Сабақтың мақсаты: Оқушыларға химиялық элементердің периодтық жүйесін атом құрылысы

2.Қаныққан көмірсутектер туралы білімдерін тереңдету.

3.Ғылымқұштарлыққа, еңбектенуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: демонстрациялық

Сабақтың көрнекілігі: сызба-нұсқалар.

Сабақтың пәнаралық байланысы: геометрия

Сабақтың әдісі: Сұрақ жауап,баяндау, кітаппен жұмыс. .

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

ІІІ. Бекіту

ІV. Үйге тапсырма беру.

V. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІ.Циклоалкандар — құрамындағы көміртек атомдары өзара дара байланыстар арқылы байланысқан, жалпы формуласы С_пН_2п болатын циклді қапыққан көмірсутектер.

Циклоалкандарды циклопарафиндер немесе нафтендер деп те атайды. Жалпы формуласынан циклоалкандар құрамының сәйкес алкандардан айырмашылығы — олардын молекуласында Н екі атомы кем болады. Ен қарапайым циклоалкан үш мүшелі сакинасы бар циклопропан C₃H₆. Келесі мүшелері: циклобутан С₄Н₈ және циклопентан С₅Н_і0, циклогександар С₆Н_І2, т.б. Олардың кұрьілымдык формулалары сн₂: н₂с ─ сн₂

циклопропан н₂с-сн₂ цикло бутан

шавөзекті (циклопентан, а)

метилциклобутан

СН_3─ сн—сн.

. н₂с—С ₂Н 1,2-диметилциклопропан

1. Қүрамындағы галоген атомдары екі шеткі көміртек атом-дарында орналаскан алкандардың дигалогентуындыларьша мыры-шпен немесе натриймен эсер етіп алады:

1,4-дихлорбутан

циклобутан

2. Циклоалкандар мен олардын туындыларын бензолды жэне оньщ сейкес туындыларын катализатор катысында гидрлеп алуға

болады:

Газ,сұйық,қатты. Суда ерімейді.

Химиялық қас. 1.Қосылу,орын басу, дегидрлеу,жану.

ІІІ. №12. 86 бет.

ІV. Үйге § 3.6 оқу. №15 есеп. 86 бе

V. 1. Алкандар қандай физикалық қасиет көрсете алады ?

2. Алкандардың қандай жалпы ерекшеліктері бар?

3. Алкандар қандай химиялық қасиет көрсете алады ? оны химиялық реакция теңдеумен дәлелде.

4. Алкандар қай жерлерде қолданады.? 3- сызбанұсқа.

11-сынып. Жаратылыс . Химия.

көміртекті және сутекті сапалық анықтау.

ойлау қабілетін,сарамандық икемдігін дамыту.

2. Қауіпсіздік ережелерін сақтау.

3.Ұйымшылдыққа баулу.

Сабақтың пәнаралық байланысы: Технология

Сабақтың әдісі: Эксперимент жасау.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ. Негізгі бөлім

ІІІ. Қорытынды.

ІV. Бағалау

ІІ. Сарамандық жұмыс №1.Органикалық зат кұрамындағы көміртекті және сутекті сапалық анықтау

Тотыктырғыш — ауадағы оттек. Қара түс көмір (күйе) түзілгенін дөлелдейді. Реакция нәтижесінде түзілген су буланып ұшып кетеді. Жұмыстың орындалуы.

Қандауырдың ұшымен глюкозаның (канттың немесе баска органикалык заттың) бірнеше кристалын алып, жалынға ұстап қыздыру. Глюкоза әуелі балкиды да, содан соң қоңырланып жанып кетеді. Қандауырда қара түсті көмірленген масса калады. Бұл нені дәлелдейді?

Органикалық заттағы көміртекті — көшртек (IV) оксидіне, сутекті — суға айналдырып анықтау.

Орган. зат ретінде парафинді, глюкозаны, қантты, крахмалды немесе баска органикалык заттарды алуға болады. Органикалык зат реакцияға толық түсу үшін, мыс (II) оксидін кемінде екі есе артық алу керек. Реакцияга глюкоза, қант сиякты кристалды зат алынса, оны мыс оксидімен (II) жақсылап араластыру керек. Егер парафин алынған болса, оны балкытып, мыс (II) оксидімен аралас-тырады.:

Сынауыкты газ жүретін тығынмен жауып, түтіктің екінші ұшын 1,5—2 мл Са(ОН)₂ ерітіндісі құйылған сынауыққа батыру. Зат қоспасы салынған сынауықты қауіпсіздік шараларын сақтап қыздырындар,

Сәлден соң газ жүретін түтік аркылы белінген газ әкті судың ерітіндісін лайлайды. Қыздырып жатқан сынауыктың қабырғасына су тамшыларының конғанын, ак түсті мыс сульфатының кәгергенін бакылаңдар.

Төжірибе аякталғаи соң, әуелі ерітінді қүйылған сынауыктан түтікті шығарып алып, сосын кыздыруды токтатындар (неге?). , 1-сынауыктағы коспаны ақ қағазға тогіп алып зерттеңдер.