зерттеуінде көне
моңғол тілдеріндегі
оба-обоо сөзі моңғол тілінде
овойх-үйілу, овоолох-үю, овоолсон-үйген, Үйілген мағынасын береді
(19, 207). Қазақ тіліндегі
үй, үю т.б. сөздерімен обо, овоо, ово т.б.
гомогенді түбірден тараған десек, оның негізі түркі-моңғол туыстығына қарай бастайды. Оны
қазақ тіліндегі
оба сөзі қосылған топонимдердің бәрі де шағын төбешік, бір нәрсенің үйіндісін
елестететін мағынасы да көрсетеді. Батыс Қазақстан облысында да
оба тіркесінен жасалған
