Сабақта барлық өтілген тақырыптардың қоры тындысы шығарылады. Есептегенде 20 көлеміндегі сандар шығатын теңдеулерді шешудің барлық тәсілдері қарастырылады. Оқушылар теңдеуді ше шудің берілген тәсілін қолданып қана қоймай, үш мүмкіндіктің ішінен таңдай отырып, теңдеулердің барлық түрін шеше білу біліктілігін көрсетуі керек. Сабақта алгоритм бойынша бөліктер мен бүтіннің арасындағы өзара байланыс негізінде шешілетін теңдеулерді шешу жолын талдап айтып беруі тиіс. Теңдеуді шешудің дұрыстығын ауызша тексеруге кеңес беріледі. Кіріспе тапсырма. Сабақтың басында өткен тақы рыптарды қайталаңыздар:
Теңдеу дегеніміз не?
5 – х = 2, х – 3 = 9, х + 8 = 11, 2 + х = 13 теңдеулеріндегі бөліктер мен бүтіннің қайсысы бел гісіз болып табылатынын атаңыз.
Әр теңдеудегі белгісіздің мәнін табу үшін қандай амал қолдану керек?
4. Теңдеуді шешу кезіндегі өз іс-әрекетіңе қалай
түсініктеме бересің?
|
|
|
Теңдеуді шешу
|
Түсініктеме:
|
алгоритмі (жатқа
|
1.
|
Теңдеуді оқимын
|
айтылмайды):
|
… .
|
|
1. Теңдеудегі
|
2.
|
Осы теңдеудегі
|
бөліктер пен бүтінді
|
белгісіз — … .
|
табу.
|
3.
|
Белгісізді табу
|
2. Белгісіздің
|
ережесін қолданамын.
|
қосылғыш, азайтқыш
|
4.
|
х-тің мәні айырма
|
немесе азайғыш екенін
|
мен … тең.
|
анықтау.
|
5.
|
Жауабы:____x_=_11;_y_=_6;_y_=_11;_x_=_100;_x_=_10;_x_=_80;_y_=_40;_y_=_70.__Шығарып_көр.'>Жауабы: х-тің мәні
|
3. Белгісізді табу
|
… тең.
|
ережесін қолдану.
|
|
|
Амалды орындау.
Жауабын айту және жазу.
Қобдишада неше інжу бар? Берілген тапсырманы жұппен орындатыңыз. Оқушылардан суреттегі інжу бойынша теңдеу құрып, оны шығаруды сұраңыз. Содан соң оқушылар ауызша түсіндіре отырып, теңдеуді өзара тексеруi қажет. Белгісіз қосылғыш немесе белгісіз азайтқыш арқылы екі түрлі теңдеу құру керек. Мысалы,
х + 4 = 10 немесе 10 – х = 4. Екінші сурет ке оқушылар теңдеу құрып, оны шешуі керек: х – 4 = 10.
Жауабы:
6 інжу бар;
14 інжу бар.
|
Әріптердің мәнін тап. Жұмысты жұппен ұйым дастырыңыз. Оқушылар тапсырманы бөліп орындап, содан кейін барлығы бірге тексеру жүргізуіне болады. Оқушылар санның құрамы бойынша әрбір теңдеудегі белгісізді анықтайды.
Жауабы:
x = 11; y = 6; y = 11; x = 100; x = 10; x = 80; y = 40; y = 70.
Шығарып көр. Жұмысты жұппен ұйымдастыры ңыз. Теңдеуді шешуді ламинатталған қағазда орын дауды ұсыныңыз. Тапсырманы орындау барысында оқушылар белгісіз қосылғыш, азайтқыш немесе азайғыш рөліне байланысты теңдеуді шешу тәсілін өз еркінше таңдауы қажет. Теңдеуде оннан үлкен сандарға амалдар қолданылғандықтан, сандық сәу лені пайдалану қажет. Орындап болған соң жұптар парақтарды өзара ауыстырып, тексереді.
Жауабы:
х = 11; у = 10;
а = 20; b = 16.
Орындап көр. Оқушыларға тапсырманы жұппен орындатыңыз. Оқушыларға лото ойнауды ұсыныңыз. Ойын алаңындағы әрбір ұяшыққа осы ұяшықтағы тап сырманың жауабы жазылған парақшаны қою керек. Бұл ойында ойыншылар текшені кезекпен лақтырады. Текшенің бет жағына түскен сан теңдеудің біреуінің жауабы болады. Ойыншы жауапты парақшаға жазып, шешілген теңдеуді жабу керек. Ойын алаңындағы барлық теңдеулерді түгел жапқан ойыншы жеңіске жетеді. Әрбір ойыншы өзінің ойын алаңында жазылған теңдеулерді шешеді.
Бірінші ойыншыда: 20 – х = 14; у – 4 = 0; а + 9 = 10.
Екінші ойыншыда: 18 – х = 13; у – 3 = 0; 18 + х = 20.
Жауабы:
бірінші ойыншыда: 6, 4, 10. екінші ойыншыда: 3, 2, 5.
|
