Сабақтың тақырыбы : Мәтінмен жұмыс Сабақтың мақсаты
жүктеу/скачать 2,19 Mb.
|
Үйге тапсырма: Қашағанның "Бұл көмірдің мысалы" деген өлеңін жаттап, лексикалық тұрғыдан талдау жасау. «Қазақ тіл білімі» бойынша тест сұрақтары 1.қазақ тіл білімінің неше саласы бар? А) 2 В) 3 С) 4 Д) 5 Е)6 2.Жалғауцдың неше түрі бар? А) 2 В) 3 С) 5 Д)1 Е)4 3.Үндестік заңының неше түрі бар? А) 2 В) 3 С) 5 Д) 6 Е)4 4.Тіл дыбыстарын не зерттейді? А) лексика В) морфология С) фонетика Д)синтаксис Е) стилистика
А)морфология В)лексика С)синтаксис Д) фонетика Е) фразелогия 6. Қайсысы синтаксисте қарастырылады? А)екпін В) сөз табы С)мағына Д) сөйлем мүшесі Е)қосымша 7.Қайсысы сөз табына жатпайды? А) шылау В) жіктік С) үстеу Д) одағай Е) есімдік 8. Қайсысының күрделі сөзге қатысы жоқ? А) туынды сөз В)біріккен сөз С) қос сөз Д) тіркескен сөз Е) қысқарған сөз 9. Сөз табын табыңыз. А) еліктеу сөз В) кірме сөз С) қос сөз Д) табу сөз Е) кәсіби сөз 10. Пунктуация қай тіл білімі саласының зерттейтін саласы? А)морфология В)лексика С)синтаксис Д) фонетика Е) фразелогия «Дыбыс және әріп» бойынша тест сұрақтары 1. Айтылатын және естілетін тілдік құбылыс қалай аталады? А) үн В) дауыс С) өкпеден шыққан ауа Д) әріп Е) дыбыс 2. Тілдің ең кіші бөлігі не? А) дыбыс В) буын С) үн Д) кіші тіл Е) әріп 3. Дыбысты немен таңбалайды? А) сызық В) фонема С) символ Д) әріп Е) әліпби 4. Қай әріп ф әрпінен кейін тұрады? А) Ұ В) Т С) һ Д) й Е) Д 5. Дыбыс жасалу үшін не керек? А) Өкпеден шыққан ауа В) дауыс шымылдығы С) ауыз қуысы Д) мұрын қуысы Е) дыбыстау мүшелері
А) көмей В) мұрын С) тіс Д) тіл Е) езу 7. Қазақтың төл сөздерінде кездеспейтін дыбысты тап. А) я В) ц С) у Д) щ Е) ю 8. Әріптердің қай қатары белгілі бір жүйеде емес? А) з,й,қ,м В) у,т,с,р С) ү,ф,х,һ Д) а,е,о,ұ Е) і,ь,ш,ц 9.Қосарлы дыбысты тап. А) ш В) ө С) ю Д) у Е) й 10. кірме сөзде ғана болатын әріп қайсы? А) ф В) п С) ы Д) й Е) б «Дауысты дыбыс» бойынша тест сұрақтары 1. Қай дыбыстар қатары өкпеден шыққан ауаның кедергісіз шығуынан жасалады? А) р,й,л В) л,о,ө С) с,ш,щ Д) а,е,ә Е) к,қ,ғ 2. Қайсысы дауысты дыбысқа негізделеді? А) буын В) тасымал С) әріп Д) екпін Е) дауыссыз дыбыс 3. Екпін түсетін дыбысты тап. А) ш В) қ С) т Д)А Е)п 4. Әліпбидегі 12-дыбыс қандай дыбыс? А) езілік дауысты дыбыс В) ашық дауысты дыбыс С) дауыссыз дыбыс Д) еріндік дауысты дыбыс Е) жуан дауысты дыбыс
А) Ө В) ы С) а Д) ү Е)Ұ 6. Ашық дауыстының саны қанша? А) 6 В) 7 С)5 Д) 8 Е) 4 7. Бірыңғай қысаң дауыстыдан тұратын сөзді тап. А) бұрылу В) кемсіту С) әшкерелеу Д) құдалық Е) өшіру 8. Еріндік дауыстыларды тап. А) а,ә,е,и В) ы,і,и,э С) а,о,ұ,ы Д) е,и,у,ө Е) ұ,ү,ө,о 9. Қай дыбыс жақтың кең ашылуы арқылы жасалады? А) ү В) ы С) у Д) і Е) ә 10.Жуан дауыстылар қалай жасалады? А) Тілдің ұшы кейін тартылып,үсті дөңестену арқылы В) Тілдің ұшы ілгері созылып жатуы арқылы жасалады. С) Еріннің дөңгеленіп алға қарай созылуы арқылы жасалады Д) Езудің кейін тартылуы арқылы Е) Жақтың кең ашылуы арқылы
А) у В) е С) а Д) ә Е) ы 2. Қай сөзде «ы» дыбысы түсіп қалған? А) жина В) айна С) арна Д) сұра Е) шайна 3.Қай сөзде қате бар? А) жүзігі В) қорқу С) қина Д) халқы Е) орыны 4. «Ы» дыбысы қай сөзде қате жазылған? А) шоқу В) жымыю С) шошу Д) сыйымдылық Е) қиылыс 5. Қай сөзде «і» дыбысы жазылмайды? А) ілезде В) ілес С) ілми Д) іле-шала Е) ілгері 6. Қай сөзге «-а» жұрнағы жалғанбайды? А) орын В) ойын С) жиын Д) қиын Е) тиын 7. Кірме сөздерде ғана 2-3 –буындарында кездесетін дыбыс қайсысы? А) ю В) ы С) ұ Д) я Е) й 8. Қай сөзде «у» жуан дауысты дыбыс болып тұр? А) қуыс В) тауық С) уақ-түйек Д) ауа Е) төлеу 9. Қай сөзде дыбыс пен әріпте айырмашылық бар? А) қоюлау В) шытырман С) айтыскер Д) қауырсын Е) кісен 10. Қай сөзде «а» дыбысы қате жазылған? А) жай В) шай С) рәсуә Д) Фәтима Е) күмән «Дауыссыз дыбыс» тақырыбы бойынша 1.Тек салдырдан тұратын дыбыс қайсысы? А) а В) п С) й Д) ғ Е) ж 2. Үнді дыбыстардың қатарын тап. А) у,й,н,р В) г,ж,д,в С) қ,ш,т,ф Д) м,ң,ғ,з Е)й,к,л,м 3. Тек ұяң дыбыстан тұратын сөзді тап. А) айналмалы В) тасқын С) жазғытұрым Д) ұзағырақ Е) жұғады 4. Қай дыбыстар жұп бола алмайды? А) п-б В) ғ-қ С) к-г Д) с-ш Е) ф-в 5. Әліпбидегі алғашқы 7-дауыссыз қалай аталады? А) ұяң В) үнді С) жуан Д) жіңішке Е) қатаң 6. Дауыссыздар ненің қатысына қарай 3-ке бөлінеді? А) тіл В) ерін С) жақ Д) дауыс Е) салдыр 7. Көбіне қай сөздер қазақтың төл сөздерінде сөздің соңында келмейді? А) қатаң В) үнді С) ұяң Д) жуан Е) жіңішке 8. Алфавиттегі 13- дыбыс қандай дыбыс? А) үнді В) қатаң С) жуан Д) еріндік Е) ұяң 9. Дауыссыздарды айтқанда,өкпеден шыққан ауа қайда кедергіге ұшырайды? А) мұрын қуысы В) ауыз қуысы С) өкпеде Д) кеңірдекте Е) жақта
А) Жазда көлге шомылуға бардық В) Кешке құстар ұясына қонады. С) Қазақ тілі кітабым сөмкеде екен. Д) Мұраттың ағасы машинамен келді. Е) Ауылда гүл теруге бардым. «Дауыссыз дыбыстардың емлесі» тақырыбы бойынша 1. Тек кірме сөздерде кездесетін дыбысты тап. А) щ,х,һ,й В) в,ф,ч,ц С) б,д,г,ы Д) о, э,ю,я Е) ь,ю,я 2.Сөзге дұрыс жалғанған қосымшаны тап. А) киоскіге В) Омсктен С) актқа Д) шрифтті Е) ромбта 3. Сөзге қате жалғанған қосымшаны тап. А) ватқа В) граммдап С) металдың Д) Кузбасстан Е) Кириллге 4. Қай сөзде «т» дыбысы түсіп қалған? А) жұмыстар В) облысқа С) синустар Д) поездар Е) журналистер 5. Қай сөзде бір дыбысы түсіп қалған? А) Түнде подъездің жарығы сөніп қалыпты. В) Асшылар тамақты кеш дайындады. С) Қызылордада жаңа ескерткіш ашылды. Д) Олар банктен ақша алды. Е) Жайлауда демалған өте керемет. 6. Сөзге қате жалғанған қосымшаны тап. А) парктан В) треске С) съезі Д) ансамбльге Е) рөлі 7. Сөзге қате жалғанған қосымшаны тап. А) мен жер қазған геолог тармен таныстым. В) Мен таңертең кискіден газет алдым. С) Базардан 3 килограмдап жеміс-жидек алдым. Д) Біз туристік сапарға шықтық. Е) Ол машинаның рульіне отырды. 8.Үш дауыссызы қатар келген сөздің дұрысын табыңыз. А) Оның ағасы киоскке келді. В) Класста ешкім жоқ екен, С) Бұларды штамптау керек Д) Құмырсқа тынбай еңбек етеді. Е) «Гүлдер» ансамльінің концерті болды.
А) Биыл қыста ауа райы суық болды. В) Астана көркейіп келеді. С) Елімізде жетімдер үйі көбейіп барады. Д) Жиналыста көп мәселе қаралды. Е) Алыстан қарауытып біреу көрінді. 10. Қазақтың төл сөздерінде сөздің соңында келмейтін дыбысты тап. А) й В) ш С) б Д) з Е) п «Буын», «Тасымал», «Екпін» тақырыптары бойынша 1. Бос орынға қай сөз сәйкес келеді? А) дауыссыз дыбыс В) дауысты дыбыс С) әріп Д) қосарлы дыбыс Е) үнді д/з 2. Қай сөзде 4- буыны тұйық буын? А) Тарихи жерлерді аралау өте керемет. В) Ата-бабаларымыз өте мәдениетті халық болған. С) Таудан төменге қарай құлдилады. Д) Ақырын басып үйге жақындады. Е) Оның туысқаны жау тылында қаза тапты. 3. Буынға қате бөлінген сөзді тап. А) құ-мырс-қа В) дау-ыл-паз С) би-ік-тік Д) ке-мең-гер Е) бо-яу-шы 4. Бірыңғай жуан буынды сөзді тап. А) Асылбек кітабын сөмкеден таппады. В) Қыстыгүні үйге көмір әкелдік. С) Әскерлер күні-түні жүгірді. Д) Кәсіпорындар бірлестігінің мәжілісі ертеңге өзгертілді. Е) Біз қазірге дейін міндетімізді түсінген емеспіз. 5.Қай сөзде тасымалданбайтын буын бар? А) тәрбие В) жәрмеңке С) бәтеңке Д) шемішке Е) күртеше 6. Тасымалданбайтын сөзді тап. А) аспан В) жақсы С) тату Д) ақын Е) шешен 7. Қазақ тілінде қай буынға екпін түседі? А) ортаңғы буын В) бірінші буын С) соңғы буын Д) ортаңғы ашық буын Е) ешбір буын 8. Екпін түспейтін қосымшаны тап. А) Септік жалғауы В) жіктік жалғауы С) тәуелдік жалғауы Д) көптік жалғауы Е) жұрнақ 9. Қай сөзге екпін түспейді? А) күрделі сөз В) көмекші сөз С) туынды сөз Д) туынды сөз Е) біріккен сөз 10. Сөзді айтқандағы дауыс толқынын не дейді? А) тасымал В)әріп С) дыбыс Д) буын Е) екпін «Үндестік заңы», «Ілгерінді ықпал» тақырыптары бойынша 1. Буын үндестігіне бағынбай жалғанған қосымшаны тап. А) Омар қалам мен қарандаш алды. В) Ертең емханаға баруым керек. С) Ол оқырмандардың сұрағына жауап берді. Д) Менің туысқаным қалада тұрады. Е) Балалар жұмыс істеп жүр. 2. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны тап. А) -лар,-лер В) –кер,-гер С) –дан,ден Д) –тың,-тің Е) –лас,-лес 3.Қай қосымша буын үндестігіне бағынбай тұр? А) мансапқор В) кәсіпкер С) төрежан Д) аурухана Е) күлекеш 4. Қай септіктің жалғауы буын үндестігіне бағынбайды? А) барыс септік В) жатыс септік С) шығыс септік Д) табыс Е) көмектес 5. Қай әріпке аяқталған жіңішке буынды сөзге қосымша жуан жалғанады? А) т В) с С) х Д) ц Е) л 6. Буын үндестігіне бағынбай тұрған сөздер қатарын табыңыз. А) шекара,баспасөз баспана В) аман-есен,асты-үсті, әрі-бері С) Екібастұз,Алакөл, Бәйгеқұм Д) отағасы, тасбақа, біршама Е) ешқашан, кейбір, әлдеқайда
А) қара ала В) Бозжан С) көзқарас Д) саққұлақ Е) ала қаз 8. Дыбыс үндестігі деген не? А) соңғы буынның жуан болуына қарай қосымшаның жуан жалғануы. В) сөзде жуан-жіңішке дауыстылардың араласып келуі С) Соңғы буынның жуан болса да, қосымшаның жіңішке жалғануы. Д) қатар келген екі дыбыстың бір-біріне әсер етуі Е) соңғы буынның жіңішке болуына қарай қосымшаның жіңішке жалғануы 9.Сөз аралығындағы ілгерінді ықпалды тап. А) Мен жастық шағымды сағындым. В) Ол есіктен сыртқа шықты С) Мен тапсырманы түсіндіріп болдым Д) Пышақтың ұшы майысып қалыпты Е) Дауыл басылды. 10. Сөз бен қосымша аралығындағы ілгерінді ықпалды тап. А) Кешкісін есікті ашсын. В) Болат әскерде аспазшы болған С) Оның әкесі соғыстан аман келді Д) Жомарт жайбарақат отыр Е) Биылғы қыс қатал болды.
А) Үйдің ауласы тап-таза. В) Асан суды төгіп тастады. С) Таңғы сағат бесте жолға шықтық Д) Бұл айтыста Сәкен жеңіп кетті. Е) Ол сөзден жеңіліп масқара болды.
А) Біріне-бірі алшақ салынған он шақты үй тұр. В) Жерұйықты іздеп жөнелді. С) Олжабек табиғатында момын ,қақ-соқпен ісі жоқ кісі. Д) Аманғалидың мазасы болмай отыр Е) Ғабиденнің «Өмір мен өлім» романы жарық көрді. 3. Сөз аралығындағы кейінді ықпалды тап. А) Он жылдың ішінде талай шығармалар дүниеге келді. В) Олардың отау құрғанына биыл отыз жыл болды. С) Бір кездерде ақынның қасына еріп жүрген еді Д) Батыраш тым-тырыс болып ,жерге кіргендей күйге түседі. Е) Соғыс кезінде жаудың қорғанысын бұзып кетті. 4. Кейінді ықпалды тап. А) Мен бұл өлеңді газеттен жазып алдым. В) Жиылып тұрған халық шулап қоя берді. С) Далаға шықсаң,көк пен жерді көресің. Д) Ит-адамға шын дос жануар Е) Екі әскер жолдың шетіне отырып тынықты. 5.Орфоэпиялық заңдылықпен жазылған сөзді тап. А) жұлын В) құман С) құмұрсқа Д) бұрыс Е) Гүлнұр 6. Сөз бен қосымша арасындағы кейінді ықпалды тап. А) Менің сұрағаным бола қоймады. В) Сөйлесіп тұрған бала кенеттен тоқтай қалды. С) Өлі риза болмай,тірі байымас. Д) Менің қазақ тілін үйренгім келеді Е) Су айнадай тап-таза
А) Сарыағаш В) дейінгі С) кемеңгер Д) бейбітшілік Е) күндүз 8. Естілуі бойынша жазылған сөзді тап. А) сыйымдылық В) тайаныш С) қиыншылық Д) жиналыс Е) хайуан 9. Қай сөз орфографиялық нормаға сай жазылған? А) біріңғай В) Бегарыс С) Жаңғожа Д) бұлұттұ Е) Жанпейіс 10. Дәстүрлі принцп бойынша жазылған сөзді тап. А) бастаңғы В) диуана С) жаңбыр Д) қоңыз Е) Мақсат «Көнерген сөз», «Жаңа сөз», «Диалект сөз» тақырыптары бойынша 1. Неологизмге айналған көнерген сөзді тап. А) машайық В) сопы С) жамағат Д) діни басқарма Е) муфтият 2. Архаизмнен болған тіркесті тап. А) үлкен планета В) Абай даңғылы С) нарықтық экономика Д) валюта бағамы Е) физикалық карта
А) апрель В) ай С) ғасыр Д) апта Е) байрақ 4.Синоним болатын диалектілерді тап. А) түбек,шүмек В) ауқат,тамақ С) былғары,тері Д) кебеже,сандық Е) қоржын,қалта 5. Көнерген сөздердің қатарын тап. А) дуанбасы,пролетерият, қаған В) әсемпаз,өнерпаз,қыдырымпаз С) бизнес,карьера,орден Д) акция,чек,бағалы қағаз Е) тәуелсіздік, егемендік, азаматтық
А) анализ,скидка В) класс,лампа С) сәулет,пайыз Д) градус,температура Е) хандық,барымта 7. Белгілі бір аймақта ғана қолданылатын сөздерді не дейді? А) көнерген сөз В) диалект сөз С) кірме сөз Д) термин сөз Е) кәсіби сөз 8. «Тырық», «көтерем»диалектілерінің әдеби тілдегі баламасын тап. А)зәулім В) шалғай С) арық Д) ескі-құсқы Е) кішкентай 9. Сөйлемдегі диалект сөздерді тап. А) Табалдырықта отырма. В) Бидайға орақ түскелі тұр. С) Бау-бақшадан жеміс тердік Д) Бүгін азанда ерте ояндым. Е) Оның нағашысы әскерден келді.
А) мешіт В) имам С) жамағат Д) қылует Е) муфти «Термин», «Кірме сөз», «Кәсіби сөз» тақырыптары бойынша 1.Қай сөйлемде термин сөз бар? А) Апам ұршық иіріп отыр. В) Жазда қауын-қарбыз жеуге болады. С) Еуразия—ең үлкен құрлық Д) Кеше қатты бұрқасын болды. Е) Балалар балық аулауға кетті.
А) дара мағыналы В) көп мағыналы С) жалпы халыққа түсінікті Д) белгілі аймақта ғана қолданылады. Е) халық арасында жиі қолданылады.
А) адам жаны В) азды-көпті С) тарс-тұрс Д) оқу-білім Е) хат-хабар 4. Әрі термин сөз,әрі кірме сөз болатын сөзді тап. А) бағам В) ұжым С) қор Д) нарық Е) нотариус 5.Кірме сөздле қандай заңдылық сақталмайды? А) орфографиялық заңдылық В) орфоэпиялық С) үндестік заңы Д) стильдік ерекшелік Е) пунктуация
А) диалект сөз В) көнерген сөз С) кәсәби сөз Д) термин сөз Е) кірме сөз 7.Қай кәсіби сөз су шаруашылығыфна жатады? А) диірмен В) мұрап С) масақ Д) көсеу Е) келі 8. Кәсіби сөздер қатарын тап. А) ықпал,буын,екпін В) синус,параллель,ромб С) білім,тұрмыс,тіршілік Д) тұсау,тоқым,үзеңгі Е) ұзын,биік,алыс
А) жуа,сарымсақ В) қаңылтыр,сым С) қызамық,кекіре Д) сым,леген Е) бал,әсел 10 Диалект сөзден болған кәсіби сөзді тап. А) шемішке В) полюс С) глобус Д) кернеу Е) тарих «Табу сөз», «Эвфемизм мен дисфемизм»тақырыптары бойынша 1. «Мырза жігіт», «кенже бала» сөздері қай сөзге қатысты? А) дисфемизм В) эвфемизм С) табу Д) көнерген сөз Е) тұрақты тіркес 2. Табиғат құбылысына қатысты табу сөзді тап. А) ұлыма В) жасыл түсу С) соқырішек Д) жаман ауру Е) дауыл 3. Табу сөздер неден туындаған? А) салт-дәстүр В) сыпайылық С) ем Д) ырым Е) аты белгісіз болу 4. Дөрекі сөзді сыпайылап жеткізу қалай аталады? А) дисфемизм В( табу С) тура мағына Д) метонимия Е) эвфемизм 5. Эвфемизмге жататын сөзді белгілеңіз. А) найзағай В) қасқыр С) бақиға аттану Д) ұлыма Е) жын 6. Эвфемизмге жататын тұрақты тіркесті тап. А) қолды болыпты. В) ашық мінез С) жүрек жұтқан Д) тілі күрмелді Е) қарны ашты 7. Эвфемизм бойынша «сөзуарлау» сөзі қай сөзді алмастырады? А) салақ В) шешен С) мылжың Д) бәдік Е) олақ 8. Қай сөз грек тілінде «сыпайы сөйлеймін» деген мағына береді? А) эвфемизм В) дисфемизм С) табу Д) идиома Е) архаизм 9. Сөйлемдегі дисфемизмді тап. А) Оның бір көзінің мүкістігі бар. В) Асанның қартайған шағында бір құлағы естімей қалды. С) Ақанның бойы ұзын болғандықтан,балалар оны «Ұзынтұра» деп мазақтайтын. Д) Ұлы Отан соғысынан оралғандардың көбі бір мүшесін соғыс даласында қалдырып кеткен еді. Е) Болат әрдайым кемтар адамдарға көмектесетін еді.
А) Келін қайынын өз атымен атамайды. В) Сарқыраманың бер жағында маңыраманы ұлыма жеп жатыр екен. С) Келіншек болған оқиғаны қайын енесіне жеткізді. Д) Естіген жұрт келіншектің тапқырлығына тәнтә болды. Е) Қазақтар кейбір табиғат құбылыстарын өз атымен айтпаған. «Тұрақты тіркес», «Идиомалық тіркес» тақырыптары бойынша 1. Қай тұрақты тіркес «әділ» деген мағынаны береді? А) Тонның ішкі бауындай В) Ала жіпті аттамау С) Он саусағынан бал тамған. Д) Қара қылды қақ жарған. Е) Мұрнынан шаншылу.
А) Су жүрек----жүрек жұтқан В) Мойнына су кету-- ит өлген жер С) Көз жұмды—жүріп кетті Д) Көзге түртсе көргісіз—тайға таңба басқандай Е) Шашбауын көтеру—тақиясына тар келу.
А) Мұрнын шүйіру—дәмелену В) сөз беру—таң қалу С) зығыры қайнау--өлу Д) сілесі қату--әбден шаршау Е) сүттей ұйыды—келіспеді
А) бауыр басу—ақ саусақ В) таяқ тастам жер—сүт қайнатым уақыт С) екі езуі құлағында—төбесі көкке жету Д) ит арқасы қиянда—маңдайының соры бар Е) көз ілмеу—көз шырымын алу 5. Идиомалық тіркесті тап. А) Жазда Асанбай аулы осы төңіректің сай-саласын мекендейді. В) Бұл өңірдің ауылдары алты бақан ала ауыз болып біріккен емес. С) Күз келісімен,бұлар қыстауға көшудің амалына кірісті. Д) Данагүл саумалы малдарды сатуға қарсы шықты. Е) Шаруаның ісі бітпейтінін ол енді түсінгендей болды. 6.Мақал-мәтелден тұрақты тіркесті тап. А) Денсаулық—зор байлық. В) Ештен кеш жақсы. С) Сабыр түбі—сары алтын. Д) Оқу инемен құдық қазғандай Е) Көп түкірсе,көл болады.
А) ит жеккен В) ер қашты С) асқар тау Д) көз аларту Е) ат арытып,тон тоздырып 8. Бастауыш қызметіндегі тұрақты тіркесті тап. А) Олар көптен бері қырғи қабақ болып,бір-бірін аңдысып жүр. В) Аузы күйген үрлеп ішер. С) Олар суықта қалып,тісі тісіне тимей жаурады. Д) Істің насырға шапқанын сезген Оспан сыртқа шығып кетті. Е) Ұяттан кірерге тесік таппаған бала қып-қызыл болып кетті.
А) фонетика В) семасиология С) синтаксис Д) морфология Е) фразеология «Мақал мен мәтел», «Нақыл сөз»тақырыптары бойынша 1. Кейін пайда болған мақалды тап. А) Ерінбесең—емерсің В) Ұрлық түбі—қорлық С) Айдағаны бес ешкі ысқырығы жер жарады Д) Сабыр түбі—сары алтын Е) Отан оттан да ыстық
А) Бір ғана сөзден тұрады. В) Құрамындағы сөөздерді ауыстыруға келеді. С) Ой тұжырымдалып, түйінді пікір түрінде айтйлады. Д) Көпшілікке үндеу мақсатында Е) Авторы белгілі болады. 3. Мақалдың мағынасын анықта. Алтау ала болса,ауыздағы кетеді,төртеу түгел болса төбедегі келеді. А) білім туралы В) ақыл-парасат туралы С) тәлім-тәрбие туралы. Д) үлкенді құрметтеу туралы Е) ынтымақ,бірлік туралы 4. Уәдеде тұрудың маңызы туралы мақалды тап. А) Алтау ала болса,ауыздағы кетеді. В) Ақылды қария-ағын дария. С) Әзіл айтсаң да,әділ айт. Д) Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді. Е) Еменнің иілгені—сынғаны,Жігіттің екі сөйлегені--өлгені
А) Әкесінің баласы—адамның дұшпаны,Адамның баласы—бауырың В) Адамның адамшылығы істі бастағанынан білінеді,қалайша бітіргенінен емес. С) Өзің үшін еңбек қылсаң,өзі үшін оттаған хайуанның бірі боласың. Д) Досы жоқпен сырлас, досы көппен сыйлас. Е) Ақыл азбайды, әділдік тозбайды,арамдық озбайды.
А) Балалы үй—базар. В) Отан оттан да ыстық С) Ойнап сөйлесең де,ойлап сөйле Д) Жері байдың—елі бай Е) Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді
А) Эмоциялық мағына басым болады. В) Құрылысы жағынан екі,үш бөлімді болады. С) Ой нақты айтылады. Д) Үлгі-өнеге түрінде айтылады. Е) Біріншісі екінші сөйлемнің шарты болады
А( мақал В) мәтел С) тұрақты тіркес Д) нақыл сөз Е) идиома «Сөздің тура және ауыспалы мағынасы», «Сөздің көп мағынасы» тақырыптары бойынша 1.Тура мағыналы сөзді тап. А) қара тас В) жуас кісі С) тас жүрек Д) терең ойлы Е) ыстық ықылас 2. Тура мағыналы сөзді тап. А) Ат арылту В) Ат сату С) Ат ойнату Д) Ат салысу Е) Ат ізін суытпау 3. Ауыспалы мағыналы сөзді тап. А) Ол әйеліне алтын алқа сатып алды. В) Айман оған жылы лебізін білдірді. С) Түнгі ауа салқындай бастады. Д) Күзгі дала сары жапырақтан көрінбейді. Е) Бұл мәселе туралы басшылармен ақылдасты. 4. Көп мағынаға ие бола алатын сөзі тап. Аспанда қалықтаған құстың қанаты анық көрінеді. А) аспан В) қанат С) құс Д) қалықтау Е) анық
А) дара мағыналы В) мағынасы жоқ С) тура мағына Д) көп мағыналы Е) ауыспалы мағына 6.Ауыспалы мағынада қолданып тұрған сөзді тап. А) Қалада өзбек ұлттық мәдени орталығы бар В) Олар ертелі-кеш еңбек етіп жүр. С) Адамның ықылас-ниеті жақсы болсын Д) Оны көрмегелі біршама жылдар өтті. Е) Көктемде отырғызылған жас шыбықтардың жапырағы шыға бастапты. жүктеу/скачать 2,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|