от түрінде, өзбек тілінде -
ут тұлғасында кездеседі.
Отар атауының түбірі
от екендігін азербайжан тіліндегі
отлаг - пастбище, выгон, түрік тіліндегі
отлағ - пастбище, выгон салыстырулары арқылы да
дәлелдеуге болады
(33, 360). Ә.Әбдірахманов сөздің этимологиясы В.В.Радлов айтқандай,
от+ар жолымен емес,
от+а+р жолымен жасалған деп көрсетеді (19,58). Өйткені зат есімнен
кейін етістікті есімге айналдыратын
-ар жұрнағы жалғанбайды. Демек,
-а тұлғасы зат есімді
етістікке айналдырып тұр да, оған есім тудыратын
-р жұрнағы жалғанып тұр. Мұны осы
жұрнақ жасалған басқа да топоним-модельдермен салыстыруға болады. Мысалы,
Қайна+р. Осы сөздің қазақ тілінде
ота -
шөбін жұл , қырғыз тілінде-
ото, өзбек тілінде -
утамақ, алтай
тілінде
ото -
жайылымда бағу ұғымын беруі біздің жоғарыдағы пікіріміздің дұрыстығын
растайды. Э.В.Севортян түркі тілдеріндегі есімшенің
-р, -ар, -
ер, -ыр, -ир, -ур, -ұр жұрнағы
тарихи жағынан есім жасайтын осы тұлғалас жұрнақпен тығыз байланысты екенін, есімше
жұрнақтары есім жасайтын жұрнақтан дамып шыққандығын айтады
(33, 360).
Отар сөзі
жоғарыдағыдай жолмен қалыптасқаннан кейін түркғі тілдерінен моңғол, бурят және орыс
тілдеріне ауысқан. Моңғол тілінде -
отор, бурят тілінде -
атар, орыс тілінде -
отара ( гурт
баранов) болып айтылып, мағыналарының бір-біріне жуық болып келуі осы сөздің түркі
тілдерінен ауысқандығын білдіреді. Сонымен
