Күні 3.12.2015 «Бекітемін »
Пәні физика Оқу ісі жөніндегі орынбасары
Сыныбы 10 _______________ М.Аманова
Сабақ реті 34
Сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Термодинамиканың І–заңын термодинамикалық процестерде қолдану.
Сабақтың мақсаты:
І. Білімділік: «Ішкі энерия, Термодинамиканың І – заңы және изопроцестер тақырыптары бойынша алған білімдерін есептер шығару арқылы білімдерін бекіту.
ІІ. Дамытушылық: Оқушыларды үнемі өз білімдерін қорытындылау, білімдерін тереңдету және ғылым мен техника жетістіктеріне қызығушылықты дамыту
ІІІ. Тәрбиелік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, жауапкершілікке, ептілікке, өз ойын жеткізе білуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты меңгерту сабағы
Сабақтың түрі: Саяхат - сабақ
Сабақтың көрнекілігі: Трек-сызба, үлестірмелі карточкалар, Сөзжұмбақ «Термодинамика», СЭО, электронды оқулық
Сабақтың ақпараттық картасы: / Білімді игеруге бағытталған 6 қадам /
1. Білу: Біліміңді тексер ( сұраққа толы сиқырлы қорап )
2.Түсіну: Көзбен көріп, зердеңе тоқы
/ Тірек сызбамен жаңа сабақты түсіндіру /
3. Қолдану: Ойлау мен есептеу логикалық ойлаудың негізі
/ Есептер шығару СЭО, ҰБТ есептері /
4. Талдау: Ойлан, бөліс, талқыла
/Электронды оқулық. Лабораториялық жұмыс /
5. Жинақтау: Зерделі сұрақ - дәлелді жауап
Сөзжұмбақ « Термодинамика»
6. Бағалау, үйге тапсырма
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. – 2 мин. Оқушыларды түгендеу, сабаққа назар аудару.
Психологиялық ахуал: Қане, қане, тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық.
Тұрсақ үлкен шеңберге,
Алақанға ұрайық.
- Балалар, біз неге шеңберге тұрып, сабақты бастадық?
Шеңбер – бұл әлемдегі мейірімділік, қуаныш, жақсылық. Шеңбер арқылы бір-бірімізге күлімдеп қарап, бақыт, қуаныш, жылылық тілей отырып, жаңа сабаққа сәттілік тілейміз. Мына қаламсапты таңдап алыңыздар. /қаламсап түріне қарап үш топқа бөлу
1 топ - изобара, 2 топ - изохора, 3 топ - изотерма /.
Сабақтың ұстанымы: Барлық істің басшысы – білім мен ұғым.
Ж. Баласағұн
ІІ. Білу: Біліміңді тексер ( сұраққа толы сиқырлы қорап )
1. Термодинамика нені зерттейді?
2. Қандай термодинамикалық параметрлерді білесіңдер?
3. Изопроцестер дегеніміз не? Оларды ата.
4. Термодинамиканың І заңы қалай тұжырымдалады?
5. Ішкі энергия дегеніміз не?
6. Ішкі энергияны өзгертудің тәсілдері қандай?
7. Энергияның сақталу заңы қалай тұжырымдалады?
8. Дененің жылу сыйымдылығы дегеніміз?
ІІІ. Түсіну: Көзбен көріп, зердеңе тоқы. Жаңа сабақ.
Термодинамиканың І – заңын изопроцестерге қолдану
Термодинамиканың бірінші заңы әртүрлі изопроцестерге қолданылады.
Трек сызбамен жұмыс.
Изохоралық процесс. Изобаралық процесс Изотермалық процесс.
Бұл процесте газ көлемi өзгер- Изобаралық процесс кезiндегi Изотермалық процесс кезiнде
мейдi: V = const. Осы процеске газға берiлген жылу мөлшерi (Т = const) және оның iшкi
термодинамиканың бірінші оның iшкi энергиясының бiрге энергиясы өзгермейдi.
заңын Q=ΔU+A түрінде қол- және қысым тұрақты болған Газға берiлген барлық жылу
данып, изохоралық процесте кездей P = const жұмысты ат- мөлшерi пайдалы жұмыс
A=0 екенін ескерсек, Q=ΔU. қаруға шығындалады: Q=ΔU+A атқаруға жұмсалады: Q = А
Егер газ қыздырылса , онда Изобаралық процесс кезіндегі Газ белгiлi жылу мөлшерiн
Q > 0 және ΔU > 0 – iшкi энер- жұмыс A=pΔV = p(V2 –V1 ) = pV2 –pV1 Q > 0) алған кезде,ол оң, А′ >0
гия ұлғаяды. Газды суытқан МКТ- нен pV= RT Ендеше Осы процесс кезіндегі жұмыс
кезде: Q < 0 және ΔU < 0, A= RT2- RT1= RΔT Бұдан AT= RT ln-
оның iшкi энергиясы азаяды. 11с. интегралдық есептеуді
Бір атомды идеал газ үшін ішкі Q= RT + RT = RT оқығанда қорытамыз.
энергия ΔU= RT болатын- Бір атомды идеал газдың
дықтан, Q= RT . Тұрақты меншікті жылу сыйымдылығы
көлем кезінжегі жылу сыйым- cp =
дылық cV = Осы формуланы Ал жылу мөлшері Q= cp mΔT
пайдалансақ, изохоралық про- Егер бір атомды идеал газбен
цесс кезінде берілген жылу мөл-
шері Q= сV mΔT. Егер бір атом- жұмыс жасасақ, cV =
ды идеал газбен жұмыс жасасақ,
cV =
Изохоралық және изобаралық процес кезіндегі меншікті жылу сыйымдылықтарының айырмасы cp - cV = - = Осыдан (cp - cV )M=R
Тұрақты көлем кезіндегі мольдік жылу сыйымдылықты Ср= cp M, СV =cVM деп алсақ, онда Ср - СV = R - Майер формуласы деп аталады.
ІV. Қолдану: Ойлау мен есептеу логикалық ойлаудың негізі . Есептер шығару
СЭО кітапханасы бойынша есеп:
Ыдыстағы газдың қысымы 2,5*104 Па.Газға 6*104 Дж жылу мөлшері изобаралық түрде берген кезде, оның көлемі 2м3 артты. Газдың ішкі энергиясы қандай шамаға өзгерді?
Бер: Р=2,5*104 Па ΔU = Q- A A = 2,5*104 Па* 2м3 = 5*104 Дж
Q=6*104 Дж A=pΔV ΔU = 6*104 Дж - 5*104 Дж = 104 Дж
V= 2м3
Т/к: ΔU-?
Изобаралық қыздыру кезіндегі заттың мөлшері 800 моль, температурасы 500К және берілген жылудың мөлшері 9,4 МДж. Газдың жұмысы мен ішкі энергиясының артуын анықтаңыз.
Бер: Т=500К
Q=9,4 МДж= A=pΔV=νRT A= 800 моль*8,31 Дж/К*моль* 500К
9,4*106 Дж = 3,324000Дж= 3,3 МДж
ν= 800 моль ΔU = Q - A ΔU = 9,4*106 Дж -3,3*106 Дж=
R=8,31 Дж/К*моль 6,1 *106 Дж= 6,1МДж
Т/к: А=? ΔU=?
V. Талдау: Ойлан, бөліс, талқыла Электронды оқулық бойынша зертханалық жұмыс:
Қосымша тапсырма:
Достарыңызбен бөлісу: |