Тапсырма-2.Толық ассимилияцияғаұшыраған сөздерді көрсетіңіз.
Жаздым. Жазса. Сүзбе. Сүзсе. Сөздік. Сөзшең. Жұмыспен. Жұмысшы. Қашаннан. Қашса. Шашылған. Шашса. Жүз шақты. Бозжігіт. Жазшы.
Тапсырма-3.Мәтінді дыбыстар үндестігі тұрғысынан талдаңыз. Ықпалдың қай түрі жиі ұшырасады? Одан қандай қорытынды шығаруға болады?
Алматының табиғаты бай, ауа райы жайлы. Қазіргі Алматыны Адам ерте заманнан бері мекен еткен. Біздің заманымыздан бұрын 7-3 ғасырдасақ тайпалары қоныстанған. Сақтардан кейін саяси басшылыққа ие болған - үйсін тайпалары. Алматы аймағында тұрақты мекенлдер көбейіп, олардың біразы әр түрлі қолөнер кәсібі мол саудалы қалаларға айнала бастады. (Қазақ энциклопедиясынан)
Тапсырма-4.Эпентеза мен протеза құбылысына ұшырап дыбысталатын (айтылатын) сөздерді топтап жазыңыз.
Метр. Литр. Лай. Лайық. Трактор. Трамвай. Класс. Шкаф. Стол. Лас. Рахмет. Разы. Рай. Лақ.
Әдістемелік нұсқау: Тапсырманы орындау үшін тарихи фонетикаға қатысты еңбектерді оқып, танысыңыз.
Әдебиеттер:
Практикалық сабақ №7
Тақырыбы: Тарихи морфология
Тапсырма:Төмендегі сұрақтарға жауап жазыңыз.
Тарихи морфологияның зерттеу нысаны, мақсаты, мәні.
Зерттеу тарихы.
Сөз – лингвистикалық зерттеудің негізгі нысаны.
Лексикалық мағына мен грамматикалық мағынаның тарихи қарым-қатынасы, даму сипаты, қазақ тілінің грамматикалық құрылымы, дамуы.
Тіл дамуындағы заңдылықтардың, сөздің морфологиялық құрамына тигізетін әсері.
Әдістемелік нұсқау:Тарихи морфология мәселенісне қатысты зерттеу еңбектерінің тізімін жасаңыз.
Әдебиеттер:
Қордабаев Т., Томанов М. Тарихи грамматика мәселелері. – Алматы, Ғылым, 1975.
Мұсабаев Ғ. Қазақ тілі мен грамматикасы тарихынан. – Алматы, Ғылым, 1986.
Наджип Ә.Н. Исследования по истории тюркских языков ХІ-ХІҮ в. М., Наука, 1989.
Орхонские надписи. Кюль-тегин. Бильге-каган. Тоньюкук. – Семей, МКА, 2001.
Томанов М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы. – Алматы, Ғылым, 1988.
Томанов М. Тіл тарихы туралы зерттеулер. – Алматы, Ғылым, 2002.
Тектіғұл Ж. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы. – Алматы, 2012.
Достарыңызбен бөлісу: |
