Ү. Сабақты қорытындылау, бағалау
ҮІ. Үйге тапсырма
Өткізілетін мерзімі: Тексерген: Базылбаева Э.Е
Сынып:8 Сабақ № 12
Сабақтың тақырыбы: Бақылау жұмысы №1
Тақырыбы: Төртбұрыштар
Мақсаты: Параллелограмм, ромб, тіктөртбұрыш және квадрат тақырыптары бойынша білім, білік деңгейін анықтау
1 нұсқа
|
Нұсқа
|
1.Тіктөртбұрыштың биссектрисасы оның қабырғасын әрқайсысы 5 см-ден өзара тең екі бөлікке бөледі. Тіктөртбұрыштың периметрін тап
|
1.Тіктөртбұрыштың биссектрисасы оның үлкен қабырғасын тең екі бөлікке бөледі. Кіші қабырғасы 5 см. Тіктөртбұрыштың периметрін тап
|
2.Параллелограмның екі бұрышының градустық өлшемдері 4:5-ке қатынасындай. Параллелограмның бұрыштарын тап
|
2.Параллелограмның екі бұрышының айырмасы 400. Параллелограмның бұрыштарын тап
|
3.Ромбтың бұрыштарының бірі 600, периметрі 40см. Осы бұрышқа қарсы жатқан диагоналінің ұзындығын тап
|
3.Ромбтың бұрыштарының бірі 1200,. Осы бұрыштан шығатын диагоналінің ұзындығы 10см Ромбтың периметрі тап
|
4.АВСД параллелограмның А бұрышынан шығатын биссектрисасы ВС қабырғасын ВК және КС екі кесіндіге бөледі. Параллелограмның периметрін тап, егер АВ кесіндісі 4 см, ВК кесіндісі КС кесіндісінен 2 есе ұзын екені белгілі болса.
|
4.АВСД параллелограмның А бұрышынан шығатын биссектрисасы ВС қабырғасын ВК және КС екі кесіндіге бөледі. Параллелограмның периметрін тап, егер АВ кесіндісі 10 см, СК кесіндісі 3 см екені белгілі болса.
|
5.Тік төртбұрыштың екі бұрышының биссектрисасы оның қабырғасын әрқайсысы 3см-ден өзара тең үш кесіндіге бөледі. Тіктөртбұрыштың периметрін тап. Есептің неше шешімі бар?
Өткізілетін мерзімі: Тексерген: Базылбаева Э.Е
Сынып:8 Сабақ № 13
Сабақтың тақырыбы: Қатемен жұмыс. Фалес теоремасы
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Фалес теоремасының тұжырымдамасын
білу, дәлелдей білу, дәлелдей білу, алған білімді есеп
шығаруда қолдана білу. Кесіндіні циркуль мен
сызғыштың көмегімен тең кесінділерге бөле білу.
Дамытушылық: Оқушылардың ой өрісін, жазу, есте
сақтау, сызбамен жұмыс істеу қабілеттерін, дағдыларын
дамыту.
Тәрбиелік: Дәлдікке, ұқыптылыққа, іскерлікке баулу
Сабақтың түрі: Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі
2. Өткен сабақты қайталау.
Циркуль мен сызғыштың көмегімен салу есептерін өткенбіз. Циркуль мен сызғышты пайдаланып кесіндіні тең екі кесіндіге қалай бөлетін едік? Қалай салатынын тақтада бір оқушы көрсетеді.
Ал енді кесіндіні циркульмен сызғышты пайдаланып үш, төрт, бес т.б. кесінділерге қалай бөлуге болады? Бұл сұраққа жауап беру үшін ежелгі грек математигі Фалес теоремасын қолданады екенбіз.
3. Бүгінгі сабақтың тақырыбы: Фалес теоремасы
а) Тарихына тоқталу
Фалес Милетский грек ғалымдарының тұңғышы б.э.д. 625-547 жылдар шамасында өмір сүрген. Бүгінгі өтетін теоремамыз кесіндіні циркуль мен сызғыштың көмегімен тең бөліктерге бөлуге қолданылады. Фалес диаметр дөңгелекті қақ бөлетінін, тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштары тең болатынын, вертикаль бұрыштардың теңдігін, үшбұрыштардың теңдігінің бірінші белгісін алғаш дәлелдеген. Б.ж.с. бұрын 585 жылғы 28 майда болған күн тұтылу құбылысын алдын ала, алты ай бұрын айтқан. Гректер дүниеде жеті-ақ адам данышпан болып туады депойлаған, Фалес солардың біріншісі деп есептеген.
ә) Фалес теоремасы.
Егер бұрыштың қабырғаларын қиятын параллель түзулер оның бір қабырғасында тең кесінділер қиса, онда олар екінші қабырғасында да тең кесінділер қияды.
Берілгені: <АОВ
а1 ІІ а2 ІІ а3 ІІ а4 ІІ а5 ІІ ...
а1 ОА=A1, а2 ОА=A2…
а1 ОB=B1 , а2 ОB=B2…
OA1=A1A2=A2A3=…
Д/к: ОВ1=B1B2=B2B3=…
Дәлелдеуі: A1C1II OB, A2C2 II OB, A3C3 II OB кесінділерін жүргіземіз.
Параллель түзулерді үшінші түзумен қиғандағы сәйкес бұрыштар болғандықтан < C1A1A2= 2A2A3= 3A3A4 және <С1А2А1=<С2A3A2=< C3A4A3
ал шарт бойынша A1A2=A2A3=A3A4 онда үшбұрыштар бір қабырғасы және оған іргелес екі бұрышы сәйкесінше тең болғандықтан ΔA1C1A2=ΔA2C2A3, ал үшбұрыштардың теңдігінен А1С1=A2C2 болады. Сонда A1B1B2C1; A2B2B3C2 параллелограмм болады. Яғни А1С1=B1B2, A2C2=B2B3 немесе В1В2=B2B3
Қалған кесінділердің теңдігі де осылай дәлелденеді.
Ескерту: Бұрыштың қабырғаларының орнына кез келген екі түзуді алуға да болады. Теореманың қорытындысы сол күйінде қала береді. Берілген екі түзуді қиып өтетін және бір түзуден тең кесінділер қиып түсіретін параллель түзулер екінші түзуден де тең кесінділер қиып түседі.
4. Фалес теоремасын практикада қолдануға есеп.
Есеп берілген АВ кесіндісін тең n белгілерге болу керек.
Шешуі:
1) АВ кесіндісін қамтитын түзуде жатпайтын А нүктесінен бастап а сәулесін салам.
2) а сәулесінің бойына өзара тең АА1, А1А2, А2А3, …, Аn-1An кесінділерін өлшеп саламыз.
3) АnB қосамыз
4) А1В1 ІІ А2В2 ІІ А3В3 ІІ AnВn түзулерін жүргіземіз
Фалес теоремасы бойынша АB1=B1B2=B2B3=…=Bn-1B
5. Сабақты бекіту, есеп шығару
Сыныпта №60 (1), №61 (1)
Берілген кесіндіні тең 3 бөлікке бөліңдер. Тақтада бір оқушы орындайды. Қалғандары орнында орындайды.
1. Фалес теоремасының практикалық маңызы неде?
2. Фалес теоремасын дәлелдеу кезінде қандай теоремалар пайдаланылды?
6. Сабақты қорытындылау, бағалау
7. Үйге тапсырма §4. №60 (2), 61 (2)
Өткізілетін мерзімі: Тексерген: Базылбаева Э.Е
Сынып:8 Сабақ № 14
Сабақтың тақырыбы: Фалес теоремасы. Пропорционал кесінділер
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Фалес теоремасын есеп шығаруда қолдана
білу
Дамытушылық: Есеп шығару дағдысы мен
икемділігін дамыту, ойлау қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: Дәлдікке, ұқыптылыққа, шапшаңдыққа,
іскерлікке баулу
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі
2. Үй тапсырмасын тексеру, сұрау.
3. Есеп шығарту
4. Практикалық тапсырма
5. Қорытындылау, бағалау.
6. Үйге тапсырма
№62.
Берілгені: <АОВ
ОА1=A1A2=A2A3=1 см
ОВ1=В1В2=В2В3=3 см
Д/к: А1В1 ІІ А2В2 ІІ А3В3
Дәлелдеуі: Бұрыштың бір қабырғасынан тең кесінділер қиған түзулер екінші қабырғасынан да тең кесінділер қиып тұр, онда Фалес теоремасы бойынша А1В1 ІІ А2В2 ІІ А3В3
№63.
Берілгені: <КОМ
OC=CD=1.5 дм
ОЕ=2дм
СЕ ІІ DF, F € OM
Т/к: OF-?
Шешуі: Фалес теоремасы бойынша ОК қабырғасында CE II DF түзулері ұзындықтары тең кесінділер қиып тұрғандықтан екінші қабырғасынан тең кесінділер қияды. Яғни OE=EF болады. OF=OE+EF=2+2=4 дм.
Жауабы: 4 дм.
№64 (1) Үшбұрыштың бір қабырғасы тең 6 бөлікке бөлінген. Осы үшбұрыштың қалған екі қабырғасын тең екі бөлікке бөліңдер.
Берілгені: ΔАВС
АА1=А1А2= А2А3= А4А5= А6А7
AC1=C1C
BB1=B1C1 болатындай етіп бөлу керек.
Шешуі: А3- нүкте АВ қабырғасын тең екі бөлікке бөліп тұр. Осы А3 нүктесі арқылы ВС-ға параллель түзу жүргіземіз. Ол АС қабырғасын С1 нүктесінде қияды. АС1=C1C, ал ВС қабырғасын тең екі бөлікке бөлу үшін А3 нүктесінен АС-ға параллель түзу жүргіземіз. Ол ВС қабырғасын В1 нүктесінде қияды. ВВ1=B1C
4. Практикалық тапсырма
1-тапсырма. Берілген кесіндіні тең 6 бөлікке бөліңдер.
2-тапсырма. Қатынастары 3:5 болатындай етіп берілген кесіндіні екі бөлікке бөліңдер.
5. Қорытындылау, бағалау.
Үйге тапсырма. §4. №64 (2) 34 бет
Өткізілетін мерзімі: Тексерген: Базылбаева Э.Е
Сынып:8 Сабақ № 15
Сабақтың тақырыбы: Трапеция
Сабақтың мақсаты: Трапецияның анықтамасын айту, оның түрлерін қарастыру, элементтеріне білу. Трапеция элементтерін табуға есептер шығара білу.
Сабақтың көрнекілігі: Трапеция сызбасы, плакат, т.б.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақты игерту сабағы
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру жұмысы.
Өтілген тақырыптар бойынша жалпылау сабағы
Сұрақтар: а) Төртбұрыш анықтамасы
б) Төртбұрыш түрлері
в) Параллелограмм, ромб, тіктөртбұрыш, квадрат
анықтамаларын, қасиеттерін еске түсіру
г) Сызбаларын тақтаға салу
3. Жаңа сабақ.
Бүгін төртбұрыштың тағы бір түрі трапециямен танысамыз.
Анықтама. Екі қабырғасы ғана параллель болатын дөңес төртбұрыш трапеция деп аталады.
ABCD трапеция,
1 – сурет
AD мен ВС трапеция табандары деп, ал параллель емес қабырғалары бүйір қабырғалары деп аталады, АВ мен CD бүйір қабырғалары болып табылады.
Трапецияның бүйір қабырғалары тең болса, ол теңбүйірлі трапеция деп аталады.
2 - сурет
теңбүйірлі трапеция
Егер трапецияның бір бұрышы тік болса, онда ол тікбұрышты трапеция деп аталады.
3 - сурет
тікбұрышты трапеция
Трапецияның төбесінен табанына түсірілген перпендикуляр оның биіктігі деп адалады. 2-суреттегі трапециясында , кесіндісі төбесінен табанына түсірілген биіктік болып тұр. Трапецияның қарсы жатқан төбелерін қосатын кесінді трапецияның диагоналі деп аталады. 4-суреттегі трапециясында мен диагональдар болады.
4 – сурет
Теңбүйірлі трапецияның табанындағы бұрыштары тең болатынын өз бетінше дәлелдеуге беріледі.
Берілгені: теңбүйірлі трапеция
бүйір қабырғалары
табандары
Дәлелдеу керек:
Дәлелдеу: түсіреміз, тіктөртбұрыш.
қарастырамыз:
1) берілуі бойынша
2) болғандықтан, олай болса , онда . , . , онда , яғни теңбүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштар тең болатын дәлелденді.
Сабақты бекітуге жаттығулар орындау.
1-сабақта сыныпта: № 65, 69
Үйге: № 66, 71
Өткізілетін мерзімі: Тексерген: Базылбаева Э.Е
Сынып:8 Сабақ № 16
Сабақтың тақырыбы: Бізді қоршаған әлемдегі төртбұрыштар (параллелограммдар, тіктөртбұрыштар, ромбтар, квадраттар, трапециялар).
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Тіктөртбұрыштардың, трапецияның, параллелограммның белгілерін, қасиеттерін білу.
Дамытушық: есте сақтау, зейін қою, өзіндік ойлау қабілеттерін дамыту
Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету
Сабақтың түрі: Практикалық бекіту
Сабақтың жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
Үй жұмысын тексеру /тақтамен жұмыс/
Оқушылардың сұрақтарына жауап беру
Есептер шығару. Бекіту.
Сабақтың барысы: Қысқаша қайталау.
: Тіктөртбұрыштың диагональдары тең болады.
(5-теоремаға кері теорема) Егер параллелограммның диагональдары тең болса, онда ол тіктөртбұрыш болады.
Есептер шығару кезеңі: б е к і т у
Практикалық кезең: № 97,98
Достарыңызбен бөлісу: |