Жұптықжұмыс «Бірге ойлаймыз» әдісі Бірін-бірі бағалауБағалауДескриптор Бірлестік түрлерін ажыратады Бірлестік түрлерін жіктейді.
Табиғи бірлестік – шабындық, орман, көл, дала. Жасанды бірлестіктер – бақ, орман белдеуі, егін алқабы, бақша.
Қалыптастырушы бағалау Жеке жұмыс
Кері байланыс 2 мин
ауызша
Сабақта нені үйрендік?
Сұрақтарға жауап береді? Нені білдім нені түсіндім? Нені толық түсінбедім ?
Қандай жұмысты жалғастыру қажет?
Сабақтын басында аталған мақсаттарға қол жеткіздім бе?
Үйге
тапсырма 1
Табиғи бірлестіктің қандай түрлері болады?
мин
Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды
жоспарлап отырсыз?
Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін
қалай тексеруді жоспарлайсыз?
ұжымдық жұмыс. Ой қозғау,
«Үштік әдіс » және « Ойлан» Бірге ойлаймыз әдісі жұптық жұмыстар және
топтық жұмыс.
Осы әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы,
Сабақ барысында мадақтау сөздер айту арқылы бағалау.
Оқушылардың жауаптарын, іс- әрекеттеріне бақылау жүргізіп, түртіп алу арқылы бағалау. Кері байланыс беру арқылы бағалау.
жұмыс жасағанда абай болу Сергіту сәтінде би қимылдарын
жасағанда
ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау
Сабақтың мақсаттары
Барлықоқушылар өз өлкесіндегі табиғат бірлестіктерін сипаттай алу
Көпшілігі; - адамның іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіре білу
Кейбіроқушылар : ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтай алу
Ойлау дағдыларының
деңгейі:
Білу,түсіну,қолдану,
Тілдік мақсат
Оқушылар: Оқушылар өз өлкеңдегі табиғи бірлестіктерді сипаттап үйренеді
Негізгі сөздер мен тіркестер табиғи бірлестікСабақтадиалог/жазуүшінпайданылатынтіл: Жазылымбойыншаұсыныстар:жұмыспарақтарындағы тапсырмалар
Бағалау критерийлері
өз өлкесіндегі табиғат бірлестіктерін сипаттай алады
адамның іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіре алады
ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтай алады
Құндылықты
дамыту
жеке тұлғаның пікірін ескеру және әрбір ойдың құндылығын
құрметтеу; .
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет Сұрақтар бұрқасыны ҚБ
Үй тапсырмасы бойынша оқушылыр бір- біріне сұрақтар қояды? Өткен білімдерін қорытындылау
Ресурстар
Оқулық
Сабақтыңортасы/Сабақтыңнегізгібөлімі4 мин Ой қозғауҰжымжықжұмысҚБОйқозғауәдісі
Өзектендіру *«Өсімдіктер достаса ала ма?»
Эврикағакөмектесу Әр фотосуретің атын табуға көмектесу
*«Қандай бірлестіктер болады?»
*. «Барлық жерде өсе беретін әрі кез келген жерде өзін жақсы сезінетін өсімдік бола ма?»
* «Бірдей жағдайды қажет ететін өсімдіктер бір-біріне кедергі келтірмей бір жерде өсе ала ма?»
Оқулық Жұмыс дәптерлер
(Қоршаған орта жағдайына бейімделе отырып, өсімдіктер ортақ аймақта бірлесіп өседі. Биік ағаштардың көлеңкесінде көлеңкеге төзімді шөптер өседі, онда ылғал мен жылу да жеткілікті, өсімдіктер суық пен желден қорғана алады).
Сабаққа байланысты деректік материалдар
Табиғиөсімдіктербірлестігі–ұзақуақытбойыбелгілібір аймақта, белгілі бір қоршаған орта жағдайындаөзара бір-бірімен және қоршаған ортамен тиімдіәрекеттесіпөсетінөсімдіктер тобы.
Топтық жұмысЗерттеужұмысы «Үштікәдіс»
8
Ылғалсүйгіш өсімдіктер судың жанында және суда өседі. Көлеңкеге төзімді өсімдіктер ағаштарды саялап өседі.
Құрамындағы өсімдіктердің тұрақтылығы, олардың саны, бір-бірімен ерекше үйлесімділігі – бірлестікке тән белгілер.
Бірлестіктегі өсімдіктердің өзара қауымдасып, қатерлі жәндіктерден қорғануы, ауруға қарсы тұра алуы – таңғаларлық жағдай.
Жапондықәдісбойыншаәртопбірінбірібағалайды
Таратпа қағаздар
Бірлестіктің негізгі түрлері – орман, дала, көл, шөл. Ормандар ылғалды жинаушы және сақтаушы маңызды орындар болып табылады. Орманда барлық жауған жауын жиналады. Қыста қалың қар
Қосымшатапсырмалар
3 3 Дәптерменжұмыс 9мин
жатса, жазда жаңбырды орман төсемігі сіңіреді. Орман көлеңкесі ылғалды буланудан қорғайды. Ормандағы өсімдіктердің қабат-қабат қатарласып орналасуы – бұрыннан қалыптасқан бірлестіктің белгісі. Өсімдіктердің жер үстіндегі қабаттары күн жарығын тиімді пайдалануда маңызды рөл атқарса, тамырларының әр деңгейде орналасуы барлық өсімдікті қажетінше сумен қамтамасыз етеді.
Дала селеушөп, бетеге, еркекшөп шымтезегінің көп мөлшерде кездесуімен ерекшеле
неді. Барлық бірлестікте биологиялық тұрғыдан даму ырғағы әртүрлі өсімдіктер бір-бірімен өзара тиімді әрекеттесіп өседі. Мысалы, қарағай орманын ерекше атап айтуға болады. Олар құмды топырақта өседі. Қазақстанда Ертіс өзені жағасында қарағайлы ормандар шоғырланған. Дала мен шөлді қақ жарып ағатын Сырдария, Әмудария және Іле өзендерінің бойында тоғайлар өседі.
Тоғайлардағы ағаштар мен бұтақтар бір-бірімен араласып кеткені соншалық, ит тұмсығы өтпейтін ну орманды құрайды.
. Әр бірлестіктердегі өсімдіктердің өзара қандай ерекшелігі бар?
Олар қоршаған ортаға қаншалықты тәуелді? (Бұл өсімдіктер бірлесіп өсуге бейімделген).
Ойлан. Оқушылардан орман бірлестігіндегі өсімдіктердің тығыз орналасуының артықшылығы туралы не ойлайтынын сұрау (Төменгі қабаттардағы өсімдіктер температураның күрт төмендеуі мен қатты аяздан, ыстықтан қорғалған. Олар жеткілікті ылғалды қабылдайды. Орманның төменгі жағында қатты жел болмайды). Оқушылар бірлестікте қалыптасқан өзара байланыстың өсімдіктердің тіршілігі үшін жағдайланған Мұнда маңызды емес бөлік болмайды, құрамындағы өсімдіктердің өзара әрекеттесуі нәтижесінде барлығы да дамиды.
Саралапоқытуүшінынтасыжоғарыоқушыларға: *«Жағалауында ормандар өсетін өзенді құрғатса, не болар еді?»
Ықтимал жауап
*(Ормандар көп мөлшердегі суды буға айналдырады. Олардың қалыпты өмірі үшін сіңіретін ылғал мөлшері мен буландыратын ылғал мөлшері өзара сәйкес болуы керек. Орман мен өзен тұйық жүйені құрайды, өсімдіктерді нәрлендіретін су болмаса, орман солып қалар еді.
